Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1960, Qupperneq 71

71
ið látin sitja á hakanum, fyrir bókmenntum og málvísind-
um, og hins vegar er aldagömul óbeit á allri sérfræði til
hjálpar í daglegum störfum og ofdýrkun brjóstvitsins svo-
nefnda. Að vísu kom þetta ekki að sök, meðan landbúnaður
vor var rekinn á frumstæðan hátt, og ræktun náði ekki lengra
en að dreifa húsdýraáburði yfir einhvern ofurlítinn tún-
kraga umhverfis bæina. En nú um áratugi hafa verið unnin
stórvirki á sviði ræktunar, stórfé varið til þeirra fram-
kvæmda, og verulegur hluti alls þess starfs unninn með vél-
um, og aðfenginn, tilbúinn áburður notaður til að auka af-
rakstur jarðarinnar. Þegar svo er komið er það beinlínis
lífsnauðsyn, að hver flatareining lands, hvort sem vér mæl-
um hana í dagsláttum eða hektörum, gefi sem ríkulegastan
ávöxt, og sem allra minnstu af vinnu og efni til ræktunar-
innar sé varið til ónýtis. En til þess að svo megi verða, þarf
bóndinn að gjörþekkja land sitt, jarðveg þess, gróður og
gróðurskilyrði, og sú nauðsyn vex með hverju ári, sem líður.
Mér verður lengi minnistætt, er ég endur fyrir löngu heim-
sótti danskan bónda, sem sýndi nrér lendur sínar og gripi.
Morgunstundin, er við gengum um akra hans og engjalönd,
varð mér næsta lærdómsrík lexía í hagnýtri náttúrufræði.
Það var ekki einungis, að hann vissi gjörla deili á þeim
plöntum, sem uxu í landi lians. Heldur gat hann sagt mér
um hvern blett, hversu þar hagaði til um jarðveg, hvar hon-
um hefði orðið það á að bera ofmikið á af tilteknum efnum,
eða hvar væri að koma fram skortur einhvers efnis. Það las
hann af þrifum og vexti plantnanna, sem uxu á hverjum
stað. En þetta er hverjum ræktunarmanni nauðsyn að vita,
ef hann á að stunda ræktunina af fullri hagsýni og njóta
þess fyllsta ágóða, sem af landinu verður fenginn.
Þetta er orðinn langur formáli fyrir því, sem í raun réttri
er efni greinarstúfs þessa, en það er að kynna lesendum
Ársritsins lítilsháttar hina nýútkomnu bók dr. Björns Jó-
hannessonar, Islenzkur jarðvegur. En með henni er lagður
hornsteinn að þeirri þekkingu, sem íslenzkir bændur og