Dagblaðið - 15.09.1976, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1976.
amiABW
frfálst, úháð dagblað
ÚU'efandi Dagblaðioiu.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Aðstoðarfrétta-
stjóri: Mli Steinarsson. íþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit
Asgrimur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason. Ásgeir Tómasson. Berglind Ásgeirsdóttir. Bragi Sigurðsson.
Erna V Ingólfsdóttir. Gissur Sigurðsson. Hallur Ilallsson, Helgi Pétursson. Jóhanna Birgis-
dóttir. Katrín Pálsdóttir. Kristín Lýðsdóttir. Ólafur Jónsson. Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir:
Árni Páll Jöhannsson. Bjarnleifur Bjarnleifsson. Björgvin Pálsson. Ragnar Th. Sigurðsson.
Gjaldkeri: Práinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 50 kr. eintakið.
Ritstjórn Síðumúla 12. sími 83322. auglýsingar. áskriftir og afgreiðsla Þverholti 2. sími 27022.
Setning og umbrot: Dagblaðið hf. og Steindórsprent hf.. Ármúla 5.
Mynda- og plötugerð: Hilmir hf.. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf.. Skeifunni 19.
Sópað vndir teppið
1 leiðara Dagblaðsins í gær var
lýst óánægju með framsetningu
Jónasar Haralz bankastjóra á
vanda bankakerfisins í nýlegu
blaðaviðtali. Margir hefðu búizt
við betri frammistöðu bankastjór-
ans en þeirri að sópa undir teppið
bankaleyndinni og flokkapólitíkinni með ein-
földum og órökstuddum yfirlýsingum.
Viðtalið ber þess merki, að bankastjórinn
krefst þess einfaldlega, að sér sé trúað í
blindni. Margir munu vissulega treysta Jónasi
Haralz betur en mörgum öðrum. En það er ekki
nóg. Efinn gagnvart bankakerfinu er svo
rótgróinn, að kerfisbundnar yfirlýsingar eyða
honum ekki.
Hvað sem bankastjórinn segir um lækninga-
mátt vaxtaaukalána, þá er það gömul stað-
reynd, sem er staðreynd enn þann dag í dag, að
vextir bankakerfisins eru öfugir. Og þeir eru
svo öfugir, að mesta gróðafyrirtæki í efna-
hagslífi þessarar þjóðar felst í því að komast
yfir lán.
Engin útgerð í sjávarútvegi, iðnaði, verzlun
né þjónustu er svo gróðavænleg, að hún slái við
útgerðinni á bankakerfið og sjóðakerfið. Allir
peningagráðugustu menn landsins eru önnum
kafnir við þessa einu og sönnu gróðaútgerð.
Allir þessir sniðugu menn, svo og raunar
aðrir menn í landinu, eru sannfærðir um, að
leiðin til bankanna liggi um stjórnmálaflokk-
ana. Og þeir haga sér í samræmi við þá skoðun.
Telja verður vafasamt, að þessum sérfræðing-
um sé ókunnugt um gangverkið í kerfinu. Ef
sniðugu mennirnir trúa ekki á flokkspólitískan
hreinleika bankanna, þá gerum við hin það
ekki, hvað sem Jónas Haralz segir.
Endurbótasinnar hafa bent á þann mögu-
leika, að afnám bankaleyndar geti lagfært
ástandið. Ef bankar og sjóðir yrðu daglega að
birta skrár um fyrirgreiðslur sínar, mundu
bankarnir ekki þora að vera eins pólitískir og
hinir efagjörnu .telja þá nú vera. Þá yrði
almenningur að þeim endurskoðanda, sem
þingkjörnir endurskoðendur og launaðir end-
urskoðendur geta aldrei orðið.
Endurbótasinnar hafa einnig bent á þann
möguleika, að allar fjárskuldbindingar verði
verðtryggðar, til dæmis með vikulegri eða
mánaðarlegri útgáfu sérstakrar fjármálavísi-
tölu, á svipaðan hátt og vísitölur eru notaðar á
öðrum sviðum þjóðlífsins. Þá mundu allar
skuldir greiðast á upphaflegu verðgildi á nýju
gengi, þannig að menn hafa ekki annan gróða
af lántökum en þann, sem lánsféð kann að
framleiða í efnahagslífinu.
Jónas Haralz bendir að vísu réttilega á, að
slík verðtrygging hafi lítið verið reynd erlendis
og þá um skamman tíma. En þar er bara ekki
hin sama verðbólga og hér hefur ríkt áratugum
saman. Og erfitt er ekki sama og ófram-
kvæmanlegt.
Það er rökstudd skoðun margra manna, að
þeir, sem gera út á verðbólgu, stjórnmálaflokka
og lánastofnanir, séu svo öflugir og valda-
miklir, að þeir geti séð til þess, að verðbólgan
muni áfram hoppa af hjartans lyst í þjóð-
félaginu og mala þeim gull.
Ef þetta er rétt, þá duga ekki aðrar lausnir
en þær, sem Jónas Haralz hafnaði í viðtalinu.
Og svo miklu trausti hafa yfirvöld glatað, að
menn trúa engu því, sem jafnvel hann segir í
lagi vera.
Tékkóslóvakia:
Æ,
þessir
popparar!
Milan Hlavsa, stofnandi og leiðtogi „Plastfólks alheimsins" og
„DB-307“: þrjátiu mánaða fangelsi fyrir popp?
Tékknesk poppmenning blómstraði á
valdatima Dubceks, en sovézka innrásin
batt enda á hana. Myndin er frá mótmæla-
aðgerðum við Vaclav-minnismerkið í Prag
daginn eftir innrásina 1968.
25 ára gamall stofnandi
tveggja popphljómsveita í
Tékkóslóvakíu, Milan Hlavsa,
verður leiddur fyrir rétt innan
skamms þar í landi, ásamt 18
félögum sínum, en þeir eru
allir sakaðir um að hafa komið
róti á huga almennings.
• Ríkisstjórn Tékkóslóvakíu er
að reyna að berja niður popp-
menninguna, sem óx mjög fisk-
ur um hrygg á timum Dubceks
og hélt áfram að blómstra — að
vísu bak við byrgða glugga —
þar til lögreglan gerði yfir 100
húsrannsóknir í marzmánuði sl.
Hljómlistarmennirnir, fél-
agar í hljómsveitunum „Plast-
fólk alheimsins" og „DG-
307“, eiga yfir höfði sér allt að
30 mánaða fangelsi. En aðrar
ákærur, sem hafa verið birtar

ERFITT OG DÝRT
AÐ VERA GAMALL
Á ÍSLANDI
OG BÚA UTAN
ELLIHEIMILIS
V
✓
Um tíu ára skeið hefur mér
orðið tíðhugsað um hag aldr-
aðra og líklega á ég bágt með að
hætta því með öllu.
Ég hef leitazt við að gera
ljóst eftir beztu getu hvernig
hag aldraðra, einkum utan elli-
og hjúkrunarheimila, er háttað.
Þeir lifa, eða eiga að lifa á
naumum ellilíf eyri ásamt
tekjutryggingu, en margur
gerir sér ekki grein fyrir, og þá
einnig sjálf ríkisstjórnin og
Alþingi, hversu naumt er
skammtað.
Aldrað fólk er auk þess
krafið um ýmisleg opinber
gjöld. oft ómaklega. Eg vil taka
fram að fjöldi aldraðra hefur
ekki iinnur auraráð en ellilíf-
e.vri og tekjutryggingu. aðrir
auk þessa einhvern lífeyri og
eru skár settir.
Skoplegt er að hlusta áratug-
um saman á fullyrðingar ríkis-
stjórnar er situr hverju sinni og
þó einkum stóru orðin áður en í
stólana er setzt. Hlusta á
stjórnarandstuóu, sein þekkir
öli ráð til úrbóta, en virðist svo
hafa öllu gleymt er í ráðherra-
stólana er setzt. Stjórn fer og
stjórn kemur, en skuldir ríkis-
ins aukast sifellt ískyggilega.
Ráðherra nokkur hafði uppi
sterka og allsannfærandi gagn-
rýni á ríkisstjórnina, var þá um
leið í stjórnarandstöðu. Ösköp
fannst mér fáfróðum honum
mælast vel og láta í ljós að
miklar umbætur væru nauðsyn
og hagsýni um fram allt. Þessi
herra komst svo bráðlega í stól
og stöðu ráðherra og gafst nú
tækifæri til umbóta og hagsýni.
Svo heyrði ég og sá sama
háttvirta ráðherra lýsa yfir, að
hann hefði stuðlað að innflutn-
ingi bíla meira en áður voru
dæmi til og aflað ríkissjóði
ógrynni fjár. Hann var
allánægður yfir þessum bíla-
hnykk. Hví er ég svo að
minnast á afrek ráðherra? Þeir
eru víst bara sjö og hafa nokkur
áhrif og völd.
En hefur nokkur þeirra að
verulegu leyti og af festu og
avöru beitt sér fyrir sæmandi
lausn ellimála? Nei, ekki í al-
vöru eða með festu. Vonandi
kemur þó að því.