Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1960, Side 23

ÓLAFUR JÓNSSON:
Kýr og kindur.
Það má víst með sanni segja, að íslenzkur landbúnaður
hafi um langan aldur lifað á sauðfé, en haft jafnframt kýr af
illri nauðsyn. Aður fyrr voru til um allar byggðir landsins
ekki svo fá býli, er neituðu sér um þann munað að hafa kú
og nær alls staðar var það viðtekin regla að hafa ekki fleiri
kýr í búi en brýnustu þarfir kröfðu, og voru óþarfa kýr mun
verr séðar í þann tíð en óþarfa hundar.
A þessu hefur orðið mikil breyting, því nú má segja, að
bændurnir í mörgum blómlegustu héruðum landsins lifi á
nautgriparækt, þ. e. á kúm, en stundi þó nokkra sauðfjárrækt
sér til skemmtunar og sálubótar! og má af því álykta, að hér
sé fremur um hagræna breytingu en hugarfarsbreytingu að
ræða og má reyndar marka það af ýmsu.
Allur fjöldi bænda hefur dálæti á sauðfé, á létt með að
ræða um það, hefur ánægju af að hirða um það og hefur gert
sínar athuganir um byggingu þess, erfðagæði, fóðrun og
meðferð. Þeir eru teljandi, sem eru eins vel með á nótunum
í nautgriparæktinni. Arangurinn verður oft eftir þessu.
Að sjálfsögðu ná bændur misjöfnum árangri af sauðfénu,
því hyggindi þeirra og hagsýni verður jafnan misjöfn eins og
annarra manna, auk þess kemur auðvitað heppni til greina
og svo ólíkir landkostir og aðstaða, en að fráskyldum þessum
síðasttöldu atriðum hygg ég, að árangur bænda af sauðfé sé
mun jafnari en af naugripunum.
Bændur telja sjaldnast eftir sér sporin og snúningana við
sauðféð, það gerum við sjaldnast, er við vinnum af hjartans
lyst, og þótt þeir í opinberum skýrslum og á stéttarfundum
telji afurðir sauðfjárins allt of lágt metnar til verðs, þá hafa