Frjáls verslun - 01.03.1973, Qupperneq 41

Loðnuvertíðin:
Flutningasjóðurinn hefur reynzt
afarmikilvægur á metvertíð
Flutníngaskip of dýr í rekstri —
segir Jónas Jónsson, framkvæmdastjóri
Meðan loðnugangan var sem
mest sunnanlands nú fyrir
skemmstu gengum við til fund-
ar við Jónas Jónsson, fram-
kvæmdastjóra Síldar- og fiski-
mjölsverksmiðjunnar í Reykja-
vík, og ræddum við hann um
ýmsar hliðar á loðnumálunum.
— Það er merkilegt, sagði
Jónas, að þessi fiskur hefur
komið hér upp að ströndinni í
öll þessi ár, en til skamms tíma
hugkvæmdist okkur bara að
nota hann í beitu. Það var ekki
fyrr en 1965, að byrjað var að
vinna loðnuna 1 bræðslu, en
þróunin hefur orðið ör, og
loðnuaflinn skiptir orðið höfuð-
máli fyrir afkomu þjóðarbús-
ins, eins og við vitum.
Af þessu tilefni hljótum við
líka að leiða hugann að því,
hvort ekki séu hér aðrar fisk-
tegundir í sjónum, sem nýta
mætti á líkan hátt.
NÝTAR TEOTTNmR
BRÆÐSLUFISKS?
— Ertu þá með einhverjar
vissar tegundir í huga?
— Mig minnir, að Bjarni
Sæmundsson hafi á sínum tíma
nefnt þrjár tegundir, er til
greina kæmu í þessu efni. Eng-
inn fiskur mun vera í jafn-
miklu magni við landið eins og
spærlingur. og kolmunninn get-
ur h'ka orð'ð mjög býðinaar-
mikill. Norðmenn binda miklar
vonir við að nota hann sem
bræðslufisk, og af honum er
mikið magn á svæðinu milli
fslands. Noregs og Hialtlands.
Þá vm'ða Danir mikið mam
af sand=íli til bræðslu, en mjöl-
framleiðsla þeirra, sem er
miklu meiri en okkar, bvggist
aðal.lnon á þremur teaundum,
sandsíh. snærlingi oe síld.
Ég vrði bess veena ekki
undrandi. bó að brevtinear
yrðu á veiðiskannum hiá okk-
ur á næstu árum og löeð
áherzla á að framleíða verð-
mæti úr þeim tegundum, sem
við vitum af í hafinu í kring,
en ekki hafa verið nýttar til
þessa. Svo var einnig um loðn-
una, þar til fyrir fáeinum ár-
um.
Jónas Jónsson.
VEIÐARNAR í PERÚ
í þessu hringdi síminn á
skrifborðinu hjá Jónasi og var
þar aðili úti í bæ, sem vildi
ræða þróun í verðlagsmálum
loðnumjöls á heimsmarkaði.
Af spjallinu mátti ráða, að
íslenzkir mjölframleiðendur
höfðu verulegar áhyggjur
vegna ansjósu-veiða Perú-
manna, er hófust á nýjan leik
hinn 5. marz. Á einni viku
höfðu þeir þegar veitt 500 þús-
und tonn, 100 þúsund tonn á
dag, og mjölið, sem af heildar-
aflanum fékkst, var nálægt 90
þús. tonn. Af þeim 300 þúsund
tonnum, sem aflað hafði verið
á loðnuvertíðinni fram til 12.
marz, er þetta viðtal fór fram,
var gert ráð fyrir, að mjöl-
magnið yrði 45-50 þús. tonn.
FLUTNINGASJÓÐUR
MJÖG TIL GAGNS
— Nú hefur verið spáð 100
þús. tonna aflaaukningu á
’þessari loðnuvertíð miðað við
þá síðustu. Eru menn bjart-
sýnir á, að því marki verði
náð?
— Ég skal játa, að okkur
fannst sumum, að fiskifræð-
ingarnir væru komnir inn á
svolítið vafasamar brautir, þeg-
ar þeir spáðu þetta miklu
meiri afla, og raunar þótti
mörgum spár þeirra fásinna
ein. Én flutningasjóðurinn, sem
stofnaður var, hefur í’eynzt
mjög vel, og hann stuðlar að
því, að skipin fari lengri leið-
ir með aflann til vinnslu og
móttakan verði þar með greið-
ari. Og haldi vertíðin áfram í
hálfan mánuð eða svo, má gera
ráð fyrir, að aflamagninu, sem
spáð var, verði raunverulega
náð.
Fyrst framan af vertíðinni
var veiðin ekki háð afköstum
verksmiðjanna, því að þá var
keppzt við að fylla þróarrými.
En skipin geta ekki losnað við
meira magn en verksmiðjurnar
taka við og afkastagetan hjá
sjö verksmiðjum á svæðinu frá
Þorlákshöfn vestur á Akranes,
er um 3000 tonn á sólarhring
í vinnslu. Þess vegna er mikil-
vægi flutningasjóðsins geysi-
mikið.
— Hvernig reiknast þessi
flutningastyrkur út?
— Það er breytilegt. Sérstök
nefnd vinnur í því máli og
styrkur breytist dag frá degi.
Þannig er hann notaður sem
stjórntæki á löndunina. Hann
fór allt upp í kr. 1,75 á hvert
kíló af loðnu, þegar siglt var
frá veiðisvæðinu við Ingólfs-
höfða norður á Raufarhöfn.
Þannig var flutningastyrkur-
inn orðinn næstum jafnhár því
verði, sem fékkst fyrir loðn-
una hjá verksmiðjunum. Svo
FV 3 1973
41