Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1957, Side 13

77
stjóra, sem Halldór á Hvanneyri sagði að væri höfundur
bændanámskeiðanna. Sigurður var þá í blóma lífsins, fjör-
maður en þó alvörumaður, vildi ætíð að eitthvað gæti unn-
izt fósturjörðinni til bóta. Hann gerði mikið úr því, að
menn kynntust hverir öðrum og gætu rætt um áhugamál
sín hverir við aðra, en til þess væru bændanámskeiðin bezt,
þótt þau væru ekki langur skóli.
Og að síðustu þetta: Þátttakendur bændanámskeiðsins
undu glaðir við sitt þessa daga á Hólum, þótt enginn væri
sími, ekkert útvarp, ekkert rafmagn og mjög þröngt hús-
rúm. Þeir voru líka búnir að ganga yfir heiðar og fjöll,
austan úr Reykjahverfi, framan úr Bárðardal, Eyjafirði og
Skagafjarðardölum. Ég held að þetta bændanámsskeið hafi
verið forsaga fyrir því, sem síðar kom fram í öllum ræktun-
armálum, skógrækt og öllum þeim stórstígu framkvæmd-
um, sem nú eru orðnar hjá þjóðinni. Það er eins og fyrstu
ár 20. aldarinnar hafi verið gróandi vormorgunn í öllum
félagsskap. Þá voru ungmennafélögin að rísa á legg, kaup-
félögin og margur annar félagsskapur. Skólum var komið á
fót og fræðsla aukin til þess að búa þjóðina undir þau stóru
átök er síðar voru gerð. Okkur eldri mönnum finnst gróð-
urinn hafi dafnað vel, en nú er vandinn að verjast kali, svo
hægt verði að halda öllu í réttu horfi, þjóð vorri til gengis
og gæfu.
EFTIRMÁLI RITSTJÓRANS
Frásaga sú, er hér birtist um fyrsta bændanámskeiðið á íslandi, er veru-
legur menningarsögulegur fengur, því það var upphaf að mjög merkilegum
þætti í þróunarsögu landbúnaðarins, er hafði mikil og gagnleg áhrif í um
þrjá áratugi, en lagðist þá niður smám saman vegna breyttra búnaðarhátta.
Nú fyrnist smám saman yfir minningarnar frá þessum merkilegu bænda-
samkomum, er stóðu venjulega með miklu fjöri i nokkra daga og voru eins
og vorblær og júnxsól í skammdegi hversdagsleikans. Vegna eftirkomendanna
er ómaksins vert að bregða upp nokkrum sýnishornum frá þessum námskeið-
um. Bregða upp nokkrum svipmyndum af því, er þar fór fram, og gera dá-
litla grein fyrir því, hvað þátttakendur þessara námskeiða, og þá ekki sízt
þeir, sem fræðsluna önnuðust, lögðu á sig þeirra vegna í ófærð og harðviðri
hávetrarins, þegar allt varð að fara fótgangandi. Langar mig til síðar að rifja
upp nokkrar minningar frá bændanámskeiðum og þætti úr námskeiðsferðum.