Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1960, Qupperneq 135

141
sé einvörðungu vegna bættrar meðferðar og fóðrunar, því
i stórnm dráttum hlýtur hlutfallsleg aukning fóðurs að leiða
af auknum afköstum. Það er því harla fánýtt að auka með
kynbótum eðlisbundna afkastagetu kúnna, ef hún er ekki
nýtt, en til þess þarf aukið fóður.
Nú eru til þeir menn, sem segja sem svo: „Skiptir það
nokkru máli, hvort afurðaaukningin er vegna kynbóta eða
bættrar meðferðar og fóðrunar?“ Jú, það skiptir meginmáli,
því að þegar rekin hefur verið í áratugi öflug kynbótastarf-
semi með síauknum tilkostnaði, er það ekkert hégómamál,
hvort starfsemin hefur borið ávöxtu eða verið einskisvert
kák.
Nú vill svo vel til, að þótt erfitt sýnist vera að sanna nokk-
uð um þetta í fljótu bragði, þá má með nokkurri rannsókn
á skýrslum S. N. E. fá óyggjandi vísbendingu um þetta. Því
er sem sé þannig varið, að þótt heildarafköst kúa séu mjög
háð meðferð og fóðrun og eðli þeirra til heildarafkasta njóti
sín ekki nema meðferð og fóðrun sé í samræmi við það, þá
gildir þetta aðeins að litlu leyti um hæstu dagsnyt, þ. e. hve
hátt kýr komast eftir burð. Nú er enginn vafi á því, að
tengls eru milli hæstu dagsnytar og ársafkastanna, ef aðrir
truflandi gerendur grípa ekki þar inn í, svo sem sjúkdómar,
meiðsli, vanfóðrun, vanhirðing eða veðurfar, sem oft stend-
ur í sambandi við óhentugan burðartíma. Ég hef haft bezt
tækifæri til að athuga þetta hjá 1. kálfs kvígum í sambandi
við afkvæmarannsóknimar, og virðist láta mj<>g nærri, að
hæsta dagsnyt margfölduð með 200 gefi ársnytina, þegar
miðað er við 304 daga mjaltaskeið. Hygg ég, að þetta sé
eitthvað áþekkt með fullorðnar kýr, ef meðaltal margra ein-
staklinga er lagt til grundvallar, en ekki einblínt á undan-
tekningar. Ástæðan til þess, að þetta næst ekki, er ófull-
komin nýting afurðagetunnar og svo fjöldi truflandi ger-
enda, er að sjálfsögðu verka miklu sterkar á ársafköstin
heldur en á hæstu dagsnyt, er venjulega fæst viku eða hálf-
um mánuði eftir að kýrin ber. Allar heilbrigðar kýr, sem