Frjáls verslun - 01.03.1942, Blaðsíða 7

Rússlands, hefðu verið notuð á þessum stöðum.
Þó má vera að skortur á skiprúmi til flutninga
hefði orðið Singapore að falli hvort sem var.
Það er mjög mikið verra að átta sig á styrj-
öldinni í Rússlandi en ástandinu eins og það er
nú á Kyrrahafi og í Norður -Afríku. Þess vegna
er svo erfitt að spá nokkru með vissu um
hvernig Rússlandsstyrjöldin muni ganga í nán-
ari framtíð. Afstaða Rússa er að sumu leyti
erfið, en að surnu leyti góð, og hvort meira má
sín, er ekki gott að segja um. Ég get ekki talið
mig í tölu þeirra, sem eru svo bjartsýnir að
telja að Þjóðverjar hafi nú þegar tapað í Rúss-
landi og þeir hafi því ekki framar nokkra von
um að sigra Rússa. Ég held að úrslitin séu enn
öllum hulin og það veltur á mörgu hvernig fer.
Til dæmis er allt í óvissu um hve baráttuhæfur
hinn endurskipulagði her Hitlers verður. Og
ekki er heldur vitað um þýzku vopnin. Ef til vill
beita Þjóðverjar nýjum vopnum í vor, en hver
þau verða og hvernig þau reynast veit enginn.
*
Ég býst við að það sé mjög almennt hér í
Englandi að menn geri of mikið úr þeim ár-
angri, sem Rússar hafa náð í vetur. Við vitum
raunar að Rússar hafa haft betri útbúnað til að
verjast vetrarkuldunum heldur en Þjóðverjar,
enda eru þeir líka óvanari slíkum kuldum. Við
höfum ennfremur ástæðu til að halda, að elds-
neyti Rússa og vélaútbúnaður sé sérstaklega
miðað við að þurfa að þola mikil frost. Hér við
bætist, að við vitum með nokkurri vissu að
Rússar hafa hlutfallslega fleira af hermönnum,
sem hafa fengið sérstaka æfingu í vetrarhern-
aði. En veturinn hefir í för með sér örðugleika,
sem Rússum veitist allt eins erfitt að yfirstíga
eins og Þjóðverjum. Þegar ég ritaði um Rúss-
landsstyrjöldina s.l. haust, með sérstöku tilliti
til vetrarhernaðarins, var það álit mitt, að sókn-
araðgerðir mundu að vetrinum til vera fremur
bundnar við ákveðna staði eða takmörkuð svæði,
heldur en var sumarið 1941. Ég bjóst við því
að ef gerð væri sókn langt inn í víglínu, mundi
slík sókn jafnaðarlega verða framkvæmd af til-
tölulega smáum herflokkum. Þessir smáu her-
flokkar mundu geta fengið góð tækifæri vegna
þess að öll víglínan mundi verða þunnskipuð
nema á sérstökum stöðum, sem eru vel til bæki-
stöðva fallnir fyrir mannmarga heri. Ég hygg
að þetta hugboð mitt hafi ræzt. Rússar hafa
getað framkvæmt sóknir all-djúpt inn í þýzku
víglínuna á svæðinu frá Novgorod til Rzhev,
en ég býst við að þessari sókn hafi verið haldið
uppi af fremur fáliðuðum flokkum. Veturinn
leyfir Rússum ekki að hefja sókn í stórum stíl
og vorið, sem nú er víða komið, mun færa með
sér frostleysu og aurbleytu, sem einnig hlýtur
að tefja. I vetur hafa Rússar gert sókn hér og
þar inn í víglínu Þjóðverja og myndað þannig
smásprungur í hana og þeir hafa getað gert
víglínu Þjóðverja beinni en áður með því að
knýja þá til að hörfa all víða úr fremstu stöðv-
um sumarsóknarinnar.
*
Nú er ekki langur tími eftir af vetrinum og
Rússar verða því að skifta um bardagaaðferðir.
Jafnvel norðarlega á vígstöðvunum tekur óðum
að vora, en allra nyrzt er veturinn enn að kalla
í algleymingi. Tvær spurningar vaka nú eink-
um fyrir flestum. Sú fyrri er: hvort Rússar
geti notað það sem eftir er vetrarins til að ná
fleiri stöðvum á sitt vald, og sú síðari, hvort
þeim tekst að halda sókninni áfram óslitið þótt
veðrið breytist og sumar taki við af vetri.
Hinni fyrri vil ég svara á þá leið, að Rússum
ætti ekki að vera ofætlun að taka Vyasma, Khar-
kow og Dnepropetrovsk fyrir sumarið og leysa
Leningrad úr umsát. Það er sennilega til of mik-
ils ætlast að Rússar nái Krím-skaga á sitt vald.
Það eru miklar ástæður til að halda að Rússar
eigi enn eftir að ná verulegum árangri á vetrin-
um, enda er útlit fyrir að fyrir þeim vaki að
gera mikið átak á mótum vetrar og sumars og
má þá vera að þeir beiti mjög fyrir sig fall-
hlífaliði, sem þeir hafa ekki notað mjög til
þessa.
Hin spurningin er þýðingarmeiri en ekki auð-
velt að svara henni, því ég hefi ekki nægilega
glögga yfirsýn yfir afstöðuna eins og hún er og
verður er sumar hefst, til þess að geta borið
fram rökstuddar ályktanir. Þjóðverjum hafa
verið greidd þung högg. Það má líkja þeim- við
virki, sem molað hefir verið út úr á mörgum
stöðum, en er þó hvergi brotið eða sprungið nið-
ur í grunninn. Þrátt fyrir það þótt Rússar hafi
náð sér nokkuð á strik um vetrarmánuðina, hygg
ég að þeir megi enn búast við þungum reynslu-
tímum. Þetta þurfa bandamenn Rússa að gera
sér ljóst og styðja þá og styrkja án afláts, þótt
slík hjálp kunni að leiða til þess að hernaðar-
máttur þeirra sjálfra minnki.
FRJÁLS VERZLUN
7