Dagblaðið - 25.10.1977, Blaðsíða 8

Dagblaðið - 25.10.1977, Blaðsíða 8
8 DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 25. OKTÓBER 1977. r Hvers vegna eru f ilmur svo óheyrilega dýrar á íslandi? 100 kr. í f ilmuinnf lutningi til íslands verða að 352 kr. — þegar viðskiptavinurinn greiðir við búðarborðið „Hvers vegna eru filmur svo óheyrilega dýrar a íslandi?" hét kjallaragrein sem Gísli Jónsson prófessor ritaói í Dag- blaóið 11. október sl. Greinin hefur vægast sagt vakið mikla athygli. Mönnum finnst furðu- legt að innkaupsverð a filmum hingað til lands skuli vera eins hatt og í sumum tilfellum hærra en smasöluverð sams konar filma er í öðrum löndum. A þessu vakti prófessor Gísli athygli. Helzta sönnun hans fyrir hau innflutningsverði var verð a filmum i Fríhöfninni a Keflavíkurflugvelli. Filmuverð þar er rúmlega 51% af verði filma í verzlunum í Reykjavík. Smasöluverð erlendis er ekki nema um þriðjungur af því verði sem er a filmum í verzlun- um í Reykjavík. Allt þetta sýndi Gísli fram a með dæmum í grein sinni. Hann komst að þeirri niður- stöðu að heildsöluaiagning a filmum hér væri 25% og sma- söluaiagning 40%. Hvorugt þessara atriða telst vera óeðli- lega hatt þótt útsöluverð film- anna sé óeðlilega og óskýran- lega of hatt. Gísli komst að þeirri niður- stöðu að heildsölu- og smasölu- aiagning væri 35,7% af verði filmu hér og tók Kodakfilmu sem dæmi. Hlutur ríkisins með 35% tolli, 18% vörugjaldi og 20% söluskatti væri 34,1% af verði hverrar Kodakfilmu. Inn- kaupsverðið að viðbættum kostnaði væri 30,2% af sma- söluverðinu hér. Gísli benti a að hverjar 100 krónur í fiimuinnflutningi hingað til lands yrðu að 352 krónum þa er viðskiptavinur- inn keypti filmuna. Ríkið fengi í sinn hlut 20% meira en fram- leiðandinn og kaupmennirnir 26% meira en framleiðandinn. DB hefur leitað upplýsinga um þetta mai hja ýmsum aðil- um. Maiið er orðið svo yfir- gripsmikið að það verður ekki birt í heild í einu blaði heldur í smærri skömmtum. Hefur verið leitað svara og aiits hja inn- flytjendum filma og mynda- véla, hja verðlagsstjóra og fleiri aðilum. Svör hinna fyrstu fylgja hér með. -ASt. Umboðsmenn Kodak hér hlíta verði verksmiðjanna —og vilja ekki verzla við aðra, segir framkvæmdastjóri Hans Petersen „Við, umboðsmenn Kodak a íslandi, höfum aldrei tekið kommission (umboðslaun) er- lendis a innflutningi okkar hingað til lands," sagði Adolf Karlsson framkvæmdastjóri hja Hans Petersen er DB ræddi við hann um filmuverð hér- lendis. „Skilgreiningu a íagu filmuverði erlendis get ég að sjaifsögðu ekki gefið fyrr en ég veit hvernig viðskiptum Kodak- verksmiðjanna við einstaka dreifendur („deelers") er hatt- að. Ég hef skrifað og spurzt fyrir um af hverju smasali í Englandi geti selt filmur a svo íagu verði sem prófessor Gísli nefnir í sinni grein. Svar fæ ég ekki við bréfi mínu fyrr en í fyrsta lagi þegar verkfallinu lýkur,“ sagði Adolf. Enginn viðmælenda DB varð- andi filmurnar er í vafa um að hlutur umboðsmanna Kodaks sé stærstur í filmusölu hér a landi. Telja menn að hlutur Kodak sé 40-70% allrar filmu- sölu hér en greinir a um stærð hlutarins. Um þetta atriði vildi Adolf framkvæmdastjóri Hans Petersen ekki tja sig, kvaðst engar tólur hafa þar um og ekki hafa kannað þa hluti. Adolf sagði að verðlag hja Kodak væri „alþjóðlegt". Öllum ,,Kodak-félögum“ og öllum um- boðsmönnum verksmiðjanna væri sent verksmiðjuverðið a micro-filmu. Það verð, sem hann þannig fengi sent, væri innkaupsverðið hingað til lands. Á það kæmu engin um boðslaun (,,kommission“) er- lendis. Innflytjendur Kodak- filma hér eru umboðsmenn verksmiðjanna en ekki svokall- aðir „Kodak-félagar". Adolf kvað fullvíst að um- boðsmenn Kodak í Þýzkalandi fengju afsiatt fra verksmiðju- verði í Englandi en í Þýzka- landi hefur Kodak ekki fram- leiðslu. Við akvörðun verðs í Þýzkalandi væri tekið tillit til hvaða filmutegundir ógnuðu sölu Kodak-filma þar og verð þeirra miðað við það. Sömuleiðis taldi Adolf að ýmsir aðrir stórir kaupendur fengju afsiatt fra verksmiðju- verði. M.a. sagðist hann hafa nýlega heimsótt verksmiðju í Englandi sem framkallar 400 þúsund litmyndir a dag. „Slíkir aðilar fa areiðanlega nokkurn afsiatt og geta því selt ódýrar.“ Adolf sagði að ýmislegt í grein Gísla væri „bull“ og ..byggt a tilbúnum forsendum". Þannig væri mikil samkeppni a filmumarkaði og ljósmynda- markaði í Englandi. Sumar búðir seldu filmur e.t.v. tíma- bundið allt niður að eða undir innkaupsverði í því skyni að laða kaupendur að öðrum sölu- varningi. Slíkt réði ekki filmu- verði og væri ekki til að byggja a innflutning hingað. Adolf kvað fyrirtæki sitt verzla við verksmiðjur Kodak og ekki væri leitað til annarra um innflutning fra þeim „því þa værum við ekki lengur um- boðsmenn _ Kodak- verksmiðjanna". Adolf kvað filmulager kosta mikið og vera viðkvæman. Tímasetning væri a öllum film- um og innkaup væru því vanda- söm því arstíðabundin sala væri i filmum. Filmur sem renna út hvað tíma snertir eru um stund boðnar a haifvirði en síðar er afgangi, ef verður, brennt: Alagning a filmum gerði því vart meira en standa undir kostnaði. -ASt. Það er ánægjulegt að festa falleg andlit, skemmtilega viðburði og fréttnæmi á filmu — en það er of dýrt hér á landi. — MYND: Marjón Jensen. Myndin er ein af fjölmörgum skemmtiiegum úr Minolta-keppni Dagblaðsins. Frjáls álagning leiðir ekki til lægra verðs „Álagning a filmum er ekki hað verðlagseftirliti en hins vegar faum við yfirlit um verð- útreikninga þeirra," sagði verð- lagsstjóri í spjalli við DB. Kvaðst verðíagsstjóri hafa mikinn ahuga a umræðum er varðaði verð a filmum hér a landi en vildi að svo stöddu ekki tja sig um maiið. Hann kvaðst hafa lesið grein prófess- ors Gísla með athygli og þær tölur sem fram kæmu í grein- inni virtust réttar. Verðlags- stjóri minnti a umræður miklar og allheitar sem urðu í fyrra er umboðsmenn hans kynntu sér vöruverð erlendis.' Kom þa í ljós að innkaupsverð sem ís- lenzkum innflytjendum er reiknað virtist óeðlilega hatt miðað við smasöluverð erlend- is. Snerust þær umræður aðal- lega um matvöru. A það skal minnt að umræð- ur hafa einnig farið fram um leikfangaverð hér a landi. Það er, eins og ljósmyndafilmuverð, frjaist. En þar, sem í filmu- verði, virðist frjais aiagning ekki leiða til mismunandi verðs eða samkeppni a markaðnum í verði. -ASt. ✓ TÍZKAN ER 0KKUR í HAG Haustfundur ullariðnaðarins: —nú vil ja menn f líkurnar úr náttúrulegum efnum „Það sem neytandinn vill nú eru flíkur úr nattúrulegum- efn- um, t.d. úr ull. Þetta kom skýrt fram a raðstefnu sem ég sótti í London í september. Tízkan er okkur í hag og engar líkur a því að hún breytist í brað,“ sagði Ulf- ur Sigurmundsson forstjóri Út- flutningsmiðstöðvar iðnaðarins við setningu Haustfundar sauma- og prjónastofa sem haldinn var a Hótel Esju. Þar voru mættir full- trúar þeirra fyrirtækja sem vinna vörur úr íslenzkri ull til útflutn- ings. Úlfur sagði að afkastageta prjónavéla hja hinum ýmsu fyrir- tækjum hefði tvöfaldazt og var siðustu 12 manuði 850 tonn af bandi. Það sem nú vantar a er að saumastofurnar auki afkastaeet- una svo full nýting faist. Það kom fram að í Þýzkalandi er greitt hæst verð fyrir ull, 8 milljónir fyrir hvert tonn, en svo koma Bandaríkin. Þar eru greiddar 6 milljónir króna fyrir tonnið. Þórður Magnússon fra Utflutn- ingsmiðstöð iðnaðarins hélt langt og ítarlegt erindi um stöðu ullar- iðnaðar. Þar kom fram að 1520 manns hefðu starfað i ullariðnaði a síðasta ari. Þratt fyrir aukna framleiðslu hefur starfsfólki fækkað fra því arið 1972. I fatagerð störfuðu 101 fyrir- tæki arið 1976 og prjónastofur voru 34. Til samanburðar ma geta þess að 133 fyrirtæki störfuðu í fatagerð arið 1971 og hefur þeim þvi fækkað. Hins vegar hefur fvr- Tjáningarfrelsi^ . er ein meginforsenda þess^^^^H a<) frelsi geti vidhaldizl i samfélagi. 7IH irtækjum fjölgað sem vinna við útflutningsgrein ullariðnaðarins. A síðasta ari störfuðu 13 prjóna- stofur a landinu við útflutnings- framleiðslu og 12 saumastofur. Sautjan þessara fyrirtækja störf- uðu utan Reykjavíkur og eru í mörgum byggðarlögum mikil- vægur vinnuveitandi. Fyrirhugað er að stofna stóra prjónastofu a Höfn í Hornafirði og þrjar sauma- stofur, sem munu framleiða til útflutnings, eru að hefja fram- leiðslu. Útflutningurinn hefur aukizt jafnt og þétt Aukning útflutningsmagns og verðmætis a arinu 1977 virðist ætla að verða mun meiri, en ætlað var. Fyrstu manuðina í ar voru flutt út 274 tonn en a sama tíma i fyrra 187 tonn. Aukningin hefur orðið 47%. Verðmætið hefur aukist um 58%. Fyrstu atta manuðina var flutt út fyrir 6.213 milljónir dollara. istenzka varan ei seiu »em ge-ðavara erlendis og sem dæmi ma taka að ullarkapa fra Max er seld úr búð í Bandaríkjunum fyrir 250 dollara, eða um 52 þús- und krónur. Til þess að þetta sé hægt verður framleiðslan að vera alveg lýtalaus. Því þurfa útflutn- ingsfyrirtækin sífellt að gera meiri gæðakröfur. Það kom fram í erindi Þórðar Magnússonar að sjaifsagt þykir að Iðnskólinn taki upp kennslu í venjulegum iðnaðarsaumi og meðferð prjónavéla. Iðngreinin er að verða það umfangsmikil og hefur aukna vaxtarmöguleika. Útflutningurinn að mestu í höndum þriggja fyrirtœkja Það eru þrjú fyrirtæki sem flytja mest út af ullarvörum, en það eru Álafoss, Hilda og Sam- bandið. Ef litið er a ullarvöru í heild sinni og lopi og band með- talið, þa kemur í ljós að arið 1976 var 7.4% flutt út til EFTA landa, 36,2% til EBE, 16,6% til USA og 33,2% til Sovétríkjanna. Lítið eitt var flutt út til annarra landa. I prjónavörum hefur langmest Ulfur Sigurmundsson forstjóri Utflutningsmiðstöðvar iðnaðar- ins í ræðustóli í gærmorgun. ■ DB-mynd Hörður. aukning orðið a útflutningi til Bandaríkjanna og hafði prjóna- fatnaður fyrir 260 milljónir verið fluttur þangað í agústlok. Er það þreföldun miðað við sama tímabil a síðasta ari. -KP.

x

Dagblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið
https://timarit.is/publication/260

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.