Frjáls verslun - 01.12.1941, Qupperneq 5

Reykjavík um 1840.
Reykjavíkur. 1 nefndaráliti minni hlutans, sem
var vafalaust samið af Bjarna, fær Reykjavík
°S þá ekki sízt verzlunarstéttin skammtaðan
ógóðan vitnisburð. Reykjavík er að hans áliti
andlegt pestarbæli og segir svo í álitinu:
„Okkur hefir að vísu aldrei dottið í hug, að
aðbúnaðurinn í Reykjavík mundi koma því til
leiðar, að fulltrúarnir gleymdu með öllu skyldu
sinni, en við höfum verið og erum enn fastir á
því máli, að kjör þau fulltrúarnir fengju að búa
við í Reykjavík mundu gjöra þá daufa; og ef
þeir utan Alþingisstofunnar yrðu fyrir áhrif-
um þeim, er gjörðu þeim skapi'aun, þá mundu
þeir bera með sér menjar þess inn í stofuna, þó
henni yrði lokað, og ef það verður einmitt skóla-
salurinn, þá mun það ekki mýkja úr þessum
áhrifum, að þeir með því móti eru minntir á, að
því er komið til leiðar, að skólinn er kominn á
þann stað, er þjóðin allra sízt mundi á kjósa.
Fulltrúarnir úr báðum Múla-sýslum, Þingeyjar-
sýslum, Stranda, fsafjarðar, Barðastrandar,
Dala og Snæfellsnessýslum eru aldrei og þeir úr
Eyjafjarðar, Sltagafjarðar og Húnavatnssýsl-
um næstum því aldrei skiptavinir kaupmanna í
Feykjavík; þeir munu því aldrei verða fyrir
hylli þeirri, er skiptavinum kaupmanna er auð-
sýnd, enda er hylli sú, er bændur mæta hjá
kaupmönnum, er þeir skipta við, næstum aldrei
þannig, að kaupmenn setji þá við borð sitt. Full-
trúarnir munu þá sjá, að þeir eru settir hjá af
kaupmönnum og þjónum þeirra í Reykjavík, og
þetta mun hjá einhverjum þeirra vekja kala,
ekki aðeins við Reykjavík, heldur og jafnvel við
hina dönsku þjóð, og það verðum við að álíta í
FRJÁLS VERZLUN
öllu tilliti sanna ógæfu. Enda er það alkunnugt,
að sá, sem verður að sýna sig í einhvörjum nið-
urlægingar og auðmýktarham, heldur oft að
hann sé settur hjá, þótt hann sé það ekki í raun
og veru. En þegar fulltrúarnir verða að koma
sér fyrir hjá þurrabúðarmönnum, er í sveitun-
um eru í litlum metum hafðir, þegar þeir eru
klæddir eins og aðrir bændur, geta ekki talað
dönsku, vita að þeir, þó þeir raunar hafi góða
þekkingu og séu vel vaxnir sýslu sinni sem full-
trúar, eru ókunnugir hinum viðteknu umgengn-
is og kurteisisreglum, er ekki er hægt að læra
af sjálfum sér, finna að þeir þar á ofan eru út-
skúfaðir úr húsum kaupmanna og verða fyrir
sama viðmóti hjá þeim og aðrir bændur, þá mun
það mega virðast, sem fulltrúarnir hafi orsök til
að finna, að þeir séu ekki aðeins settir hjá, held-
ur beinlínis fyrirlitnir-----
Eins og á þessu sést er það ein höfuðrök-
semdin fyrir að Alþingi megi ekki vera í Reykja-
vík, að bændaþingmenn sæti illri meðferð hjá
verzlunarstéttinni, sem þá var aldönsk, og hafi
það ill áhrif á störf þeirra. Kaupmennirnir væru
óþjóðlegir, Reykjavík var óþjóðleg, þess vegna
hlaut þingið að verða óþjóðlegt í Reykjavík. En
á Þingvöllum sveif andi fornrar frægðar, er
mundi örfa þingmenn til dáða. Hvað gerði til
þó þeir lægju þar í tjöldum? Hvað gerði til þó
flytja yrði matinn á trússahestum úr Reykja-
vík? Fulltrúarnir gætu legið margir í sama
tjaldi og sparað með því. Brauð var hægt að fá
í Reykjavík og silung og urriða fyrir gott verð
á Þingvöllum. Svo var líka einni dagleið styttra
fyrir flesta þingmenn að Öxará en Reykjavík.
5