Frjáls verslun - 01.03.1973, Blaðsíða 37

Saltfiskverkun
Gjörbreytt tækni í verkun hjá
saltfiskstöðvunum
Sextíu stöðvar framleiddu útflutningsverðmæti fyrir 2,2 milljarða á sl. ári.
Saltfiskframleiðsla hefur
lengi verið íslendingum í blóði
borinn og þótt hljótt hafi verið
um þessa atvinnugrein á
seinni árum, er hér enn um
stóra framleiðslugrein að rœða.
Á síðastliðnu ári var fluttur
út salfiskur fyrir um 2,2
milljarða íslenzkra króna, og
er saltfiskurinn næst stærsti
útflutningsliður þjóðarinnar
fyrir utan frystar fiskafurðir.
Um 220 framleiðendur verk-
uðu saltfisk árið 1972, en að-
eins um 94 þeirra framleiddu
yfir 3 00 tonn á árinu, eða að
jafnaði um 300 tonn. Þessir að-
ilar skiluðu uin 84% af heild-
arinagninu, en hinir 126 að-
ilarnir framleiddu aðeins 16%,
þessir aðilar gegna þó mikil-
vægu hlutverki, þar sem þeir
skila oft góðri vöru til út-
flutnings.
Saltfiskiðnaðurinn hefur
gengið í gegnum mikið um-
breytingatímabil á seinni ár-
um og á fundi Félags áhuga-
manna um sjávarútveg, flutti
Loftur Loftsson, verkfræðing-
ur fróðlegt erindi um þróun
vélvæðingar í saltfiskstöðv-
um. Fer úrdráttur úr erindi
Lofts hér á eftir:
60 SALTFISKSTÖÐVAR
Af þessum 94 aðilum, sem
áður er getið voru 1/3 frysti-
hús, en 2/3 eða rúmlega 60
voru saltfiskstöðvar. Þar eru
sérstaklega þessar 60 saltfisk-
stöðvar, sem mestum stakka-
skiptum hafa tekið — litlu
stöðvarnar hafa lítið bolmagn
í fjárfrekar framkvæmdir og
frystihúsin, sem framleiða um
1/3 af öllum saltfiskinum, en
aðalleea lægri gæðaflokkana
— hafa þessa framleiðslu sem
hliðargrein og leggja því að
sjálfsögðu höfuðáherzlu á
aðalframleiðsluna — frystingu.
im, l,r\M
apl 4 i|
Fljótvirkar vinnsluaðferðir eru mikilvœgar til að saltfiskur falli
ekki í mati og verði.
NÝTT AÐGERÐARKERFI
Vélvæðing er aðallega fólg-
in í afkastamiklu aðgerðar-
kerfi, sem gerir kleift að koma
fiski á sem skemmstum tíma
úr fiskmóttöku í gegnum fisk-
aðgerð í salt með sem fæstum
mönnum og án sérstaks erfiðis.
Þetta er mjög þýðingarmikið í
saltfiskstöðvum — í fyrsta
lagi, þar sem erfitt er að ná í
mikinn mannskap við fiskað-
gerð þegar mikill fiskur berst
að og eins hefur gömul reyn-
sla sýnt að saltfiskur fellur í
mati (og verði) ef það dregst
að gera að og koma fiskinum
í salt. Er því oft unnið að
þessu strax á kvöldin, þegar
fiskinum er landað hér á
vetrarvertíðinni.
Helztu tæki og útbúnaður
við þennan fyrsta þátt í fram-
leiðslunni eru færibönd í fisk-
móttöku og í aðgerðarsal,
sem færa fisk úr fiskmóttöku
á mílli vinnustaða og véla
og eins flytja jafnhraðan bein,
slóg og lifur frá aðgerðar-
svæðinu út í kassa.
Þá eru þarna 3 standard
vélar, þ.e. hausunarvél, vösk-
unarvél og flatningsvél, sem
er dýrasti hluti kerfisins. flatn-
ingsvélin kostar núna rúml. 3
milljónir, kr. en allt vinnslu-
kerfið kostar ca 4Y2 milljónir
kr. — og er átt við
færibönd, vélar, beina- og
slógkassa úti og vinnsluborð
og þess háttar. Núna eru hér
í notkun 75 flatningsvélar en
margar stöðvar hafa gott færi-
bandakerfi þótt þar vanti
flatningsvél, en eins og fyrr
segir, þá eru þær dýrar og
erfitt er að fá þær.
NÝ TÆKNI VIÐ FRUM-
SÖLTUN FISKS
Þá hefur ný tækni haldið
innreið sína við frumsöltun
fisks. Eru þessi tæki fólgin í
því að í stað þess að flytja
flattan fisk að stæðum og salta
hann í skafla með miklu salt-
magni á milli laga, þá er núna
flatti fiskurinn saltaður beint
ofan í kassa staðsetta hjá
FV 3 1973
37