Frjáls verslun - 01.01.1953, Qupperneq 9

Franz von Papen
SÍÐASTI FUNDUR MEÐ
HITLER
Ég hélt á brott frá Tyrklandi 5. ágúst 1944. Tyrk-
neski utanríkisráðherrann hafði léð mér einkajárn-
brautarvagn sinn, en lestin fór ekki nema að landa-
mærunum. Hugmyndin var, að ég hefði vagnaskipti
á búlgörsku landamærastöðinni Svilengrad, en þar
&em Búlgararnir höfðu engan vagn til skipta, varð
ég að setja mig í samband við tyrkneska utanríkis-
ráðuneytið og fá leyfi til að halda áfram ferð minni
í vagni þeirra alla leið til Sofia.
Áítandið í Búlgaríu var þegar orðið mjög erfitt.
Slit stjórnmálasambandsins milli Þýzkalands og Tyrk-
lands og hin mjög svo hraða sókn rússnesku herjanna
hafði í för með sér aukna vinsemd Búlgara í garð
Slava. Mér til mikillar undrunar voru móttökurnar á
hverri brautarstöð þvert yfir landið, þar sem viðdvöl
var höfð, hinar beztu; mér voru færð blóm, ávextir
og innlent sveskjuvín. Aftur á móti var meðferðin á
starfsfólki þýzka sendiráðsins á allt annan veg stuttu
síðar, þegar það reyndi að komast undan sókn Rússa
á þeim tíma, sem allt var að hrynja saman. Kannske
hafa nú Búlgararnir, þrátt fyrir allt, haft einhverjar
óljósar sj)urnir af viðleitni minni til að viðhalda
friði í suð-austur Evrój)u.
Lestin rann í gegnum Belgrad stuttu eftir að
Bandamenn höfðu gert harða
loftárás á borgina. Þegar við
komum til liudapest, hinnar
hrífandi fögru borgar við
Dóná, var hún böðuð i geisl-
um ágústsólarinnar og algjör-
lega ósnortin hinni miklu
eyðileggingu, sem hún þurfti
að þola stuttu síðar. Ég nálg-
aðist nú óðum þýzku landa-
mærin, og voru hugsanir
mínar mjög svo efablandnar.^
FRANZ von PAPEN á nð baki sér einhvern þann
viðburðarríkasta off œvintýralcRasta stjórnmála-
feril, er uin ffetur í söru síðari ára. Hann var
um skeiö kanzlari Þýzkalands o«: aðstoðarkanzl-
ari í f.vrstu ríkisstjórn Hitlers árið 1933. Sentli-
herra Þjóðverja í Tyrklantli varð von Papen
1939, en ]>ví embætti ffeffndi hann um fimm ára
skeið. Kom liann mjöff við sör:u í ýmsuin mikil-
væpm málum meðan á styrjöldinni stóð. Fyrir
nokkru eru komnar út ,,.Æviminnins;ar“ von
Papen, off hefur sú bók vakið mikla athyffli, enda
býdd á mörp tunffumál. 1 kafla l>eim úr bókinni,
er hór birtist £ lauslep:ri býðin^u, seffir frá því,
be^ar von Papen liverfur aftur lieim til Þýzka-
lands frá Tyrklandi eftir að stjórnmálasambandi
milli ríkjanna hafði verið slitið.
Fyrir það fyrsta var ég við því búinn að verða hand-
tekinn af Gestapo, þýzku leynilögreglunni. Ekk.i var
útilokað, að einhver þeirra, sem handteknir voru eftir
banatilræðið við Hitler þann 20. júlí, kynni að hafa
bendlað mér við málið. Þá var einnig mjög sennilegt,
að ég væri ofarlega á lista hjá þeim sem líklegur að-
ili til að semja við Bandamenn eða sem væntanlegur
utanríkisráðherra í þeirri ríkisstjórn, sem kynni að
taka við af Hitler. Sonardóttir mín hafði verið mér
samferða frá Tyrklandi, og bað ég hana fyrir skila-
boð til konu minnar, sem hafði farið á undan mér
heim, ef ske kynni, að eitthvað óvænt kæmi fyrir.
Þegar að iandamærunum kom, virtist samt allt
ganga sinn eðlilega gang. f Dresden skildi ég við
sonardóttur mína og sendi allan farangur minn með
vagnstjóra heim til Wallerfangen. Mér datt nú í hug,
að ég myndi verða tekinn til hirtingar, þegar ég kæmi
til Berlínar, og var ekki laurt við, að mér væri órótt
innanbrjósts síðasta áfanga leiðarinnar. Þeir, sem
tóku á móti mér í Berlín, voru þó ekki Gestapomenn,
heldur sendimenn utanríkisráðuneytisins, og var
Dörnberg fyrir þeim. Ég komst brátt að því, að ótti
minn við handtöku var ástæðulaus, enda þótt and-
rúmsloftið í höfuðborginni gæti vart verið verra.
Dörnberg hvíslaði því að mér,
að fjöldi háttsettra manna
í utanríkisráðuneytinu hefðu
verið teknir höndum, þar á
meðal nokkrir fyrrverandi
samstarfsmenn mínir. Þá var
gert ráð fyrir því, að ég yrði
mættur í aðalbækistöðvum
foringjans í Austur-Prússlandi-
strax næsta dag.
Einn af þeim fyrstu, sem
heimsóttu mig eftir að ég kom
FRJÁLS VERZLMW