Dagblaðið - 20.08.1976, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 20. AGÚST 1976.
! L BIABW
frjálst, nháð dagblað
l'tiíul'undi Da«l)laðið ht'.
Framkvæmdastjóri: Sveinn H. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Frétiastjöri: Jón Bir«ir Pétursson. Ritstjörnarfulltrúi: Haukur Helga^n. Aðstoðarfrétta-
stjóri: Atli Steinarsson. Iþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit
\s”rímur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason. Ásyeir Tómasson. Berglind Ásycii >dóttii\ Bragi Sigiirðsson,
Erna V Im'ölfsdóttir. (iissur Sigurðsson. Hallur Hallsson. Helgi Pétursson. Jóhanna Birgis
döttir. Katrin Pálsdóttir. Kristin Lýðsdóttir. Ólafur Jónsson. Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir
'\rnt Páll Jóhannsson. Bjarnleifur Bjarnlelfsson. Björgvin Páisson. Ragnar Th. Sigurðson
(íjaldkeri Þrátnn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Áskriftar«jald 1000 kr. á mánuði innanlands. 1 lausasölu 30 kr. einlakið.
Ritstjórn Siðumúla 12. sími 83322. auglýsinyar. áskriftirog afgreiðsla Þverholti 2. simi 27022.
Setninu ou umbrol: Daublaðið hf. o« Steindórsprent hf.. Armúla 5.
Mynda-ou pbituuerð: Hilmirhf.. Síðumúla 12. Prentun: Arvakurhf.. Skeifunni 19.
Vanstilling í Sakadómi
Matargestir f mötuneyti
Áfengisverzlunarinnar, Saka-
dóms, Bifeiðaeftirlitsins og fleiri
ríkisfyrirtækja urðu nokkuð hissa
í hádeginu í fyrradag, þegar full-
trúi Sakadóms réðst að ljós-
myndara Dagblaðsins og færði
hann~ á brott með valdi. Var
honum gefið að sök að hafa tekið mynd af þýzka
rannsóknarlögreglumanninum Schútz.
Fyrsta viðtalið við Niki Lauda
eftir slysið við Nurnberg:
„Er ég vaknaði,
stóð prestur
við rúmið og
veitti mér
hinztu blessun.
Niki Lauda frá Austurríki: „Ég
mun taka líf mitt til endur-
skoðunar eftir slysið.“
Sakadómsmenn létu ekki viö þetta sitja. Þeir
tóku myndavél ljósmyndarans af honum með
valdi og tóku út filmuna. Jafnframt tóku þeir
af honum aðrar filmur, sem þeir þó skiluðu
síðar, er þeir höfðu framkallað þær. Kröfum
ljósmyndarans um að fá að kalla til lögfræðing
sinntu þeir í engu.
Meðan sakadómsmenn voru að þessu, beið
blaðamaður Dagblaðsins úti á gangi og heyrði
vanstilltar upphrópanir þeirra. Var blaða-
maðurinn líka tekinn fastur og færður í
geymslu í öðru herbergi. Þrátt fyrir ítrekaðar
óskir fékk hann ekki heldur að hafa samband
vió umheiminn. Var honum haldið þarna lengi,
mun lengur en ljósmyndaranum.
Athyglisvert er, að hvorugur starfsmaóur
Dagblaðsins var látinn gefa neina lögreglu-
skýrslu. Lögfræðingur þeirra hefur nú krafizt
skýringa yfirsakadómara á þessu framferði
starfsmanna hans. Benda líkur til, að hann
muni síðan skrifa saksóknara ríkisins og biöja
um sakadómsrannsókn á þessu upphlaupi
starfsmanna Sakadóms.
Sakadómsmenn munu telja, að ljósmyndar-
anum hafi verið óheimilt að taka mynd af
Schútz á þessum stað, þar sem ekki hafi verið
um opinberan staó að ræða. Sú forsenda gildir
ekki gagnvart blaðamanninum, sem hvergi
kom nálægt málinu að öðru leyti en því að elta
sakadómsmenn inn á gang embættisins, sem
ekki er lokaður almenningi.
Hvort sem sakadómsmenn hafa haft gilda
ástæðu til að gera ljósmyndir Dagblaðsins upp-
tækar eða ekki, er meðferð þeirra á málinu slík,
að full ástæða er til aó fylgja því eftir, svo að í
ljós komi, hversu langt starfsmönnum Saka-
dóms er heimilt að ganga, til dæmis þegar þeir
eru í mikilli geðshræringu.
Úr þessu fæst væntanlega skoriö í framtíð-
inni. En það er von Dagblaðsmanna, að þessar
aögerðir sakadómsmanna tákni ekki, að hér á
landi eigi að koma á fót eins konar vísi að
iögregluríki, þar sem menn séu handteknir,
jafnvel án þess að vera gefið nokkuð að sök,
þeir sviptir hlutum með valdi og þeim neitað
um að hafa samband við lögfræðing og aðra
aðila úti í bæ og loks sleppt eftir dúk og disk án
skýrslugerðar né ákæru.
Ef til vill stafar taugaveiklun sakadóms-
manna af óánægju þeirra út af því, að starfs-
menn Dagblaðsins hafa birt meiri og ýtarlegri
fréttir af ýmsum rannsóknarmálum Sakadóms
en starfsmönnum dómsins þykir henta.
í lýðræðisríkjum nágrannalandanna væri
litió á sakadómsaðgerðir sem þessar sem mikið
hneykslismál, enda algerlega óhugsandi, að
slíkir atburóir gætu gerzt þar.
„Ég opnaði augun og varð
fyrir áfaili. Beint fyrir framan
mig stóð prestur og hann var
greinilega að veita mér síðustu
smurninguna. Ég reyndi að
segja eitthvað — mótmæla—
en ég var með fullan munninn
af slöngum. og túbum og gat
ekki komið upp einu einasta
hljóði. í örvæntingu reyndi ég
að blikka augunum vegna þess,
að hendur mínar voru bundnar
við rúmið og ég gat ekki hreyft
þær.
Fjölskylda mín hafði sagt
mér, að allt gengi vel, — ég
myndi lifa slysið af. Nú hélt ég
að þau hefðu bara verið að
sjá aumur á mér og hefðu
ekki viljað segja allan
sannleikann."
Á sérstakri brunadeild
spítalans í Ludwigshafen,
skammt frá kappaksturs-
brautinni við Niirnberg, liggur
austurríski kappaksturs-
maðurinn og heimsmeistarinn
Niki Lauda, 27 ára gamall.
Fyrir tveim vikum, í þýzku
Grand Prix keppninni, gerðist
það. Á Núrnbergbrautinni, sem
Lauda er illa við og hefur viljað
sleppa við að keppa á, lenti
hann út af brautinni. Bíllinn
hans sprakk og tveir aðrir bil-
stjórar óku beint inn í flakið
sem skíðlogaði. Lauda komst
ekki út úr bílnum, en sat fastur
í öryggisbeltunum.
Slökkvitæki, sem innbyggð
eru í bílana, virkuðu ekki þar
eð fyrr á árinu hafði Lauda
r
V.
r
Vi
Menntun sjómonna
Flestar starfsstéttir á íslandi
hafa lengi haft sína sérskóla.
Til eru hér iðnskólar, bænda-
skólar og verzlunarskólar. Samt
má fullyrða, að ajvarlegt ástand
ríki á framhaldsskólastigi.
Hvers vegna? Ekki vegna þess
að þeir skólar, sem nefndir
voru, reyni ekki að anna sínu
hlutverki, heldur vegna þess að
það skortir námsstofnanir
handa því unga fólki, sem vill
mennta sig í þágu atvinnuveg-
anna óg að nauðsynleg endur-
nýjun hefur ekki átt sér stað til
samræmis við breyttar
aðstæður í þjóðfélaginu. Þetta
á fyrst og fremst við um iðn-
skóla og bændaskóla.
Mikil áherzla hefur verið
lögð á það á undanförnum
árum að auka möguleika til
menntaskólanáms. Gagnfræðg-
skólar þrýsta nemendum sínum
inn í menntaskólana með náms-
efni sínu og prófakerfi. Og
sökum þess að ekki er annarra
fýsilegri kosta völ, hópast menn
inn i menntaskólana. En
menntaskólar taka ekki við
nema hluta af hverjum árgangi
(kannski þriðjungi). Hvað eiga
þá hinir tveir'þriðju hlutarnir
að gera?
A áratugnum 1960-70 gripu
margir til þess ráðs að fara i
Kennaraskólann unz hann taldi
á annað þúsund nemendur.
Þegar Kennaraskólinn var
gerður að háskóla hætti hann
að vera allsherjar framhalds-
skóli. Síðan þaðNar hefur fisk-
vinnsluskóla verið komið á fót
(vonum seinna), Fjölbrauta-
skólinn í Breiðholti í Reykjavík
og nokkrir aðrir skólar hafa
farið af stað með svipuðu sniði.
En stofnun þessara skóla leysir
ekki allan vandann. Fram-
undan er endúrnýjun á iðn-
fræðslu, og má vart lengur úr
hömlu dragast að hafizt verði
handa um hana. En hvað um
menntun þeirra sem vilja
leggja fyrir sig störf á sjónum?
Við höfum að vísu framhalds-
skóla sem annast menntun
skipstjórnarmanna, en til
skamms tíma hefur mátt segja,
að á öllu Islandi væri hvergi
haldið uppi kennslu í sjó-
mennsku. (Ég undanskil þá
kennslu Harðar Þorsteinssonar
við Lindargötuskóla I Reykja-
vík.)
Af þessum sökum hefur lengi
vakað fyrir mönnum, sem
áhuga hafa á menntunarmálum
sjómanna, sú hugmynd að
stofna sjóvinnuskóla. Flutt var
frumvarp um þetta efni á
Aþingi árið 1953, en það var
ekki samþykkt. Ársæll Jónas-
son, kennari og kafari, birti
ýtarlegar tillögur um sjóvinnu-
skóla í Mbl. þann 11. júní 1972.
Hann vildi staðsetja skólann
við Seltjörn á Seltjarnarnesi.
Nóttfaravík hin nýja
Nú er ævintýrum náttfarans
lokið í bili en hann er sem
kunnugt er undir manna
höndum sem stendur. Það er
mikií hagræðing hjá lög-
reglunni að láta þessa
„delikventa" stela nógu miklu í
einu áður en þeir eru gómaðir,
þannig verður þetta nánast
færibandavinna og afköstin
alveg gífurleg. Það hlýtur að
vera augljóst hagræði að því að
láta þessa menn í friði á meðan
þeir eru að rasa út, en góma þá
fyrst þegar afbrotin skipta
tugum og leysa síðan öll málin á
einu bretti, í stað þess að vera
alltaf að trufla þá út af
tittlingaskít. Ef að líkum lætur
mun náttfarinn verða á meðal
oss innan fárra daga, hann er
búinn að játa og þá mun vera
næst á dagskrá að bíða eftir að
pappírsmyllan melti málið.
Nú fyrir stuttu kom út sú
gagnmerka bók Skattskráin. I
því riti er fólki ekki gert
mishátt undir höfði, því þar
tróna tómthúsmenn innan
um burðarása þjóðfélagsins,
launþegana. Tómthúsmenn á
framfæri almennings munu
vera nálægt 5ti hver gjaldandi
og er þessum aumingjum ekki
eingöngu sýnd vorkunnsemi,
heldur ýjað að'því að þeir séu
hálfgerðir náttfarar. Það er
árvisst með útkomu þessarar
bókar, að þá gerast þau all-
mikið mjórri hin breiðu bök
þjóðfélagsins.
Að stela með
stoð í lögum
Staðreyndin er hins vegar sú,
að 'þessir aðilar hafa með sér-
stökum lögum öðlazt rétt til að
stela af sínum samborgurum
ákveðnum upphæðum árlega.
Þessi forréttindi byggjast á því,
að þetta er fólk sem lítt dugar
til vinnu og er þvi launað eftir
því. Þjóðhagslegt gildi þessa
vinnukafts er álitið óverulegt,
enda er þetta úrkynjað og spillt
og getur ekki skrimt út mánuð-
inn án ýmissa rándýrra hjálpar-
tækja.
Þetta er nú a' dögum kallað
íslenzkt lýðræði en kallaðist
hér áður fyrr lénsskipulag, ný-
lendustefna og stundum þræla-
hald.
En nú er fólk ekki almennt
sammála um réttmæti þessarar
göfugu félagslegu samhjálpar
og er þá ráðizt á skattakerfið af
meira kappi en forsjá. Það er
nefnilega ekkert að þessu
skattakerfi í sjálfu sér, þvert á
móti er það mjög gott — fyrir
þá sem það er klæðskera-
saumað fyrir, — þá baklausu.
1 stað þess að nöldra eiga
launþegar að taka sig saman í
andlitinu og læra að stela að
lögum. Til þess þarf ekki annað
en að leita til sérfræðinga, láta