Frjáls verslun - 01.12.1972, Page 19

Útlönd
Geimf erðatækni:
Vmsar nýjar uppgötvanir þegar
notaðar við lækningar
Ósjaldan hafa forstöðumenn
bandarísku geimferðaáætlunar-
innar verið spurðir, livað hinn
almenni skattgreiðandi beri úr
býtum, eftir að 25 milljörðum
dollara hefur verið varið til
Apollo - tunglferðaáætlunarinn-
ar. Er það nokkuð annað en
hnefafylli af grjóti frá tungl-
inu?
Forstöðumennirnir svara því
til, að auk ýmissa vísindalegra
uppgötvana, sem mánagrjótið sé
eins konar minnisvarði um, hafi
fjöldinn allur af býsna hagnýt-
um nýjungum komið fram í
beinu sambandi við geimferða-
undirbúninginn.
LÆKNAVÍSINDIN
Á sviði læknisfræðinnar hafa
nýjar uppfinningar orðið til
vegna tilrauna til að fylgjast
með líkamlegu ástandi geim-
faranna á ferðalögum þeirra.
í hinum fullkomnari sjúkra-
húsum getur ein hjúkrunarkona
fylgzt með fjölda sjúklinga í
gjörgæzludeildum með því að
hafa auga á tækjaborðinu, sem
jafnan gefur til kynna, hvern-
ig líðan hvers og eins er þá
stundina.
f Huntsville í Alabama hefur
verið hönnuð afar fullkomin
sjúkrastofa, þar sem safnað hef-
ur verið saman alls konar upp-
finningum geimferðastofnun-
arinnar. Hún er hönnuð fyrir
svo til algjörlega lamaða sjúkl-
inga, þannig að með ýmsum
stjórntækjum er unnt að opna
glugga, kveikja og slökkva Ijós
og stilla sjónvarpið, — aðeins
með því einu að renna auga,
þrýsta eyra að kodda eða blása
á sérstaka plötu.
Tækin, sem stjórnast af hreyf
ingu augans, hafa komið fram
vegna þess, að geimfarar verða
að geta haft stjórn á geimskip-
um, þó að þeir geti hvorki
hreyft legg né lið vegna ofur-
þunga aðdráttaraflsins, sem á
þeim hvílir, þegar eldflaug hef-
ur sig á loft.
Slíkur stjórnbúnaður hefur
líka verið settur á hjólastóla,
þannig að næstum gjörlamað
fólk getur farið ferða sinna
nokkuð greiðlega.
í St. Luke’s sjúkrahúsinu í
Denver getur líka að sjá eina
„hliðarframleiðsluna“, sem til
hefur orðið fyrir tilverknað
geimferðasérfraeðinga. í dauð-
hreinsaðri skurðstofu þar nota
læknar jafnan glerhjálma yfir
höfðinu til að koma í veg fyrir
að sýkja sjúklinginn á meðan
tímaJfrekar aðgerðir fara fram.
Önnur uppgötvun mun gera
læknum kleift að horfa á mynd
af starfandi hjarta sjúklings.
Þetta verður mögulegt með því
að beina hárnákvæmum upp-
lýsingum um æðaslög inn í
tölvu, sem umbreytir upplýsing-
um í mynd af hjartanu. Ýmsir
Hjdlmar, sem geimtceknifrœðingar hafa hannað, eru notaðir í
dauðhreinsuðum skurðstofum til að koma í veg fyrir sýkingu.
„Beta" fataefnið á myndinni til hœgri getur ekki brunnið. Það
er einnig árangur af tilraunum í sambandi við geimferðaáœtl-
unina.
FV 12 1972
19