Frjáls verslun - 01.03.1973, Side 45

Utf lutningurinn
Hlarkaðir sjávarafurða
og sölustefna
Árið 1972 voru fluttar út
sjávarafurðir fyrir 12.319 millj.
kr. Fróðlegt er að athuga,
hvernig þessi verðmæti skipt-
ast á vörutegundir og mark-
aði. Einnig er vert að íhuga
sölustefnuna, hvernig hún birt-
ist í framkvæmd, hvemig hún
er í samanburði við fisksölu
annarra þjóða og hvernig megi
skýra hana.
SÖLUSKIPTTNG SJÁVAR-
AFURÐA EFTÍR MARKAÐS-
SVÆÐUM
í 1. töflu er að finna skipt-
ingu á frystum sjávarafurðum,
svo og nýjum og ísvörðum
fiski, eftir markaðssvæðum ár-
ið 1972. f 2. töflu er sýnd sala
saltfisks og í 3. töflu er skipt-
ing niðursoðinna og niður-
lagðra sjávarafurða eftir mörk-
uðum árið 1972.
Skal hér ekki fjallað um
mjöl og lýsi, og að því er varð-
ar saltfisk, mun látið nægja að
vísa í 2. töflu.
Þýðing Bandaríkjamarkaðar
fyrir sölu frystra fiskflaka er
áberandi, svo og kaup Austur-
Evrópulanda. Af nýjum og ís-
vörðum fiski er mest selt til
Vestur-Þýzkalands og Bret-
lands (togarasölur), af frystri
loðnu til Japans og heilfrystum
fiski til Rússlands.
SÖLUSTEFNA í FRYSTUM
VÖRUM
íslenzk fyrirtæki (eða rétt-
ara sagt sölusamtök þeirra)
selja tiltölulega meira af fryst-
um afurðum sínum til Banda-
ríkjanna en t. d. sambærileg
norsk fyrirtæki. Til þessa
liggja ýmsar ástæður, sem ekki
er unnt að gera hér tæmandi
skil. í fyrsta lagi er líklegt, að
til komi sögulegar ástæður,
einkum stofnun fullnýtingar-
verksmiðja í Bandaríkjunum,
sem vinna úr íslenzkum fiski.
Einnig má reikna með, að
norsk fyrirtæki hafi öllu ódýr-
ari og greiðari aðgang að mark-
aði í Vestur-Evrópu en íslend-
ingar, bæði vegna meiri fjöl-
breytni í vöruvali (sum fyrir-
tækin selja t. d. einnig græn-
meti), og forskots vegna þátt-
töku í fríverzlunarsamstarfi.
í þessu sambandi má einnig
nefna hina tiltölulega stóru
samninga íslendinga á jafnvirð-
iskaupagrundvelli við Austur-
Evrópuríki. Þá kann mismun-
andi mat á mörkuðum (m. t. t.
arðsemi og áhættu) að koma
til, eða jafnvel mismunur á
markmiðum fyrirtækjanna
(sölusamtakanna).
Sveiflur hafa sennilega verið
meiri á Bandaríkjamarkaði en
á mörkuðum frystra flaka í
Vestur-Evrópu, en yfirleitt hef-
ur einingarverðið verið hæst
þar vestra, þótt það segi ekki
alla söguna, því að einnig þarf
að horfa í kostnaðinn. Einnig
er hæpið að tala um „eitt
verð“, því að í reynd er um
1. TAFLA. — Sala á frystum sjávarafurðum, nýjum og ísvörðum fiski, eftir markaðssvæðiun
árið 1972. Millj kr.
Tegund Banda- ríkin Austur- Evrópa EEC EFTA Önnur lönd Samtals
Fryst fiskiflök 4072,7 933.3 246,1 0.9 20.5 5273,5
Heilfrystur fiskur 37.2 96,3 134,5 2,8 14,1 284.9
Fryst loðna 79.7 — — — 79.7
Fryst rækja 9,8 — 153,8 157.3 — 320,9
Frvstur humar Frvstur hörpu- 443,1 — 125,0 37,8 — 605,9
diskur (einnig nýr) 248.3 — — — — 248,3
Fryst hrogn 9,5 — 61.9 6,8 6,2 84,4
Ný og ísvarin síld Annar nýr og ís- — — 535,3 — 535,3
varinn fiskur — — 402,2 — — 402,2
Samtals 4900,3 1029,6 1658,8 205,6 40,8 7835,1
FV 3 1973
45