Frjáls verslun - 01.01.1979, Blaðsíða 41

■ Stríðsár|
Ameríkumenn segja að
ísland sé:
„Nobody’s Baby66
Eftirfarandi grein með þessari fyrirsögn birtist
þann 22. apríl sl. í ameríska tímaritinu „Time".
Sýnir hún vel rithátt blaðamanna þar vestra, sem
margir hverjir hugsa meira um að kitla forvitni les-
endanna og koma þeim á óvart, heldur en að segja
allt sem réttast. Er ekki ófróðlegt aö sjá hvernig
„sjálfstæðisyfirlýsingin" 10. apríl var túlkuð af
slíkum skriffinnum og hvernig íslenzk stjórnmál líta
út í spéspegli blaðamannanna og er greinin þýdd
hér til gamans. Þess skal getið, að „Time" er
raunar útbreitt rit og hefir fremur gott orö á sér fyrir
vandað efni, þó hér sé nokkuð málum blandið.
„í síöastliðinni viku ákváðu sjómenn og bændur
á Alþingi að setja ekki konunginn af, heldur að fá
konungsvaldiö til bráðabirgða í hendur forsætis-
ráðherranum Hermanni Jónassyni og ráðuneyti
hans vegna þess að nú væri svo komið „að
ómögulegt er fyrir Hans Hátign konung Islands að
fara með konungsvald í landinu".
Það vakti meiri athygli á íslandi, að Winston
Churchill flotamálaráðherra lýsti því skorinort yfir
að A. Hitler & Co. mundu ef til vill vera reiðubúnirtil
að taka (sland herskildi þá og þegar. Við strendur
landsins var fullt af svonefndum þýzkum „fiski-
skipum" og var „Emden" móðurskipið, en þaö er
5400 smálesta beitiskip. Fyrirspurnum frá Reykja-
vík um það hvernig stæði á þessu snuðri „Emden"
rétt við höfuðstað landsins var svarað kurteislega
frá Berlín á þann hátt að þetta væri gert „til heiðurs
og í sérstöku virðingarskyni". Nokkru áður hafði
þýzki flugmálaráðherrann, Hermann Wilhelm
Göring, látið þýzka „genealoga" og „geologa"
ásamt sérfræöingum í fálkaveiðum rannsaka bæði
Grænland og Island. Skyndilega spratt nú upp í
Reykjavík íslenzkur nazistaflokkur, sem í voru
nokkrar innlendar sprautur, er fengu fé fyrir af
Þjóðverjum. Talið er að allt hafi verið undirbúið
undir byltingu á Islandi, þegar þýzki leynilög-
regluforinginn Heinrich Himmler gaf út þann boö-
skap, að hann hefði í hyggju að senda til íslands
mikinn flokk manna, er skyldi leiða í Ijós að
höfuðleiðtogar nazista væru komnir af víkingum.
Það var raunar heppilegt fyrir íslendinga aó Adolf
Hitler tók Bæheim og Mæri í staðinn og að ætt-
fræðingurinn Himmler hætti við Reykjavíkurförina
og fór til Prag.
Forsætisráðherra Islands, Jónasson, er krafta-
maður. Var hann á yngri árum árlega kjörinn
„glímukóngur", vegna þess að hann vann þá
meistaratign í norskum leikjum, sem haldizt hafa
við um aldir og runnir eru frá víkingum. Árið 1929
voru aflvöðvar og breiður brjóstkassi Hermanns
Jónassonar færður í einkennisbúning lögreglu-
stjórans í Rvk. 1934 var hann kosinn á þing og á
því sama ári varð hann forsætisráðherra. I síðustu
viku sagði Hermann Jónasson ekki neitt, en beið
rólegur eins og væri hann annar Joe Louis. Þar
sem brezki flotinn nú verndar íslendinga og
Bandamenn kaupa af þeim fiskinn, þá var í raun-
inni allt í betra lagi hjá þeim um þetta bil en verið
hefir í fleiri ár. — fslendingar eru fljótir til að taka
fram við erlenda gesti: „Hafið vinsamlegast hug-
fast, að við erum ekki Skrælingjar". Á Grænlandi,
sem er 838 þús. ferhyrningsmílur, eru um 17 þús.
sauðmeinlausir Skrælingjar, sem föðurlegir
danskir embættismenn hirða um. Grænlandi er
svo vel stjórnað, að þaó er eina landið þar sem
Skrælingjar búa, sem þeim fækkar ekki. Annars-
staðar eru þeir „deyjandi kynþáttur" og eiga ekk-
ert skylt við íslendinga.
(1940)
Hvað kostar stríðið?
Samkvæmt enskum skýrslum kostaðl styrjöld-
In Englendinga tyrstu vlkurnar um 3V* mlll|6n
punda á dag. Þar með er ekki talln vaxtahækkun
ríklsskuldanna, sem eykst um 2 mlllj. sterl.p. á
dag. Eftlr þvl kostar strlðið Englendlnga um 5’A
mlllj. punda á dag. ( síðasta stríðl komst her-
kostnaðurlnn allt upp I 7V* mlllj. punda á dag.
Útsvarsstlginn 1940—1941
Elns og kunnugt er lækkaði útsvarsstiglnn I
Reykjavtk verulega 1941 og má sjá þess glögg
dæml af neðanskráðum tölum hve miklu sú
hækkun nemur og er miðað vlð álagnlngu á hjón
með 5 börn.
4000 .................
5000 ..................... 25 15
6000 .................... 140 65
10000 ................... 1120 495
15000 ................... 3190 1695
20000 ................... 5835 3095
(Arbók Reykjavfkur 1940).
Framfærslukostnaður í Beykjavík
Framfærslukostnaður I Reykjavfk hefir verlð
sem hér segir I selnustu styrjðld og á fyrstu ár-
unum eltlr lok hennar, svo og árln 1933,1939 og
1940, miðað við októbermánuð:
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1933
1939
1940
108
123
155
248
333
348
446
226
271
371
41