Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1960, Blaðsíða 77

77
getið, hve margir eru brottfluttir af landinu og innfluttir
og ætti að vera auðvelt að flokka þá eftir stöðu og störfum.
Satt að segja hef ég haldið, að skortur sá á sérmenntuðu
fólki, sem víða er kvartað um við ýmsar stofnanir og störf,
orsakaðist af hreinni vöntun, er aftur ætti rætur sínar í
mannfæð þjóðfélagsins, eða því, hve örðugt er fyrir þjóð, er
aðeins telur urn 180 þúsundir, að fullskipa tækni-, fræðslu-
og vísindastofnanir sínar.
Nú er þess að gæta, að ef við sendum árlega fjölda af fólki
á bezta reki úr landinu, hlýtur svo að fara, að eitthvað af
því staðfestist erlendis, binzt þar þeim böndum, er ekki
verða leyst.
Þá hafa styrkir og lán, bæði innlend og ekki síður erlend,
gert fólki kleift að stunda miklu lengri nám erlendis heldur
en áður var, og gengur þetta stundum svo langt, að unga
fólkið getur ekki hætt að nema, því þótt það hverfi heim
við og við til starfa, þá er það eftir fáa mánuði aftur farið
út til framhaldsnáms eða til að kynna sér eitthvað nýtt með
styrk frá ríkinu eða í boði erlendra aðila. Þegar svo þetta
fólk seint og um síðir hyggst hverfa að hagnýtum störfum,
er það orðið svo sérhæft og menntað, að það finnur engin
viðhlítandi starfsskilyrði hér heima og þjóðfélagið hefur
engin tök á að veita þau. Þetta langmenntaða fólk kýs því að
lokum að hverfa að fullu til annarra landa, þar sem það er
orðið hagvant og fullbúnar stofnanir, við þess hæfi, standa
því opnar.
Satt að segja held ég, að ríkið þurfi að hafa miklu betra
eftirlit með því, hvað fólk lærir, er nýtur til þess styrks og
láns frá ríkinu eða frá erlendum ríkjum, og tryggja, að það
læri fyrst og fremst það, sem að notum getur komið hér
heima.
Vafalaust er það rétt, að laun þessa menntafólks eru lægri
hér en víða annars staðar, hvort sem um er að kenna van-
mati eða getuleysi þjóðfélagsins, og ætla ég þó það síðara
þyngra á metunum. Að einu leyti er þó aðstaða þessa fólks