Frjáls verslun - 01.01.1982, Blaðsíða 22

okkar frá Japan ævinlega verið
meiri, en útflutningurokkartil Jap-
ans. Sem hlutfall af heildarinn-
flutningi fyrstu ellefu mánuði árs-
ins 1981, þá var innflutningurinn
frá Japan um 4.70 %. Verðmæti
hans var liðlega 304.7 milljónir
króna og er það miðað við CIF-
verðmæti. Hlutfall útflutnings
okkar fyrstu ellefu mánuðina 1981
í heildarútflutningi landamanna
var hins vegar ekki nema um
1.66%. Heildarverðmæti útflutn-
ings íslendinga á síðasta ári var
liðlega 94.2 milljónir króna.
Einsog áðursagði hefurútflutn-
ingur landsmanna til Japans
gengið nokkuð í bylgjum gegnum
árin, en helztu útflutningsvörur
okkar á Japansmarkað eru hvala-
furðir, hrogn ýmis konar og eitt-
hvað af loðnumjöli, auk ýmissa
vörutegunda, sem fluttar eru
þangað í minna mæli. Hlutfallið í
heildarútflutningi var um 0.1%
árið 1970 og hefur síðan gengið
upp og niður, náði til dæmis há-
marki árið 1974 þegar hlutfallið fór
yfir liðlega 4%, en það ár var flutt
út mikið mjöl og setti það strik í
reikninginn. Frá þeim tíma fram á
þennan dag hefur hlutfallið rokk-
að á bilinu 1.5-3.0%.
Varðandi innflutninginn þá er
sama sagan þar á ferðinni, því
hlutfall hans í heildarinnflutningi
landsmanna hefur verið mjög
breytilegt. Árið 1970 var hlutfallið
2.8% og fór síðan vaxandi þar til
það náði algjöru hámarki árið
1973, eða liðlega 7%. Ein af á-
stæðum fyrir þeim mikla innflutn-
ingi var mikill bílainnflutningur,
auk stórra véla, sem vógu þungt.
Frá árinu 1973 hefur hlutfallið
síðan verið rokkandi frá 3-4.5%.
Annars er bílainnflutningurinn og
innflutningurinn á rafeindabúnaði
mjög stór hluti viðskiptanna, varð-
andi innflutning.
Til að gera sér einhverja grein
fyrir því, hvað það er sem íslend-
ingarselja Japönum, þáeru það 11
vöruflokkar, sem um ræðir. Lang-
stærstur hluti útflutningsins eru
hvalaafurðir ýmis konar, sem að
langmestu leyti eru frá Hval hf., en
hlutfall hvalaafurða í heildinni
fyrstu ellefu mánuði á sl. ári var
tæplega 59%. Þá vega fryst hrogn
þungt, eða um 22.6% á þessu
sama tímabili. Ullarlopi og band
var um 9.9% útflutningsins, fryst
rækja um 2.9% fryst loðna um
2.5% og aðrir liðir minna, eins og
matarhrogn, ísvarinn fiskur, ullar-
teppi, ýmis konar prjónavörur úr
ull, ytri fatnaðurýmiskonarog loks
ýmsar íslenzkar iðnaðarvörur, sem
ekki eru nánarskilgreindir.
Gengið hefur mikil áhrif
Gengi japanska yensins hefur haft
nokkur áhrif milli ára á hversu
mikil viðskipti landanna hafa ver-
ið, en yenið hefur gengið nokkuð
upp og niður, því það er í mjög
beinu sambandi við Bandarikja-
dollar, sem hefurátt mjög miserfitt
uppdráttar. Á síðasta ári var dollar
mjög sterkur, sem þýddi hins
vegar að yenið var frekar lágt
skráð og hækkun yensins á síð-
asta ári var ekki nema um 22.3%
hér á landi. Gengið var skráð
0.03069 í upphafi árs, en við lok
ársins var skráningin komin í
0.03753 krónur. Hins vegar hækk-
aði japanska yenið mun meira á
árunum 1978-1980. Má t. d.
nefna, að meðalgengi ársins 1980
var ekki nema 0.02145, en með-
algengisskráningin fyrstu ellefu
mánuðina í fyrra var 0.03594.
Hækkunin þar á milli var því
67.5%. Þótt tölurnar séu þar ef til
vill ekki alveg marktækar, gefa
þær þó ákveðna vísbendingu.
Viðskiptajöfnuður Japana við
Evrópulönd og Bandaríkin hefur
verið mikið vandamál síðustu árin.
Má t. d. nefna, að innflutningur
Japana frá löndum í Efnahags-
bandalagi Evrópu, EBE, var á síð-
asta ári að verðmæti um 8.6 millj-
arðar Bandaríkjadollara, en verð-
mæti útflutnings Japana til EBE
landa var hins vegar á síðasta ári
eitthvað í námunda við 18.9 millj-
arða Bandaríkjadollara. Eins og
kom fram hér á undan hafa stjórn-
völd Evrópuríkja og Bandaríkj-
anna lagt á það áherzlu við Japani,
að þeir takmarki útflutning sinn til
þessara landa eins og hægt er.
Verkalýðsfélög bæði í Evrópu og
Bandaríkjunum hafa m. a. haft í
hótunum við stjórnvöld verði
þessu ekki komið í kring, því þau
telja, að verið sé að flytja inn
atvinnuleysi, sem fari vaxandi dag
frádegi.
Þá má geta þess, að samkvæmt
síðustu spám hagfræðinga, þá
verður hagvöxtur í Japan á þessu
ári eitthvað í námunda við
3.5-4.0% og þeir reikna jafnframt
með því, að verðbólga í landinu
verði um 3.5%. Til samanburðar
má geta þess, að hagvöxtur var um
4.3% í Japan á síðasta ári og verð-
bólga í kringum 3.9%
Inn- og útflutningur til Japans, sem hlutfall af
heilarviðskiptum á hverju ári. 1979-1981
Innflutingur: Útflutingur:
1981 -4.70% 1981 - 1.66%
1980-4.03% 1980-1.46%
1979-3.11% 1979-3.05%
1978-3.39% 1978-1.57%
1977-3.18% 1977-1.70%
1976-4.06% 1976 - 1.52%
1975-3.75% 1975-1.59%
1974-2.66% 1974-4.16%
1973-7.03% 1973 - 2.85%
1972-3.89% 1972 - 0.82%
1971 - 3.70% 1971 - 0.47%
1970-2.83% 1970-0.11%
Samt. - 3.86% Samt. -1.75%