Frjáls verslun - 01.12.1941, Page 2

ADOLF BJÖRNSSON:
!;
Launamál verzlunarfolks
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur hefir 1
meira en hálfa öld haft forystu um flest mikil-
vægustu og merkilegustu málefni verzlunarstétt-
arinnar í Reykjavík. Áhrif félagsins hafa og á
mörgum sviðum náð um land allt. Verzlunar-
mannafélag Reykjavíkur hefir unnið að margs-
konar umbótum fyrir allt verzlunarfólk á land •
inu.
Eitt þeirra málefna, sem félagið hefir mjög
beitt sér fyrir, á síðari árum, eru umbætur á
kjörum verzlunarfólksins. Þó að árangur af
þeirri starfsemi sé enn ekki mjög mikill, verður
hins vegar eigi neitað að nokkuð hefir áunnizt.
í upphafi núríkjandi styrjaldar risu raddir
víða í launastéttum um að krefjast kjarabóta
vegna dýrtíðarinnar, sem kom í farveg stríðs-
ins. Þessar raddir náðu eyrum Alþingis. Með
lögum var ákveðið að flestar launastéttir þjóð-
félagsins fengju verðlagsuppbætur. Ein stétt
var þó látin afskiptalaus. Það var verzlunar-
stéttin; fólkið, sem vinnur í skrifstofum og sölu-
búðum.Verzlunarmannafélag Reykjavíkur flutti
mál þessa fólks í sali Alþingis. En þá voru öll
eyru lokuð. Þingmenn samþykktu að fólki þessu
væri engin nauðsyn að njóta lögverndar eða
jafnréttis við aðrar stéttir til þess að geta lifað
á tímum sívaxandi dýrtíðar.
Það var trúin á máttvana og ósamstæða stétt,
er ekki myndi trufla þjóðfélagið, þó að hún
þyrfti að líða sult og seyru, sem réði stefnu og
aðferðum hins háa Alþingis gegn réttindum
verzlunarfólksins.
Þetta var þáttur Alþingis. Ekki varð þó kápa
úr því klæði. Verzlunarstéttin stóð af sér storma
löggjafarþingsins, sem áttu að blása samtök
hennar um koll. Þá kom í ljós sterkasti þáttur-
inn, sem félagsskapur okkar er ofinn úr, vin-
samlegt samstarf vinnuveitenda og vinnuþiggj-
enda.
Þessir tveir aðilar, sem báðir eiga fulltrúa í
2
Verzlunarmannafélagi Reykjavíkur, tóku mál-
ið í sínar hendur og sömdu um sömu kjarabæt-
ur fyrir verzlunarfólkið og aðrar launastéttir
höfðu fengið framgengt með lögum frá Alþingi.
Vinnuveitendur í verzlunarstétt sýndu þá og
aftur síðar, þegar samningurinn var endurnýj-
aður, að þeir voru ekki í vegi fyrir að verzlunar-
fólkið fengi sama rétt og annað fólk í þessu
landi.
Samningar um verðlagsuppbætur fyrir verzl-
unarfólk, sem Verzlunarmannafélag Reykjavík-
ur hefir tvívegis samið um, eru merkilegir fyrir
það, að vera fyrstu kaupgjaldssamningar, sem
hafa verið undirritaðir af Verzlunarmannafé-
lagi Reykjavíkur. Þeim hefir ekki verið sagt upp
og gilda áfram fyrir árið 1942.
★
Ég ætla ekki að skrifa meira um verðlagsupp-
bætur. Þær eru styrjaldarráðstafanir, — ráð-
stafanir, sem vonandi hverfa skjótlega fyrir
nýjum og friðsömum tímum. Þess vegna minn-
ist ég hér á framtíðarverkefni Verzlunarmanna-
félags Reykjavíkur: að ákveða lágmarksgrunn-
laun við verzlunarstörf, hvort heldur þau eru
unnin í skrifstofum eða sölubúðum.
Einhverjum kann að þykja einkennilega að
orði komizt, að tala um framtíðarverkefni fé-
lagsins að koma kaupgjaldsmálinu í heila höfn.
Það sé verkefni, sem eigi strax að leysa. Þeim
get ég vel verið sammála. En við erum of fáir,
sem þannig ályktum. Fyrir nokkru var boðað til
almenns félagsfundar í V. R. Var þess getið í
fundarboði að rætt skyldi um lágmarkslauna-
kjör verzlunarfólks. Áhuginn fyrir málinu var
þá ekki meiri en svo, að örfáir félagsmenn mættu
og varð að afboða fund. Hér á verzlunarfólkið
sjálft sök á, að láta tómlæti ráða og vanrækja
sín eigin mál.
Enginn vafi er á, að öllum kemur að beztu
haldi, bæði vinnuveitendum og vinnuþyggend-
FRJÁLS VERZLUN