Dagblaðið - 15.09.1976, Blaðsíða 8

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1976.
8
r
Mikil óvisso í lánamákim stúdenta
c

— námsmenn skrifa undir skuldabréf án þess að
vita hver endurgreiðslukjörin verða
Námsmenn gripu til harðorðra mótmæla síðastiiðinn vetur vegna
breytinga í lánamálum og nú liggur í loftinu að hið sama endurtaki
sig verði ekki gripið skjótt til.
Eins og menn muna ríkti
mikil ólga meðal íslenzkra
námsmanna síðastiðinn vetur
og vor, vegna breytinga sem
gerðar voru á lögum um Lána-
sjóð íslenzkra námsmanna. Sú
ólga virðist enn vera mikil enda
breytingarnar fyrst að hafa
veruleg áhrif núna.
Miklar tafir urðu á afgreiðslu'
lána sem veita átti fyrir síðasta
námsár og í kjölfar þess voru
fyrrnefndar breytingar gerðar.
Náðu þær helzt til endur-
greiðsluforma og bar verð-
tryggingu þar hæst, en námslán
eru fyrstu lánin sem verðtryggð
eru að fullu hér á landi.
Nú ríkir mikil óvissa um
hvert verði endanlegt form
breytinganna, þar sem reglu-
gerð og úthlutunarreglur eru
enn ekki fullunnar. í vor var
ákveðið með bráðabirgðalögum
að lánin sem þá voru veitt,
skyldu vera í formi víxils, sem
greiðast ætti fyrir 15. septem-
ber, með 17% vöxtum. Gátu
menn valið milli þessa forms og
að framlengja láninu með
skuldabréfi, sem bundið skyldi
af núgildandi reglum og
ákvæðum. Á það skuldabréf að
falla í gjalddaga einu ári eftir
námslok, en þá skrifar lánþegi
upp á nýtt bréf sem tilgreinir
nánar form endurgreiðslu.
Þannig eru námsmenn aö
skrifa upp á samning, án þess
að vita þó hver skiíyrði hins
opinbera aðila eru.
í lögunum er kveðið á um að
hámarksupphæð endurgreiðslu
skuli vera 40 þúsund á ári, auk
álags sem miðast skal við
vergar tekjur til skatts. Er það í
valdi ráðherra að ákveða nánar
með reglugerð um þetta auka-
álag.
Sanngjarnt að
nómsmenn fói meiri
áhrif í stjórninni
— Útlitið er mjög svart og sú
meðferð sem námsmenn fengu
í vor og er að virka núna, er
hreint og beint svívirðileg,
sagði Össur Skarphéðinsson hjá
Stúdentaráði.
Það er furðulegt að reglu-
gerðin sem gilda á fyrir úthlut-
un haustlána skuli ekki enn
liggja fyrir. Nokkrar tillögur í
henni ganga mjög hart að náms-
mönnum, svo sem 20% skerð-
ing á láni hvers einstaklings sé
hann í sambúð og enn frekari
skerðing á uppbótum sem veitt-
ar voru vegna barna.
— Námsmenn vilja tvímæla-
laust fá meiri áhrif á mótun
úthlutunai reglna og reglu-
gerðarinnar, því að nieð því
endurgreiðslukerfi sem gert er
ráð fyrir í nýju lögunum, munu
námsmenn standa undir 90%
af fjármagni sjóðsins í framtíð-
inni. Við eigum nú 3 fulltrúa í
stjórn LÍN, en 3 eru skipaðir af
ráðuneytinu. Ræður atkvæði
formanns úrslitum séu at-
kvæðin jöfn. Þessu viljum við
breyta.
Við munum örugglega ekki
una því ástandi sem ríkir í lána-
málum og grípa til einhvers
konar mótmælaaðgerða vegna
þess, sagði Össur að lokum.
Mundir aldrei taka lón
sjólfur upp á þessa
óvissu skilmála
Eg viðurkenni að þessi óvissa
sem ríkir í málum sjóðsins og
seinvirkni í mótun reglugerðar-
innar og úthlutunarreglnanna
valda miklum vandræðum, en
okkur virðist sem ekki hefði
verið unnt að vinna að þessu á
öllu fljótari hátt, sagði Jón
Sigurðsson, formaður stjórnar
LlN.
— Það eru nokkrir lausir
endar í þessum málum, er ekki
fást á hreint fyrr en reglu-
gerðin kemur, sem við vonum
að verði einhvern næstu daga.
Úthlutunarreglurnar koma
sennilega um mánaðamótin.
Þetta bitnar fyrst og fremst á
námsmönnum og starfsfólki
stofnunarinnar, en við erum
mjög bundnir af ákvæðum sem
sett voru í vor og eigum t.d.
mjög erfitt með nokkrar tilfær-
ingar á þessum víxillánum sem
veitt voru í vor. Sjálfur mundi
ég aldrei taka lán upp á þessa
óvissu skilmála.
— I stjórninni hefur ríkt gott
samkomulag og er óhætt að
fullyrða að 90—95% samkomu-
lag hafi rikt um tillögur að
reglugerðinni sem nú liggur
fyrir í ráðuneytinu til frekari
vinnslu. Við erum búnir að fá
loforð fyrir því fjármagni sem
þarf til úthlutunarinnar í
haust, en ekki er enn ljóst hvað
það verður mikið, sagði Jón að
lokum.
Minni aðsókn í lónin
Ég held mér sé óhætt að full-
yrða að meirihluti þeirra sem
fengu lán í vor, hafi ákveðið að
framlengja þeim með skulda-
bréfi, sagði Sigurjón Valdi-
marsson, framkvæmdastjóri
LÍN.
Aðsóknin er eitthvað minni í
lánin núna, en endanlegur um-
sóknarfrestur hefur verið fram-
lengdur til 25. september. Þá
rnunu um 5% hafa fallið frá
námsumsóknum sínum eftir
áramótin í fyrra þegar kjörin
breyttust. Sjálfsagt ríkir ein-
hver óánægja meðal sumra
eftir að skilmálarnir hafa
breytzt, eins og við mátti búast.
Fólk vill fá sem mest lán og á
sem beztum kjörum en þó er
mikill meirihluti sem tekur
lánin þó þau séu orðin dýrari,
sagði Sigurjón í lokin.
JB
HILLIR UNDIR LAUSNI
BRUNAMÁLUM fSFIREMNGA
„Það eru komin drög að sam-
komulagi milli bæjaryfirvalda og
talsimavarða. Simastúlkurnar hér
hafa samþykkt þau fyrir sitt
leyti,“ sagði Bolli Kjartansson
bæjarstjóri á Isafirði.
Isfirðingar hafa að undanförnu
verið uggandi um það að brunút-
köll til slökkviliðsmanna kæmust
ekki til skila. Talsímaverðir hafa í
gegnum árin seð um að hringja í
sjálfboðaliða, en þær vildu ekki
lengur una þessu aukaálagi. Frá
og með 1. september síðastliðinn
sögðust þær ekki vilja sinna þessu
lengur. Bráðabirgðalausn náðist
fram til 15. september, en ef ekki
næst samkomulag fyrir þann tíma
verður ófremdarástand ríkjandi á
tsafirði.
Samkomulagið er fólgið í
óbreyttu formi hvað útköll
snertir. Talsímaverðirnir fá hins
vegar aukagreiðslu ofan á launin
frá Pósti og sima fyrir þessa
þjónustu.
Hingað til hafa bæjaryfirvöld
greitt Pósti og síma ákveðna
upphæð fyrir þessa þjónustu, en
hins vegar fengu talsímaverðir
enga umbun fyrir þessa kvöð frá
Pósti og sima.
Talsímaverðir hafa farið fram á
það að haldnar verði
reglubundnar boðunaræfingar og
prófun fari farm á kerfinu.
16. september verður haldinn
fundur í Bæjarstjórn Isafjarðar
þar sem að þessi samningsdrög
verða rædd.
-BA.
Hóf að mála sextugur
Um þessar mundir sýnir Bjarni
Guðjónsson frá Vestmannaeyjum
olíu- og pastelmyndir í Málverka-
salnum við Grensásveg. Sýningin
hófst 11. september og stendur til
þess 28.
Bjarni er sjötugur að aldri,
fæddur að Bæ í Lóni í Austur-
Skaftafellssýslu. Atján ára gamall
hóf hann að læra tréskurð hjá
Ágústi Sigmundssyni, en hann
byrjaði ekki að mála myndir fyrr
en hann fluttist til Reykjavíkur
fyrir tíu árum. Ásamt myndlist-
inni hefur hann fengizt við að
„módelera" brjóstmyndir.
- sýnir nú sjötugur
Bjarni hélt fyrst sýningu árið
1935, hann sýnir nú í tíunda sinn.
Á sýningunni við Grensásveginn
eru 38 myndir 15 pastel- og 23
olíumálverk. Verð þeirra er frá
50—185 þúsund krónur. Sýningin
er opin daglega frá klukkan tvö
til tíu.
ÁGRIP AF SÖGU ÍSLENZKRA
BÓKMENNTA FRAM TIL 1550
Bókaútgáfan Iðunn hefur sent
frá sér bókina „íslenskar bók-
menntir til 1550“, sögu þeirra í
ágripi í samantekt Baldurs Jóns-
sonar, Indriða Gíslasonar og
Ingólfs Pálmasonar. I bókinni”
ei greintí stuttu máli frá helztu
bókmenntagreinum tímabilsins.
Víða hefur verið leitað efnis-
fanga í þetta rit, en á undan-
förnum árum hefur verið
tilfinnanlegúr skortur á sambæri-
legu riti fyrir þá, er vilja kynna
sér þennan hluta bókmenntasögu
þjóðarinnar, t.d. skólanemendur.
Helztu bakhjarlar höfunda eru
prófessorarnir Sigurður Nordal,
Einar Ólafur Sveinsson og Jón
Helgason. Indriði Gislason hefur
séð um samræmingu efnis, röðun
og uppsetningu. Hann hefur
einnig að öllu leyti búið handritið
undir prentun. Bókin skiptist í
þrjá meginkafla: Kveðskaparöld,
Sagnritunaröld og Miðöld.
-ÓV.
VIÐ VORUM BÚNIR
AÐ FÁ NÓG AF
GREIÐSLULOFORÐUM
— og þess vegna var lokað fyrir rafstrauminn
„Það er vægt til orða tekið að
illa hafi gengið að innheimta raf-
magnsreikninga hjá Hótel
Norðurljós,“ sagði Guðjón
Guðmundsson hjá Rafmagns-
veitum ríkisins í viðtali við DB.
„Það hefur hreinlega ekki tekizt
nokkur innheimta, þrátt fyrir
margar tilraunir.“
Guðjón vildi leiðrétta þau orð
hótelstjórans sem fram komu hér
í blaðinu fyrir skömmu að vinnp
vélataxta hefði verið krafizt af
hótelinu. „Sá taxti er 25 kr. á
stundina,“ sagði Guðjón, „en
hót.elið hefur verið krafið um
iðnaðartaxta en hann gildir fyrir
gistihús, skóla, félagsheimili og
iðnfyrirtæki. Iðnaðartaxtinn er
samsettur taxti úr föstum og
lausunr gjöldum. Meðalverð 1975
fyrir hótel Norðurljós var 6,53 kr.
á stundina. Meðalverðið frá ágúst
1975 til ágúsl 1976 er hins vegar
7,28 kr."
Guðjón sagði að Hótel
Norðurljós kæmi mjög vel út frá
þessurn taxta vegna góðrar
nýtingar Á öllu landinu hefði
meðalverð þessa taxta verið 8.88
kr. Mismunur meðalverðs verður
vegna þess hve fastagjöldin
blandast misjafnlega gjaldi fvrir
notkun og þannig getur góð
nýting lækkað meðalverðið.
Ástæðan fvrir því að deilt er
um, hvort hótelið eigi að fá
rafmagnshitunartaxta er að
meginhluti orkuframleiðslunnar
á þessu svæði fer fram með
dísilvélum. Framleiðslu-
kostnaður er 13.15 kr. á kílóvatt-
stund. Þeim hefur verið lofað
hitunartaxta um leið og nóg orka
er fyrir hendi, en það verður
ekki fyrr en byggðalína er komin
í gagnið eða rafmagn fæst frá
Kröflu. Einhverjir starfsmenn
kunn að hafa ýjað að því að þeir
fengju þann taxta fyrr, en enginn
ábyrgur aðili hefur lofað slíku.
Öll taxtaloforð eru skrifleg. Þeim
hefur hins vegar verið sagt að
búast mætti við hitunartaxta um
næstu áramót.
Guðjón kvað það rangt hjá
hótelstjóranum að Rarik hefði
ekki verið til viðtals um samninga
varðandi rafmagnsskuld Hótel
Norðurljóss. Rarik var til viðræðu
um slíkt en vildi tryggingu fyrir
greiðslunni. „Við erum búnir að
fá nóg af loforðum hjá aðstand-
endum hótelsins. Notkun fer
fram fyrir norðan en innheimta á
hjá lögfræðingi i Reykjavik Nú er
kvartað yfir innheimtuhörku hjá
okkur. Sannleikurinn er að við
veigruðum okkur við lokun á
annatimabilinu og frestuðum
henni." sagði Guðjón.
ASt.