Frjáls verslun - 01.08.1951, Blaðsíða 21

Nokkur orð um ágóða
Úr myndasafnl V.R.
XXXIII.
Lúðvík Hjálmtýsson.
..Fleiri „túrista“ og sterkara öl!“
Það verða ávallt margir til þess að tala um nauðsyn
þess, að ágóði fyrirtækja sé takmarkaður- F.n hvað
vilja þessir menn raunverulega og hver er afleiðingin,
þegar þeir fá vilja sínúm framgengt?
Þessu svarar ameríska tímaritið ,,The Freeman“ á
eftirfarandi hátt: ..Auðvitað eru það alltaf einhver
fyrirtæki, sem skila ágóða, í skipulagi samkeppninn-
ar. En hvað um það? Þau selja vörur sínar á sam-
keppnisfæru verði og borga sömu laun og hin fyrir-
tækin, sem rekin eru með tapi.
Og þá kemur spurningin: Hvað er ágóði ? Annað
hvort selja fyrirtækin, sem sýna ágóða hetri vöru á
samkeppnisfæru verði og öðlast því fleiri viðskipta-
vini, eða framleiðslu- og dreifingarkostaðurinn er lág-
ur. í báðum tilfellum er ágóðinn laun fyrir hagkvœm-
ari rckstur.
Laun eru ekki greidd með ágóðanum. Saml sem áð-
ur eru launakjör almennt í hvaða atvinnugrein sem er
ákveðin af þeim fyrirtækjum, sem rekin eru með
ágóða. Allir, sem geta ekki greitt þau laun, verða nefni-
lega að hætta.
Hvað meina þess vegna þeir, sem sí og æ tala um
takmörkun á ágóða? Þeir vilja í raun og veru hfeði
takmörkun. hagkvœmninnar (effectivity) og laun-
anna.“
Sumir þeir, sem þykjast vera sjálfkjörnir foringj-
ar launastéttanna í haráttu þeirra fvrir hærri launum,
en tala mest um takmörkun ágóða, ættu að íhuga þetta.
★
njósnari liafi getað hrotizt inn í það virki. Þangað
liggja örlagaþræðir frá Washington, Róm, París,
Brussel, Haag og hvaðanæfa úr veröldinni. Ef háttsett-
ir embættismenn úr utanríkisþjónustu Breta hafa gerzt
svikarar og leyndarmál, ákvarðanir og samningar, sem
aðrar þjóðir hafa trúað Bretum fyrir, eru ekki lengur
óhult í þessu ráðuneyti, þá missa þær til.trúna og tor-
tryggnin markar afstöðu þeirra í viðskiplum við Breta.
Einnig hefur hvarf þetta orðið siðferðislegl áfall
fyrir Breta. Það var einhverntíma sagt, að Waterloo-
orustuna hefðu Bretar unnið á íþrótlavöllunum við
Eton. Þangað og í aðrar hliðstæðar uppeldisstofnanir
hafa Bretar öldum saman sótt þroska og þrautseygju,
sem mótað hefur leiðtoga þeirra, sem byggðu upp
heimsveldi og blómlegt atvinnulíf. Ef menn eins og
MacLean og Burgess, sem uppeldi hlutu í Eton og
Cambridge, hafa gerzt landráðamenn, hverjum er þá
hægt að treysta.
HVAÐ I.IGGUR A BAK VIB MF.IRI URAMLKIBSI.il
OG AUKNAR TEKJUR.
„Þólt betra vinnuafl og belri aðferðir eigi mikinn
þátt í að auka framleiðsluua, er það aðallega kolin,
olían, gasið og vatnsaflið, er vélarnar ganga fyrir, sem
hafa aukið framleiðsluna, tekjurnar og vinnu. Fleiri
vélar hafa í för með sér meira af vörum.
Eftirfarandi tafla sýnir hlutfallið milli þeirrar
vinnu, sem menn, dýr og vélar hafa innt af hendi á
ýmsum tímum í sögunni:
Menn Dýr V élar Vörur á klst.
15% 79% 6% $0.27
10% 52% 38% $ 0.56
4% 4% 92% $ 1.41
Stöðug aukin afnot véla er ráðning þeirrar ráðgátu,
að við getum stöðugt aukið framleiðslu og tekjur,“
segir ,-,Our American Opportunity System.“
113
FRJALS VERZLUN