Dagblaðið - 17.10.1980, Page 10

. 10
fijúlst, áháð dagblað
Útgefandi: Dagblaðifl hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. RKstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aðstoflarritstjóri: Haukur Helgason. Fréttastjóri: ómar Vaidimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjórnar: Jóhannes Reykdal.
íþróttir: Hallur Sknonarson. Menning: Aflalsteinn IngóHsson. Aflstoflarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrimur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atlí Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Asgeir Tómasson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefánsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Huld Hákonardóttir,
ólafur Geirsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurflsson, Sigurflur Porri Sigurflsson
og Sveinn Þormóflsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkeri: Þráinn ÞorleHsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. Halldórs
son. Dreifingarstjóri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjórn: Síflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aflalsimi blaflsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot: Dagblaflifl hf., Síflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Siflumúla 12. Prentun
Árvakur hf., Skeifunni 10.
Askriftarverfl á mánuði kr. 5.500. Verfl Ilausasölu 300 kr. eintakið.
Áróðursskatturáalmenning
Ekki þarf að greiða árgjöld til stjórn-
málaflokka eða kaupa af þeim happ-
drættismiða til að styrkja áróðurs-
maskínur þeirra. Flokkarnir urðu fyrir
löngu sammála um að láta skattgreið-
endur einfaldlega greiða mikinn hluta
áróðursins. Þegar fjárlög eru sam-
þykkt, er nú orðið jafnan ríflegur styrkur ákveðinn til
flokksblaðanna.
Þessi skattur hefur verið aukinn ár frá ári.
Hækkunin á honum er jafnan höfð talsvert yfír verð-
bólgustigið.
Eitt hundrað og sjötíu milljónir eiga að ganga til
flokksblaðanna samkvæmt fjárlagafrumvarpi Ragnars
Arnalds.
Þetta er hækkun um sjötíu milljónir.
Auk þess er veitt heimild, sem tvímælalaust verður
notuð eins og áður, til kaupa á 250 eintökum af hverju
blaði. Miðað við núgildandi áskriftargjald eru það yfir
sextán milljónir á ári til hvers blaðs.
Hvað er verið að styrkja?
Einfaldlega er verið að styrkja áróðursmaskínur
stjórnmálaflokkanna. Flest flokksblöðin berjast í
bökkum. Ekki eru nógu margir, sem vilja kaupa þau
og lesa, til þess að þau verði rekin án halla.
Þegar stjórnmálaforingjunum varð þetta ljóst,
einkum eftir tilkomu Dagblaðsins, fundu þeir önnur
úrræði. Reynt skyldi að halda þessum áróðursmaskín-
um gangandi með því að láta skattgreiðendur borga
brúsann.
Því meira, sem tapið verður hjá sumum flokksblöð-
unum, þeim mun meiri verður styrkurinn úr ríkissjóði.
Flokksblöðin fá styrkinn án eftirgangsmuna. Ekki er
rætt um að senda þeim opinbera eftirlitsmenn eða
biðja um sölu á eignum flokksblaðanna til þess að þau
fái styrkinn. Eftirlitið fer fram á annan veg. Það er
eftirlit flokkseigendafélaganna með því, að þessi blöð
fari ekki út af línunni heldur miði starf sitt við að gera
hlut fámennrar flokksklíku sem mestan.
Þennan styrk fá öll flokksblöðin að Vísi meðtöldum,
enda er Vísir orðinn jafnöruggt flokksblað og hin.
Dagblaðið þiggur ekki ríkisstyrk. Það byggir á
þeirri grundvallarreglu, að dagblöð eiga að standa eða
falla á því, hvort nógu margir vilja kaupa þau og lesa
eða ekki.
Nú er lagður til 170 milljóna styrkur til flokksblað-
anna. Þetta þarf ekki að verða hin endanlega fjárhæð
fyrir árið 1981.
Stjórnmálaforingjarnir hafa iðulega leikið þann leik
að samþykkja hækkun á þessum lið við síðustu
umræðu um fjárlögin, gjarnan í skjóli nætur, ef vera
mætti, að tækist að leyna almenning sannleikanum um
hækkunina.
Allir flokkarnir eru samdauna í þessari málsmeð-
ferð. í þessu efni sem fleirum kemur glöggt fram eðli
samtryggingarkerfis stjórnmálaflokkanna, sem íslend-
ingar búa við.
Svonefndur flokkur „einkaframtaksins”, Sjálf-
stæðisflokkurinn stendur óhagganlegur með hinum
flokkunum að því að vinna gegn frjálsu markaðskerfi í
dagblaðaútgáfu.
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 17.0KTÓBER 1980.
f—M' ■■■■'■ ... ..........—
Kólombfa:
Hertar aðgerðir
gegn skæruliðum
— þeim boðin sakaruppgjöf jafnf ramt því sem herinn sendir
tugi þúsunda liðs gegn þeim í f rumskógum landsins
Ráðamenn í Suður-Ameríkuríkinu
Kólombíu hyggjast nú losa sig í eitt
skipti fyrir öll við alla andófsmenn og
skæruliða. í fyrsta lagi hafa verið
samþykkt umdeild lög um uppgjöf
saka jreirra sem dæmdir hafa verið og
f öðru lagi hefur her landsins hafið
mikla herferð gegn skæruliðum.
Þeir hafa barizt harðlega gegn
stjórn Kólombiu síðastliðna tvo ára-
tugi. Undirstaða baráttunnar og
meginuppistaðan í sveitum skæruliða
kemur úr hópi örsnauðs sveitafólks
og öreiga í fátækrahverfum borg-
anna.
Samkvæmt opinberum tölum er at-
vinnuleysi í Kolombiu átta af
hundraði vinnufærra manna. Verð-
bólgan er samkvæmt sömu heimild-
um nærri þrjátíu af hundraði á ári og
talið er að þriðjungur íbúa landsins sé
ólæs og óskrifandi.
Varnarmálaráðherra Kólombíu
sagði nýlega að i það minnsta sex
sveitir skæruliða berðust gegn rikis-
stjórn landsins. Félagar væru um það
bil tvö þúsund og hefðu þeir undir
höndum í það minnsta eitt þúsund
vopn af ýmsu tagi.
í júlí síðastliðnum tilkynnti forseti
landsins að öllum skæruliðum yrðu
gefnar upp sakir ef þeir gæfu sig
fram og hæfu baráttu gegn stjórn
landsins ásamt öðrum þeim sem
kosið hafa að stofna stjórnmála-
fiokka sem eru i stjórnarandstöðu.
Heldur dró þó úr trú manna á tilboði
forsetans þegar tilkynnt var jafn-
framt að þeir skæruliðar sem þegar
hefðu verið dæmdir eða verið fang-
elsaðir og lægju undir ákæru yrðu
ekki taldir þarna í hópi.
Tilkynningin og tilboðið um sakar-
uppgjöfina var birt þrem mánuðum
eftir að vinstri sinnaðir skæruliðar
tóku dóminikanska sendiráðið í
höfuðborg Kólombíu, Bogota. Þar
ruddust þeir inn i miðri veizlu og
tóku fimmtíu og átta sendimenn í
gíslingu.
Tilgangur skæruliðanna sem tóku
sendiráðið var að tryggja að þrjú
hundruð og ellefu félagar þeirra sem
voru i fangelsum annaðhvort dæmdir
eða undir ákæru yrðu látnir lausir.
Eru þeir annaðhvort sakaðir um
ólöglegar aðgerðir gegn ríkisvaldinu
eða þá að herréttur hefur dæmt þá
fyrir ýmis atriði sem saknæm eru tal-
in samkvæmt herlögum.
Rikisstjórn Kólombíu neitaði al-
gjörlega að verða við kröfum mann-
ræningjanna og bar fyrir sig ákvæði
stjórnarskrár landsins. Ekki væri
hægt að láta dæmda menn lausa á
þessum forsendum en svo fór að lok-
um eftir tvo mánuði að gíslarnir voru
látnir lausir.
Julio Cesar Turbay Ayala forseti
Kólombíu hefur verið gagnrýndur
fyrir að hafa sett of þröng skilyrði
fyrir sakaruppgjöf til handa skæru-
liðum. Nokkrir fyrri ráðamenn i
landinu hafa hver um annan þveran
látið hafa eftir sér að forsetinn eigi að
fá formlegt vald til að náða þá
skæruliða sem áðurnefnt náðunartil-
boð nær ekki til.
Helztu aðstoðarmenn forsetans og
æðstu ráðamenn í Frjálslynda
flokknum, sem telst stjórna landinu,
hafa meira að segja látið hafa eftir
sér að rétt sé að auka náðunarheim-
ildir laganna. Það voru reyndar þeir
sem sömdu og lögðu fram frumvarp
þess efnis sem siðar varð að lögum.
Glæfrar ríkis-
stjómarinnar f
Flugleiðamálinu
Vandamál Flugleiða, mikið
rekstrartap og greiðsluörðugleikar,
eru eitt stórfenglegasta og alvarleg-
asta atvinnuvandamál, sem upp
hefur komið hér á landi í áratugi.
Það bætist nú ofan á siversnandi at-
vinnuástand, þar sem 5 þús. manns
hafa flúið fsland á fáum árum. Hrun
flugþjónustunnar og niðurfelling
Atlantshafsflugsins getur nú haft
það i för með sér að 2 þús. manns til
viðbótar verði að flýja föðurlandið.
Með hörmulegri vinstristjórnarstefnu
erum við að lenda í sömu gryfjunni
eins og undir nýlendustefnu Dana á
síðustu öld, þegar landflótti brast á
til Vesturheims.
Stærðargráða þessa vandamáls er
fullkomlega sambæríleg við alvarleg-
ustu erfiðleika sjávarútvegsins á
síðustu þremur áratugum. Óhemju
almenningshagsmunir eru i veði,
bæði hvað viðvíkur gjaldeyrisöflun
og uppbyggingu ferðamannaiðnaðar.
Ætla má að hér séu i húfi á einhvern
hátt hagsmunir og velferð tug-
þúsunda manna. Það er brýn skylda
stjórnvalda eins og samfélagsskipun
okkar er nú, að veita atbeina sinn og
neyðarhjálp. Þetta er ekki minna mál
en t.d. sú samfélagshjálp, sem veitt
var á sínum tima Vestmannaeyjum,
Norðfirði, Bíldudal, Kópaskeri,
Raufarhöfn og Þórshöfn. En allt
virðist nú benda til þess að ríkis-
stjórnin ætli að bregðast með öllu
skyldum sínum. Þess í stað leikur hún
nú óhugnanlegan glæfraleik i þessu
máli, rífur niður og spillir öllu sem
hún getur. Það er nú þegar alkunna
að kommúnistar stefna beinlinis að
þvi að gera Flugleiðir gjaldþrota með
þeim hörmungum, sem af því myndi
leiða. En hitt gegnir meiri furðu, hve
léleg frammistaða Steingríms
Hermannssonar hefur verið, þar sem
Föstudags
grein
hann hefur reynt að koma illu einu til
leiðar, heldur uppi rógi og æsir upp
starfsmannahópa og spillir fyrir eftir
því sem hann getur. En sterkar grun-
semdir eru um að þar séu annarlegir
hagsmunir að verki, framsóknar-
ráðherrann vilji grugga upp vatnið,
valda sem mestum vandræðum með
það í sigtinu, að skattfríðinda-
auðhringur SÍS yfirtaki allan flug-
rekstur landsins og hrammsi Hótel
Esju fyrir litinn og ódýran pening,
sem skrifstofuhúsnæði, um leið og
þeir geti komið gömlu byggingunum
við Sölvhólsgötu í góðan pening með
því að selja ríkisstjórn framsóknar-
ráðherra þær. Svona er hugarfar SÍS-
stórkapítalistanna, en hér eru svo
alvarleg félagsleg og atvinnuleg
vandamál á döfinni, að því fylgir
þung ábyrgð að leggja út í slíka
glæfra.
Fyrirtækið Flugleiðir er kannski í
sjálfu sér ekki verðugt neinnar
hjálpar. Það er einfaldlega fjár-
magnshringur, sem hefur böðlast á-
fram á undanförnum árum, hrifsað
sér einokun og yfirráð í flugi innan-
lands og utan, í hótelrekstri og bíla-
leigum. Flugmenn með mestu há-
tekjur landsins eru heldur ekki
meðaumkvunar verðir. En það er
ekki kjami málsins, heldur hljóta nú
að vera ríkjandi hin félagslegu og at-
vinnulegu sjónarmið, sem hafa áhrif
langt út i þjóðfélagið. Þar ber ríkis-
stjórnin þunga ábyrgð.
Við skulum hafa það í huga, að
erfiðleikar Flugleiða stafa líka að
verulegum hluta af því að svo risa-
stórt félag hefur oröið að bera vissa
félagslega og atvinnulega ábyrgð.
Þetta sést einfaldlega af rekstraraf-
komu félagsins á undanförnum
árum. Tap félagsins árið 1978 nam 5
milljörður.i króna, árið 1979‘nam það
8 milljörðum króna og fyrstu sex
mánuði þessa árs um 5 milljörðum
króna. Á 2 1/2 ári hefur tap
•Flugleiða þannig numið um 18
milljörðum króna. Hér hefur þvi
ekki verið um venjulegan fjármagns-
rekstur að ræða, heldur er hér sama
að gerast og hjá frystihúsunum, sem
halda áfram rekstri þrátt fyrir ára-
langt stórtap. Ástæðan er ákveðin til-
litsemi til félagslegra og at-
vinnulegra mála. Auk þess hefur
endurskipu lagning rekstursins lika
V.