Frjáls verslun - 01.01.1963, Page 19

indastefnan sé rétt mörkuð. Ákvarðanir í þessum
efnum verða að vera teknar sameiginlega af stjórn-
málamönnum, hagfrœðingum og atvinnurekendum
annars vegar, sem skilja þörfina, og vísindamönn-
um hins vegar, sem skilja möguleikana. Þannig á
slíkur ráðgjafahópur að vera skipaður og meðlimir
hans eiga að veljast eingöngu mcð tilliti til fram-
úrskarandi starfa á ofangreindum sviðum og áhrifa
í þjóðfélaginu. Nauðsynlegt er, að vísindamenn sitji
allmargir í ráðinu, en þar þurfa einnig að vera góðir
hagfræðingar, atvinnurekendur, menntamenn og o])-
inberir starfsmenn. Einnig er lögð á j>að áherzla í
ofangreindri skýrslu, að slíkur hópur ætti að vera
ábyrgur gagnvart ríkisstjórn allri, eða forsætisráðu-
neyti, til þess að samþykktir hans hafi sem víðtæk-
ust áhrif, þó að hann sé aðeins ráðgefandi.
Rétt er að undirstrika, að ráði sem þessu er alls
ekki ætlað að annast beina yfirstjórn rannsókna-
eða vísindastofnana. Það á aðeins að vera ráðgef-
andi, en hins vegar er nauðsynlegt, að það geti
fylgt eftir samþykktum sínum, t. d. með einhverj-
um fjárveitingum úr sjóðum og þannig beint rann-
sóknastarfseminni inn á þær brautir, sem nauðsyn-
legar teljast hverju sinni.
i fyrrnefndri skýrslu er lögð á það áherzla, að
slík ráðgjafanefnd um vísindastefnu á að fjalla um
allt, sem vísindum viðkemur, eins og t. d. fjármagn
til vísinda og hvernig því beri að verja, á hvaða
greinar vísinda ber að leggja höfuðáherzlu, skipu-
lagningu þeirra, mat og þörf landsins fyrir tækui-
menntað fólk og þörf þess fyrir vísindi um langa
framtíð. Og loks verður slíkur hópur að beita sér
fyrir sem beztu sambandi vísindastarfseminnar og
atvinnuveganna, þannig að niðurstöður nýtist sem
skjótast í aívinnulífi landsins.
Lögð er á það áherzla, að ráðið verður að hafa
aðgang að ríkisstjórninni allri, þ. e. forsætisráð-
herra, fjármálaráðherra, hverjum þeim ráðhcrra,
sem um einhver vísindamál fjallar og nefndin þarf
að geta leiðbeint menntamálaráðherra um þörf
landsins fyrir tæknimenntað fólk, því ekki verða
vísindin byggð upp án þeirra. Einnig þarf nefndin
að hafa gott samband við háskóla landsins, at-
vinnuvegi þess, vísindastofnanir o. fl.
Þess er að vísu ekki að vænta í frjálsu þjóð-
félagði, að sett verði á stofn ráð, eins og það sem
hér hefur verið rætt um, og það fullnægi strax öll-
um kröfum, sem þarna eru til þess gerðar. Raunar
er ef til vill eðlilegra og æskilegra, að þetta þróist
smám saman og er j)á mikilvægast, að kjarninn sé
myndaður úr góðum hópi vísindamanna, atvinnu-
rekenda, hagfræðinga og opinberra starfsmanna,
sem kynna sér hin mörgu vandamál af alúð og smám
saman grípa yfir hið viðtæka svið, sem hér er um
að ræða.
í næstum öllum löndum, bæði í vestri og austri,
hafa slíkir hópar, rannsóknaráð eða ráðuneyti, ver-
ið sett upp og þeim gert að sinna að einhverju
jeyti þeim verkefnum, sem talin hafa verið liér að
framan. Það er t. d. athyglisvert, að sum af hinum
yngstu sjálfstæðu löndum Afríku og Asíu liafa lát-
ið það vera eitt af sínum fyrstu verkum að setja
á stofn rannsóknaráð með það fyrir augum að nýta
sem bezt vísindaþekkingu heimsins við uj)pbygg-
ingu atvinnuvega sinna og efnahagskerfis. Þannig
er það t. d. í Ghana og Nígeríu og einnig i Ind-
landi, þar sem forsætisráðherra er formaður rann-
sóknaráðsins. Vitanlega eru verkefni slíkra rann-
sóknaráða mjög breytilcg, cn þau þróast stöðugt
meira og meira í þá átt að verða ráðgefandi í al-
FRJÁLS VERZLUN
19