Dagblaðið - 24.11.1980, Blaðsíða 12

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1980.
MMBIAÐW
/tgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvnmdastjóri: Sveirtn R. EyjóHsson. Ritatjóri: Jónas Kristjánsson.
Aóatoóanitstjóri: Hauluir Helgaaon. Fréttastjóri: ómar Valdknarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Roykdal. ^
fþróttir: Hallur Slmonarson. Mennlng: Aflalsteinn IngóHsson. AAetoflarf róttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrfmur Pálsson. Hönnun: HHmar Karlssön.
Blaflamenn: Anna BJamason, Atli Rúnar Halldórsson, Adi Steinarsson, Ásgeir Tómasson,^Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefánsdóttlr, Elín Albertsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Huld Hákonardóttir,
ólafur Geirsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: BJamleHur Bjamleifsson, Einar ólason, Ragnár Th. Slgurflsson, Sigurflur Þorri Sigurflsson
og Svoinn Þormóflsson. '
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjórí: Már E.M. Halldórs-
son. Dreifingarstjóri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Sfflumúla 12^Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrtfstofur Þverholti 11.
Aflalsfmi blaflelns er 27022 (10 Ifnur).
Setning og umbrot: Degblaflifl hf., Sfðumúla 12. Mynda- og'plötugerfl: Hilmir hf., Sfflumúla 12. Prentun
Arvakur f^f., 8keHgpn| J0.
HálfursiguríMadríd
Dagskrá öryggis- og samstarfs-
fundar Evrópu í Madrid felur í sér hálf-
an sigur Vestur-Evrópu og Norður-
Ameríku. Þrátt fyrir ákafa andstöðu
Sovétríkjanna hefur náðst samkomulag
um, að í sex vikur megi á fundinum
ræða um brot á mannréttindum.
Fundurinn í Madrid er hinn þriðji í röðinni á eftir
fundum í Helsinki og Belgrad. Umræðuefnið er hið
svonefnda Helsinki-samkomulag austurs og vesturs um
að draga úr spennu, einnig hugsanleg frekari útfærsla
þess samkomulags.
Ráðamenn Sovétríkjanna vildu aðeins láta ræða um
frekari útfærslu, en ekki um, hvernig hingað til hefur
verið staðið við samkomulagið. Þeir ætluðust til, að
litið væri á mannréttindakaflann sem dauðan bókstaf
eða eins konar orðaleik.
Brésnef og menn hans misreiknuðu Vesturlönd að
þessu sinni. Þeir töldu sig geta þreytt fulltrúa vesturs á
fundinum í Madrid. Þeir töldu sig geta séð til missættis
milli NATO-ríkja og hlutlausra ríkja og milli Banda-
ríkjanna og annarra NATO-ríkja.
Viðbrögðin við ótíðindunum frá Afganistan höfðu
sýnt, að í ýmsum atriðum voru bandamenn Banda-
ríkjanna í Evrópu ekki reiðubúnir til sömu hörku og
forusturíkið. Þá vildu ráðamenn Frakklands og
Vestur-Þýzkalands fara eigin leiðir.
Margvíslegir eiginhagsmunir liggja að baki þessa
misræmis. Vestur-Þýzkaland hefur lagt mikið undir í
hinni svonefndu ,,opnun til austurs”. Og ráðamenn
Frakklands telja hagkvæmt að sýna sérstöðu gagnvart
Atlantshafsbandalaginu.
Til viðbótar töldu Kremlverjar, að þeir gætu not-
fært sér samkomulagsáráttu embættismanna í utan-
rikisráðuneytum. Þeir töldu vestræna embættismenn
ekki mega til þess hugsa, að ráðstefnan í Madrid færi
út um þúfur.
Fyrir aðeins þremur vikum sá sovétstjórnin hina
vestrænu sendimenn brotna á þingi Menningar-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna í Belgrad og undirrita
hugmyndir harðstjóra þriðja heimins um takmörkun
frétta- og upplýsingafrelsis.
Ekkert slíkt gerðist að þessu sinni í Madrid. Vestur-
lönd héldu þar samstöðu sinni og misstu ekki móðinn,
þótt komið væri fram á yztu nöf og fyrirsjáanlegt, að
ráðstefnunni yrði aflýst. Þannig vannst hinn hálfí
sigur.
Á síðustu stund féllust Kremlverjar á sænska
málamiðlum, sem fól í sér að efndir fyrri loroða yrðu
ræddar fyrir jól og ný loforð eftir jól. Það þýðir, að
Vesturlönd hafa sex vikur til að fjalla um frammi-
stöðu austantjaldsríkja.
Málþóf sendimanna Sovétríkjanna í Madrid
reyndist þeim dýrt. Spennan við smíði dagskrárinnar
olli því, að ráðstefnan varð fréttaefni dag eftir dag.
Hún vakti miklu meiri athygli en orðið hefði, ef allt
hefði verið með friði og spekt.
Enn einu sinni hefur gefizt tækifæri til að rifja upp,
að Brésnef og menn hans hafa þverbrotið hvert einasta
mannréttindaákvæði Helsinki-samkomulagsins. Um
þau brot verður nú fjallað í einstökum atriðum á næstu
vikum í Madrid.
Á sínum tíma undirritaði Brésnef sjálfur Helsinki-
samkomulagið, þar á meðal ákvæði um aukið ferða-
frelsi almennings yfir landamæri og um aukinn
straum upplýsinga og skoðana yfir landamæri. Og nú á
að meta árangurinn.
Fljótsagt er, að hann er neikvæður. Ofan á ofsóknir
og brottfararbönn, truflun útvarps og takmörkun er-
lendra fjölmiðla, hefur sovétstjórnin lagt sérstaka
áherzlu á að kvelja þá heimamenn, sem hafa borið
saman orð og efndir Helsinki-samkomulagsins.
Eru
bændur
brýstihópur?
Því er stundum haldið fram að
bændastéttin hafi óeðlilega mikil
áhrif á rikisstjórnir, þess vegna séu
framlög til landbúnaðarins langt
umfram öll skynsamleg mörk. Þetta
á ekki aðeins við um íslenzka
bændur, heldur gildir þetta um
bændur í allri V-Evrópu. Sérstaklega
á bændastéttinni að hafa vegnað vel i
löndum Efnahagsbandalagsins.
Það er því ekki úr vegi að líta
aðeins á afkomu bænda i t.d. Dan-
mörku en þar í landi má fullyrða að
landbúnaðarframleiðslan sé með þvi
bezta sem gerist. Danskir bændureru
hagsýnir, duglegir og þekking á
öllum þáttum landbúnaöar-
framleiðslunnar eru i ágætu lagi.
Afköst á hvern ársmann í landbúnaði
eru með þeim mestu sem gerast. Af
framansögðu hljóta flestir að álíta að
danskur landbúnaður standi með
miklum blóma og danskir bændur
komist vel af. Það er öðru nær, því
að í ár blasir gjaldþrot við fjölda
bændaþarílandi.
Áður en lengra er haldið með
danskan landbúnað mun hér á eftir
verða drepið Iítilsháttar á framlög
til landbúnaðarins í Efnahagsbanda-
lagslöndunum og Finnlandi.
Framlög til
bænda í EB
Árið 1978 voru framlög til land-
búnaðarins í löndum EB, samtals
77550 milljarðar ísl. kr. Þetta var sú
upphæð sem einstaka ríki greiddu til
landbúnaðarins og svo það sem greitt
var úr landbúnaðarsjóði banda-
lagsins. Ef þessari upphæð væri deilt
niður á hvern ha. ræktaðs lands í EB-
löndunum, þá gerði það hvorki meira
né minna en 360 þúsund kr. Ef henni
væri aftur á móti deilt á hvern bónda
þá kæmu í hlut hvers 3.8 milljónir kr.
Ef íslenzkir bændur fengju svipuð
framlög þá mundu þau nema um 10.8
milljónum kr. á meðalbýli á íslandi.
Meðalstærð ræktaðs lands hjá okkur
erum30ha.
Landbúnaðarsjóður EB greiddi
um 40% af því sem varið var til land-
búnaðarins en einstök ríki greiddu að
meðaltali 60% af framlögunum. Þeg-
ar sameiginleg landbúnaðarstefna var
mótuð innan EB var gert ráð fyrir að
allar greiðslur til stuðnings land-
búnaðinum kæmu úr sjóðum þess.
Þróunin hefur orðið önnur, hlutur
einstakra ríkja í stuðningi við eigin
landbúnað hefur aukizt meira en
Hvað á að gera við
fólk yf ir f immtugt?
Á að leggja það inn á einhverja
stofnun eða kannski henda því á
ruslahaugana? Þetta er vandamál
sem ég hef velt fyrir mér síðan ég
fluttist til Reykjavíkur 3. júní.
Ég hafði sjálfur nokkuðstóran at-
vinnurekstur í tæp 25 ár og af
óviðráðanlegum orsökum seldi ég
allar eignir mínar í Hveragerði og
fékk lítið meira en góða ibúð i blokk í
Breiðholti fyrir og varð því að leita
mér að atvinnu.
Konan missti heilsuna og gat þar
af leiðandi ekki hjálpað mér lengur
við afgreiðslu í blómaskála mínum
eða hugsað um heimilið svo að það
kom á okkur karlmennina. Þessi
aukaverk voru auðvitað alltof mikið í
viðbót við það er við þurftum að
vinna í gróðurhúsunum og við okkar
vaxandi verzlun.
Ég valdi alltaf að hafa miðaldra
konu í afgreiðslu vegna þess að
þeim gat maður treyst í sambandi við
stundvísi og þær pössuðu alltaf vel
það sem þeim var trúað fyrir. Einnig
gat maður verið viss um að hafa þær
í mörg ár. Eldra fólk er þolinmóðara
og vinnur yfirleitt af meiri sam-
vizkusemi en hið yngra.
Meirihluta ævi minnar hef ég
varið til að þjóna öðrum og þá mest
fólki á Reykjavíkursvæðinu. Til þess
að geta þjónað öðrum eða réttara
sagt, viðskiptavinum, hafði ég
verzlun mína opna með blóm, græn-
meti og gjafavörur og allt það er ég
hélt að fólk vantaði helzt er það var á
ferð í frítímum sínum. í 18 ár hafði
ég opið til kl. 12 og 1 eftir miðnætti
og oft var ég vakinn upp af fólki að
ýmsu tagi um miðjar nætur. Þá
vantaði blóm handa konunni til að
blíðka hana eftir svallið. Svo komu
kannski vqiðimenn, er ekkert höfðu
Kjallarinn
Paul Michelsen
veitt, og þá þurfti líka að hafa blóm
með heim í staðinn, og alltaf var ég
til taks og vildi hvers manns vanda
leysa. Þetta var oft erfitt og nú á
seinni árum fór ég svo að loka kl. 18
og 19 þvi að það verða að vera
einhver takmörk.
Eins og ég skrifaði fyrr í þessum
pistli kom ég til Reykjavíkur 3. júní
sl. og var fullur bjartsýni um að ég
fengi vinnu undireins. Allir sem ég
talaði við, bæði Hvergerðingar og
Reykvíkingar voru fullvissir um að ég
kæmist alls staðar í vinnu, því að alls
staðar vantaði fólk og þar að auki er
ég mjög vanur öllu er varðar verzlun
og kann að umgangast fólk og hef
tekið á móti forsetum, prinsum og
drottningum. „Já, það vantaði nú
bara að þú fengir ekki vinnu”. ,,Jú,
jú, allt í lagi, þú þarft engu að
kvíða,” var sagt við mig.
„Of gamair
Ég kom til Reykjavíkur vongóður
og ánægður yfir þeim góðu viðtökum
er ég myndi fá. Fljótlega fór ég að
kaupa blöðin og stúdera atvinnuaug-
lýsingar. Ég sótti um á fjölmörgum
stöðum og fór i eigin persónu og sótti
um vinnu eftir þessum auglýsingum.
Sumir svöruðu umsóknum minum,
aðrir ekki, og þar sem ég kom sjálfur
var alltaf sama svarið: „Þú ert alltof
gamall”, og einn forstjóri i stór-
verzlun sagði við mig: „Sendu mér
heldur sonardóttur þína.” Þetta var
afar „nærgætnislegt”. Svona gekk
þetta i fjóra mánuði. Ég fóra á milli
vinnustaða, og alls staðar var sama
svarið: ,,Þú ert of gamall”. Þótt
ekki væri annað en raða vörum í hill-
ur og verðmerkja, þá var ég ekki not-
hæfur.
Éghefhitt fjöldannallanaffólki,
sem er líkt ásatt fyrir, fólk sem ekki
er eldra en 45 og 50 ára, þá var sama
sagan. Ég er að vísu orðin 63 ára en
ennþá við mjög góða heilsu og enginn
hætta væri á því að ég kæmi of seint
í vinnu eða skrópaði dag og dag. Það
væri frábrugðið mínu eðli og
uppeldi.
Ég verð að viðurkenna að þetta
voru mikil vonbrigði og mig langaði
til að gera eitthvað annað en að vera í
blómum eftir 48 ára starf við þau. En
um síðir birti til og mér var boðið
starf í blómabúð. Ég tók það og vona
að ég geti haldið áfram að leiðbeina
Reykvíkingum um meðferð blóma og
gert þeim til hæfis á allan hátt þrátt
fyrirallt.
En ég spyr: Hvað á að gera við
alla þá er ekkert geta fengið að gera
og engan atvinnuleysisstyrk fá og
engar lífeyrissjóðsgreiðslur?
Svari nú þeir er stjórna þessari
sökkvandi þjóðarskútu. Hugsið um
það, atvinnurekendur, þið verðið líka
gamlir með tlmanum, og ekki víst að
þið hafið einhverja sjóði til að hlaupa
í.
í guðs friði.
Paul V. Michelsen.