Dagblaðið - 14.02.1978, Blaðsíða 9

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 1978.
9
Alþjóðabankinn rekur erindi
alþjóðlegra auðhringa
segir í yf irlýsingu Elíasar Davíðssonar kerff isf ræðings
og Engilberts Guðmundssonar hagf ræðings
Alþjóðabankinn rekur erindi
fjölþjóðafyrirtækja, það er al-
þjóðlegra auðhringa, segir í
yfirlýsingu frá Eliasi Davíðs-
syni kerfisfræðingi og Engil-
bert Guðmundssyni hagfræð-
ingi, sem þeir félagar sendu
vegna ráðstefnu um bankann f
gær. Ráðstefnan var haldin á
vegum Félags Sameinuðu þjóð-
anna á tslandi.
Þeir félagar segja, að megin-
markmið bankans séu þrjú. I
fyrsta lagi að finna hagvænleg
fjárfestingartækifæri fyrir eig-
endur fjölþjóðafyrirtækja- t
öðru lagi að auka hagkvæmni
og arðsemi fjárfestingar slfkra
fyrirtækja og f þriðja lagi að
tryggja réttarstöðu þessara
fyrirtækja gagnvart einstökum
rfkjum. Þessum markmiðum
nái Alþjóðbankinn meðal ann-
ars með þvf að láta framkvæma
forrannsóknir um hagkvæmni
tiltekinna framkvæmda eða
fjárfestingar, sem gætu komið
fjölþjóðafyrirtækjum að
notum. Bankinn notfæri sér oft
ókeypis þjónustu UNIDO, Iðn-
þróunarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna, við slíkar rann-
sóknir. Séu niðurstöður
jákvæðar, sé fjölþjóðafyrir-
tækjum gert viðvart.
Þá láni bankinn fyrst og
fremst til undirstöðufram-
kvæmda, sem geri fjárfestingu
fjölþjóðafyrirtækja f viðkom-
andi löndum arðbæra. Megi þar
nefna lán til virkjanagerðar,
hafna- og vegagerðar og til
stofnunar fagskóla til að „fram-
leiða agað og þjálfað vinnuafl
handa fjölþjóðafyrirtækjun-
um.“ í samningum bankans við
ríki sé hinn innlendi kostnaðar-
þáttur ætfð takmarkaður en
þáttur erlendra aðila ríkjandi.
Bankinn reki gerðardóm,
ICSID, sem eigi að leysa deilur
milli rfkja og erlendra fyrir-
tækja, þannig að útkoman verði
hinum erlendu aðilum f hag.
Bankinn setji f samningum við
ríki ákvæði, sem tryggi afkomu
erlendra fyrirtækja og áfram-
haldandi aðstöðu.
SAMSKIPTI VIÐ ÍSLAND
„KENNSLUBÓKARDÆMI"
Samskipti Alþjóðabankans
við fslenzka rfkið séu góð
kennslubókardæmi um þessar
aðferðir. Annars vegar, segja
þeir félagar, tryggi samningar
fslenzka rfkisins við Alusuisse,
að deilum þeirra á milli eigi að
vfsa til gerðardóms bankans í
Washington. Hins vegar eru
sett f lánasamningum bankans
við fslenzka rfkið vegna Sig-
ölduvirkjunar ákvæði, sem
tryggja afkomu og aðstöðu AIu-
suisse á íslandi. Samkvæmt
samningum þessum falla lán
vegna Sigölduvirkjunar í gjald-
daga, ef fslenzka rfkið endur-
skoðar samninga sfna við Alu-
suisse án samráðs við bankann.
Þeir félagar, Elías og Engil-
bert, segja, að fyrirgreiðsla
bankans við gerræðisstjórnir,
svo sem f Chile, hafi fyrir löngu
opnað augu manna fyrir því, í
hvers þjónustu bankinn
starfar. Bankinn neiti að lana
þjóðum, sem hafna ítökum fjöl-
þjóðafyrirtækja.
Bankinn sé lauslega tengdur
Sameinuðu þjóöunum. Skipan
hans sé ekki lýðræðisleg, enda
ákvarðist stjórnun hans og
stefna af hlutafjáreign aðildar-
ríkja. Ráðandi öfl séu þvf
Bandaríkin og fáein auðug rfki,
sem séu einnig heimastöðvar
stærstu fjölþjóðafyrirtækj-
anna. Því vara þeir félgar við
málflutningi fulltrúa bankans.
HH
Hjá Baháíum
er nú árið 134
— nítján mánuðir í árinu og nítján
dagarí mánuðinum. Trúarleiðtogi
þeirra í stuttri heimsókn hér
„Við trúum því að guð sé enn
að skapa manninn. Fyrst skapaði
hann líkamann og að okkar dómi
hefur hann enn ekki lokið við að
skapa huga hans.“ Eitthvað á
þessa leið mælti Muhajir, pers-
neskur læknir, sem búsettur er í
London við blm. Dagblaðsins.
Hann er einn af tuttugu og sjö
svokölluðum höndum málstaðar
guðs og hefur sérstaka stöðu inn-
an Baháítrúarbragðanna. Kom
hann hingað til lands á dögunum
til skrafs og ráðagerða við trú-
bræður sfna á íslandi og til þess
að útbreiða Bahai-trú.
Á Islandi eru um hundrað og
fjörutíu sem eru Baháítrúar, en
voru milli fjögur og fimm
hundruð fyrir tveimur árum. En
samkvæmt íslenzkum lögum
mega menn fekki tilheyra nema
einum trúarbrögðum, þannig að
ef þú ert Baháítrúar geturðu ekki
tilheyrt íslenzku þjóðkirkjunni.
Muhajir læknir kom hingað til
lands frá Jóhannesarborg þar
sem hann hitti einnig trúbræður
sína. Lauk hann miklu lofsorði á
hina íslenzku Baháía, taldi hann
íslendinga bæði rólega, friðsama
og framúrskarandi gestrisna.
Héðan hélt Muhajir til Kaup-
mannahafnar. Nú eru um 80
þúsund Bahaía samfélög i heimin-
um en stjórnarfarskerfið það sem
ríkjandi er f Baháftrúnni er sett
fram af upphafsmanni hennar,
Bahaullah, sem fæddur var f
Persíu fyrir rúmlega hundrað
árum.
Þeir sem aðhyllast Baháitrú
hafa annað tímatal en kristnir
menn. Hjá þeim er nú árið 134, en
tímatalið er miðað við fæðingu
upphafsmanns trúarbragðanna,
Bahaullah. í hverju ári eru 19
mánuðir og í hverjum mánuði eru
19 dagar. 19. hver dagur er eins
konar samkomuagur hins
trúarlega samfélags. í hverju
samfélagi eru um tuttugu manns
hér á íslandi og þar sem hér eru
engin musteri kemur samfélagið
saman á heimili einhvers úr þvf.
Trúarsamkomur sfnar kalla Baháí
trúarmenn Dýpkun, þar sem þeir
leita á sjálfstæðan hátt að sann-
leikanum. Svæðisráð Baháía eru
nú síarfandi í Reykjavík, Hafnar-
firði, Kópavogi, Njarðvik, Kefla-
vík, Hveragerði og Neskaupstað.
Stefnt er að stofnun svæðisráðs á
ísafirði og á Akureyri.
Stjórnarfarskerfi Baháítrúar-
innar er sett fram af spámannin-
Gullpeningurínn kostar
Iitlar200þúsund krónur
Ef þú átt um 200 þúsund
krónur á lausu þá geturðu feng-
ið þér gulleintak af „heims-
meistarapeningi" Skáksam-
bands Islands. Peningurinn er
að koma á markað þessa dag-
ana. Utgáfan var ákveðin
skömmu eftir að Jón Loftúr
Arnason varð heimsmeistari
unglinga sl. ár, og með peningn-
um á að minnast afreks þessa
fyrsta heimsmeistara okkar ís-
lendinga.
„Heimsmeistarapeningur-
inn“ er annar peningurinn í
'sérstakri minningspeningá-
seríu um íslenzka afreksmenn i
skák. Sá fyrri var sleginn 1975
og tileinkaður Friðriki Ólafs-
syni stórmeistara. Kaupendur
þess penings eiga nú forkaups-
rétt í einn mánuð að sömu núm-
erum „heimsmeistarapenings-
ins".
Upplag heimsmeistarapen-
ingsins er 500 brons-, 200 silfur-
og 25 gullpeningar, sem allir
eru númeraðir. Upplag Frið-
riks peningsins hefur nú verið
minnkað til samræmis, en
ennþá fæst hann í takmörkuðu
upplagi.
Heimsmeistarapeningurinn
er stór og mjög upphleyptur,
þvermál 5 cm, þykkt um 4,5 mm
og þyngt 70 grömm, nema gull-
peningins, sem verður 90
grömm. Helga R. Sveinbjörns-
dóttir hannaði peninginn sem
sleginn er hjá ÍS-SPOR í
Reykjavík.
Verð gullpeningsins er
breytilegt og fer eftir gullverði
á hverjum tíma. Nú er verð
peningsins um 200 þúsund
krónur.
Helmingi af nettó-ágóða af
sölu peningsins verður varið til
að mynda verðtryggöan sjóð til
styrktar Jóni L. Arnasyni á
skákbrautinni.
- ASt.
Muhajir, læknirinn persneski, sem er einn af tuttugu og sjö æðstu mönnum Baháitrúarinnar. ilann kom
hingað til lands til þess að útbreiða trú sína. DB-mvndir Hörður.
um sjálfum, Bahaullah. Það bygg-
ist á svonefndum andlegum ráð-
um hjá hverri þjóð og í hverju
héraði og er kosið til þeirra einu
sinni á ári. Ráðið sem skipað er
níu meðlimum hefur aðeins vald
sem heild og nýtur engra sérrétt-
inda eða valdaaðstöðu nema sem
slík. Yfir þessum andlegu ráðum
er svonefnt Allsherjarhús réttvís-
innar sem hefur aðsetur í Haifa í
tsrael. -A.Bj.
Eins og sagt var í Kanasjónvarpinu:
,,lf you smoke
you wake up
inbed
dead”
Algengasta dauðaorsök við
eldsvoða er kæruleysi við reyk-
ingar. Á þetta þó sérstaklega við
þá sem reykja eftir að þeir eru
komnir i rúmið. Ymist sofna
menn út frá vindlingnum eða þá
að þeir missa glóð í sængurfötin
án þess að taka eftir því. Og
sængurföt eru afbragðs eldsneyti.
þegar eldur logar í sængurfötum
myndast fljótlega kolsýringur
sem veldur algeru meðvitundar-
leysi þess sem í rúminu liggur.
En reykingamenn geta kveikt í
þótt þeir geri það ekki í rúminu.
Þannig hafa margir það fyrir sið
að tæma öskubakka ævinlega
strax í bréfakörfur. Glóð getur
mjög auðveldlega leynzt í bakkan-
um án þess að eftir því sé tekið og
þegar hún kemst í pappirinn í
körfunni færist f jör í leikinn.
Þá hefur margur eldsvoðinn
orðið vegna þess að reykinga-
menn missa glóð ofan i bólstruð
húsgögn. Glóðin lifir án þess að
nokkur viti og það getur kraumað
eldur í slíkum húsgögnum í
marga klukkutíma áður en hann
nær að blossa upp. Húsgögnin eru
úr þannig efni, rétt eins og
sængurfötin, að þegar þau brenna
myndast kolsýringur sem veldur
meðvitundarleysi.
Reykingamenn: Reykið ekki í
rúminu. tæmið aldrei öskubakka
án þess að ble.vta vel í því sem í
þeim er og látið þá helzt standa
eftir það i nokkra tíma; missið
ekki glóð i bólstruð húsgögn.
Hafið það í hugn s«>>n sagt var i
Kanasjónvarpinu fyrir nokkrum
árum: If you smoke in bed. vou
wakeupdead. I •>»
Reykingar i rúminu eru sízt minna feigðarflan en það að
stinga upp í sig hlaðinni bvssu.