Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1960, Qupperneq 9

9
Athafnir mannsins verða orsakalausar í hans eigin meðvit-
und. Sérhver athöfn verður því árangur af vali og háð þeim
ótta, er valinu fylgir. Að þetta ástand hefur ekki þegar gert
allt fólk að taugasjúklingum, er því að þakka, að maðurinn
hefur fyrir þúsundum ára uppgötvað það sálfræðilega meist-
arastykki, að gefa athöfnum sínum „endanlegan tilgang“, er
snýr eiginlega orsakasamhenginu við og lætur gerðirnar
ákvarðast af markmiðinu. Allir frumstæðir töfrar bera þessi
einkenni, og frelsandi hlutverk allra meiri háttar trúar-
bragða er fólgið í því að gefa hinum endanlega tilgangi heil-
steypt gildi. Það er þetta gildi, er vér nefnum jákvæða trú,
og í henni er fólgið hið sögulega upphaf að „samvizku manns-
ins“. Nútíma þjóðfræðingar, þjóðfélagsleiðtogar og alþýðu-
sálfræðingar, gleyma allt of oft, að til þess hinn venjulegi
maður velji persónulega þroskandi líf, fremur en samábyrgt
öryggi, verður að gera ráð fyrir þjóðlegum erfðavenjum, sem
eru samnefnarinn af jákvæðri trú einstaklinganna. Orsök
þess, að svo margir verða sálsjúkir í velferðarríkjum nútím-
ans, en stór hluti hinna gerir sér tilveruna þolanlega með
óhæfilegri notkun sálsefjandi rneðala, er einfaldlega sú, að
þetta fólk hefur varpað allri jákvæðri trú fyrir borð og þar
með gert sig óhæft til athafna. Meginþorri nútímafólks skil-
ur ekki, að það verður annað hvort að breytast í engla eða
dýr, til þess að geta lifað hressilyfjalaust, án jákvæðrar trúar.
„Sállœkningar eru altarisganga hinnar trúlausu alþýðu!" Vér
höfum ekki enn þá gert drauminn um „Soma“, í „Hugrakka
nýja veröld“ eftir Huxley, að veruleika, en við erum á góðri
leið til þess, og þegar það verður, má láta miðlungsmenn
allrar veraldarinnar lifa lífi sínu, án annars marksmiðs en
að lifa, og leiðin til œvarandi harðstjómar lítils minnihluta,
er telur sig jarðneska guði, er opin. Þeir þurfa ekki einu
sinni á áróðri eða heilaþvotti að halda, til þess að tryggja
sér sæti á hátindi valdsins. Allt hugsandi fólk, er lítur til
þessarar framtíðar með hryllingi, verður að gera sér Ijóst, að
engin leið er fram hjá þessu, önnur en sú, að liinn venjulegi