Frjáls verslun - 01.01.1963, Blaðsíða 17

Það er sannfæring mín, að enn megi auka sjáv-
araflann töluvert, og sérstaklega megi hæta öryggi
þcirrar atvinnugreinar með nýjum tækjum og auk-
inni vísindalegri þekkingu á miðunum kringum
landið og fiskigöngum. Vafalaust er að margfalda
má verðmæti sjávarafurða með auknum fiskiðnaði
og margs konar vinnslu, og það hlýtur að verða
markmið okkar að flytja engan fisk úr landi óunn-
inn. Hins vegar getur verið áhættusamt að festa
mikið fjármagn í dýrum fiskiðjuverum, án þess að
aflinn sé sæmilega tryggður. Vísindin verða hér að
koma til og skapa öruggan grundvöll.
Fiskrækt er álitleg atvinnugrein, sem nú er að
hefjast hér á landi og gæti orðið töluverður at-
vinnuvegur. Fyrstu árin munu eflaust vei'ða ei'fið.
Þá þarf að verja miklu fjármagni til vísindalegra
rannsókna og tilrauna.
Um framtíð landbúnaðarins er einnig deilt. Til
dæmis hefur sauðfjárrækt aukizt mjög á síðustu
árum, en nú telja ýnxsir, að beitilöndin séu næst-
um fullnýtt með óbreyttum aðferðum og aukning
sauðfjárræktar því vafasöm með sama hætti og ver-
ið hefur. Afla verður nýrrar þekkingar á nýt.ingu
beitilanda. Vísindin verða enn að koma til á öll-
um sviðum, ef landbúnaðurinn á að vaxa eins og
við þörfnumst.
Verksmiðju- og verkstæðisiðnaður hefur aukizt
mjög hér á landi á undanförnum árum. Aðstæður
hafa þó iðulega verið óeðlilegar vegna tollvernd-
ar og viðskiptahafta og þykir mér ekki ólíklegt,
að við verðum að stokka upp þau spil og ef til vill
fyrr en okkur grunar. Af þessum sökum er einnig
stundum deilt um framtíð þessara atvinnugrcina,
en ég er sammála þeinx, sem því halda fram, að
okkur beri að leggja mjög mikla áherzlu á eflingu
iðnaðarins í landinu, þó ekki væri nema vegna
þess, að okkur er brýn nauðsyn að breikka grund-
völlinn fyrir þjóðarframleiðslunni. En sá iðnaður,
sem hér kann að myndast, verður að grundvallast
á víðtækri þekkingu á þeinx aðstæðum, sem geta
gert hann samkeppnisfæran við erlenda framleiðslu.
Þá verða vísindin að konxa til í mjög vaxandi
nxæli. Við þurfum að nýta til fullnustu þau hráefni,
senx til eru í landinu og hverja þá aðstöðu, senx
hér kann að vera betiá til iðnaðar, en á meðal
keppinauta okkar.
Landið okkar er fremur snautt af náttúruauð-
æfum, öðrum en vatnsorku og jarðhita. Hins vegar
er áætlað að virkja megi vatnsafl, sem nemur að
minnsta kosti l(i. þús. millj. kwst. á ári. í dag not-
um við ái'lega aðeins unx 500 millj. kwst., eða
rúmlega 3% af virkjanlegu vatnsafli. Þessi oi-ka
getur orðið undirstaða að miklum iðnaði. Svo eigum
við jarðhita, og loks nxá ekki gleyma mannkostum
þjóðarinnar, sem nýta verður betur með aukinni
þekkingu og sérmenntun.
Fi'óður maður sagði ekki alls fyrir löngu, að við
íslendingar hefðum varla nýtt meira en 3—5% af
nát.txiruauðæfum okkar í dag. Þetta má vel vera
nokkuð rétt, eix hins vegar virðist íxiér alls ekki
liggja ljóst fyrir, livar og hveniig við eigunx að auka
þjóðarframleiðslu eins og við þörfnumst. Jafnvel
þótt við séum sannfærð um getu þessa lands til
þess að sjá fyrir margföldum íbúafjölda á íxæstu
áratugum, verður það því eðlileg spurning, hvort
við eigum að láta tilviljun ráða unx xpxpbyggingn
atvinnuveganna, eða að kveðja til rannsóknir og
vísindi í vaxandi nxæli og kappkosta að skipuleggja
uppbyggingu nýrra atvinnugreina og efliixgu þeirra.
senx fyrir eru. Eg held við hljótum öll að vera
FU.TÁLS VERZLUN
17