Frjáls verslun - 01.03.1973, Blaðsíða 65

um varðandi námskeið og kynningu á nýjungum
í stjórnun. En meira þarf til.
Víða úti á landsbyggðinni eru menn, sem hafa
með höndum stjórn stórra fyrirtækja, sem eru
burðarliðir í útflutningsiðnaði þjóðarinnar. Þess-
ir stjórnendur þyrftu að eiga greiðan aðgang að
öllu því símenntunarefni á sviði stjórnunar, sem
völ er á. Jafnframt þyrfti að búa svo um hnút-
ana, að menn sæju hagkvæmni þess, að gefa sér
tíma til símenntunar, þótt eitthvað þyrfti fyrir
því að hafa.
Annað vandamál á stjórnsviðinu er að velja
hæfan stjórnanda til starfa.
Þegar starf stjórnanda er auglýst, sækir venju-
lega einn eða fleiri menn úr ákveðnum hópi um
starfið. Þetta er hópur manna, sem telur það vera
köllun sína að gegna einhvers konar „stjóra-
istöðu“, jafnvel þótt þeir hafi hvorki til þess
menntun né hæfileika, enda má oft vinsa þá úr
tiltölulega fljótt. Ýmis kerfi hafa verið í notkun,
sem eiga að tryggja eftir föngum, að hæfur starfs-
kraftur sé valinn til að gegna ákveðinni stöðu.
í Bandaríkjunum hafa verið gerðar rannsóknir
á því, hvaða grundvallarsjónarmið væru líkleg-
ust til árangurs við val stjórnenda í fyrirtækjum.
Hver er
hæfur
stjórnandi?
Rannsóknir þóttu sýna að meiri áherzlu bæri
að leggja á persónulega hæfni og persónuhæfi-
leika, en á menntun og reynslu.
í U.S.A. hefur sú aðferð verið notuð með ár-
angri við val umsækjenda um stjórnunarstarf að
leggja til grundvallar stöðuveitingu: 80% áherzlu
á persónulega hæfileika og 20% á menntun og
reynslu.
Til þess að fyrirbyggja misskilning, skal það
tekið fram, að hér er ekki átt við það, að 1 starf
t. d. lyf jafræðings, sé mögulegt að ráða ósérmennt-
aðan mann eða mann með menntun á ólíku sviði,
heldur er hér um að ræða aðferð til þess að velja
milli manna, sem í grundvallaratriðum hafa þá
undirstöðumenntun, er starfið krefst.
Beinlínis er átt við það, að t. d. háar einkunnir
og löng reynsla, sé í flestum tilfellum minna
virði en æskilegir persónuhæfileikar umsækjanda
til stjórnunar.
Þeir persónuhæfileikar sem einkum er sótzt
eftir að umsækjandi hafi, við val í stjórnunar-
störf eða „lykilstöður11 fyrirtækja, eru m. a. þessir:
1. Persónuleiki og stjórnunarhœfileikar.
2. Hæfilegt sjálfsálit byggt á heilbrigðri dóm-
greind.
3. Hæfileiki og kjarkur til þess að taka mik-
ilvœgar ákvarðanir fyrirvaralawst á eigin
ábyrgð.
4. Eiginleiki til samstarfs og aðlögunar.
5. Áreiðanleiki í orði og á borði.
Um það, hve mikla áherzlu skal leggja á hvern
þessara 5 þátta persónuhæfileika, er háð stöðu og
starfsmati hverju sinni og getur sú áherzla verið
breytileg eftir því hvers eðlis starfið er, sem velja
skal i.
í þessari grein hefur verið drepið á það, sem
getur kallazt forgrunnur að rekstrartæknilegum
aðgerðum í fyrirtækjum og hefur verið stiklað
á stóru.
Æskilegt hefði verið að gera sérstaka grein
fyrir þeim vinnuaðferðum, sem beitt er við lausn
rekstrarvandamála almennt bæði hvað snertir
rekstrarskipulagningu og hagræðingu. En vegna
þess að hvorki er fyrir hendi tími né rúm til
slíks, verður það að bíða betri tíma, enda efni í
sjálfstæða blaðagrein.
FV 3 1973
65