Frjáls verslun - 01.08.1963, Qupperneq 18

Sérstakar lagalegar ráðstafanir hafa verið
gerðar til þess að tryggja, að blaðið verði jafn-
an stjórnmálalega óháð. Og til að koma í veg
fyrir að eignarhluti í blaðinu lendi í höndum
óverðskuldaðra, var sérstök nefnd sett á stofn
árið 1924. Er hún skipuð nokkrum háttsettum
mönnum á sviði laga, mennta og viðskipta. í
því tilviki að eigendaskipti standi fyrir dyrum á
blaðinu, hefur þessi nefnd vald til þess að sam-
þykkja þau eða synja og ber henni í því sam-
bandi að sjá til þess að einkennum blaðsins og
hefðum verði viðhaldið.
í eina tíð var Times mjög sterkt pólitískt afl.
Frægur hagfræðingur á 19. öld, Walter Bagehot,
sagði eitt sinn, að ,,Times hefði myndað mörg
ráðuneyti“. í dag mundi enginn halda slíku
fram. Blaðið siálft telur sér nægilegt að hafa
orð fyrir þroskaða dómgreind og að veita les-
endum sínum víðtækar og hlutlægar upplýs-
ingar um menn og málefni. Lesentíur þess hafa
alltaf verið úr hinum ráðandi öflum þjóðfélags-
ins, en nú er það einnig lesið af kaupsýslu- og
menntamönnum almennt. Það er selt í u. þ. b.
250.000 eintökum á dag.
Stórblað í Manchester
Vera má að eitt annað dagblað í Bretlandi
jafnist nú orðið á við Times í áliti innan
lands og utan, en það er The Guardian sem
áður nefndist The Manchester Guardian og hóf
göngu sína árið 1821. Af því blaði eru seld um
177.000 eintök dag hvern. Guardian er mjög mik-
ið lesið af stiórnmálamönnum og öðrum þeim
sem við stjórnsýslu fást, ekki sízt vegna þess að
það hefur sterka tilhneigingu til þess að veitast
að þeim, sem með völdin fara.
í rauninni er það stefna frægasta ritstjóra
blaðsins, C. P. Scott (1872—1929) sem ávann því
í upphafi það traust er það nú nýtur, en hann
lagði á það áherzlu, að alltaf væri sagt frá því
sem væri rétt, en ekki hinu, sem heppilegast
væri að segja frá. Þessi stefna hefur síðan
tryggt blaðinu þann sérstaka sess, sem það nú
skipar í blaðaheiminum. Upphaflega talaði
Guardian máli Frjálslynda flokksins, en fylgir
nú óháðri stefnu.
Guardian hrindir frá sér stórum lesendahóp
vegna þess, að það flytur engar veðreiðafréttir,
nema þær teljist stórfréttir, svo sem það hver
hafi unnið Derby-veðreiðarnar. Þetta er hluti
arfleifðar C. P. Scott, sem leit hvers kyns
mannlegan veikleika illu auga, þar á meðal veð-
málastarfsemi og annað slíkt.
Vandað efnisval — mikil útbreiðsla
Dagblað, sem er einstakt í sinni röð vegna
þess, að það sameinar efnisleg gæði Times og
Guardian mikilli útbreiðslu, er The Daily Tele-
graph, sem selt er í yfir einni milljón eintaka.
Daily Telegraph var stofnsett árið 1855 og ár-
ið 1937 var það sameinað elzta dagblaði Lund-
únaborgar, The Morning Post (stofnað 1772).
Með nákvæmri og áreiðanlegri fréttamennsku
og skemmtilegri uppsetningu hefur útbreiðsla
blaðsins aukizt til mikilla muna án bess að
dregið hafi verið úr efnislegum gæðum þess.
Hinn frægi dagbókarhöfundur blaðsins, Peter-
borough, (dulnefni) nýtur álits um heim all-
an og er talinn eiga mikinn þátt í velgengni
þess. Daily Telegraph túlkar yfirleitt sjónarmið
íhaldsflokksins og á síðum þess eru oft birt í
framhaldsgreinaformi ritverk Sir Winston
Churchill og annarra frægra rithöfunda nútím-
ans. Blaðið er einkum sniðið fyrir hinn mennt-
aða lesanda með hægri sinnaðar stjórnmála-
skoðanir.
The Scotsman er um sumt líkt Daily Tele-
graph og er lesið og virt langt út fyrir heima-
hérað sitt. The Scotsman var stofnað 1817 og
er prentað í Edinborg. Blaðið er selt í um 60.000
eintökum og eitt af einkennum þess er að það
eyðir miklu rúmi í að birta bréf lesenda sinna.
Það er einnig þekkt fyrir sérstaklega góðar ljós-
myndir.
The Glasgow-Herald (útbreiðsla 75.000) er
gamalt og gróið blað, stofnsett árið 1783. Eins
og nágranni þess í Edinborg flytur það ekki
einungis staðbundnar fréttir frá Glasgow og ná-
grenni, heldur svipar því um efnisval mjög til
stórblaða Lundúnaborgar.
Financial Times er mjög virt blað, sem eink-
um er lesið af kaupsýslumönnum enda flytur
það fyrst og fremst viðskiptafréttir.
Dagblöð fyrir fjöldann
En snúum okkur nú að öðrum flokki blaða,
blöðum sem eru mun útbreiddari en þau er
18
FRJÁLS verzlun