Frjáls verslun - 01.01.1991, Blaðsíða 42

LANDSBYGGÐIN
RIKISVALDIÐ ASOKA
ÞVÍ HVERNIG KOMIÐ ER
FYRIR LANDSBYGGÐINNI
SEGIR GYLFIARNBJÖRNSSON SVÆÐAHAGFRÆÐINGUR
Á síðasta ári kom út bók, sem
fremur lítið hefur farið fyrir á bóka-
markaðnum. Þó er ekki að efa að hér
er á ferðinni þarft innlegg í þá um-
ræðu, sem brennur hvað heitast á
mönnum um þessar mundir, en það
eru málefni landsbyggðarinnar. Þessi
bók, sem ber titilinn; „IÐNAÐUR
OG BÚSETA - staðarval iðnaðar á
íslandi og svæðisbundin þróun“, er
eftir Gylfa Arnbjömsson svæðahag-
fræðing.
TEXTI: JÓN GAUTIJÓNSSON
42
Niðurstaða Gylfa er í stuttu máli sú
að það hefur ekki einungis átt sér stað
stórfelldur flutningur fólks frá lands-
byggðinni til höfuðborgarsvæðisins
síðustu áratugi heldur hefur einnig átt
sér stað mikil breyting á atvinnuskipt-
ingunni. Þannig hafa störf á lands-
byggðinni orðið sífellt einhæfari þar
sem krafist er minni þekkingar. Þau
störf, sem stofnað hefur verið til á
höfuðborgarsvæðinu, hafa á sama
tíma krafist sífellt meiri hæfni og
menntunar og þar með hærri
launa.
Höfundur bókarinnar er eins og
áður sagði Gylfi Arnbjömsson. Hann
er menntaður í svæðahagfræði í Dan-
mörku en vinnur nú hjá Kjararann-
sóknanefnd. Til að forvitnast ögn um
þessar niðurstöður var Gylfi sóttur
heim og þá fyrst spurður um aðdrag-
andann að þessu riti.
HIN HEFÐBUNDNA SKOÐUN STÓDST
EKKI
„Aðdragandann að þessari athugun
má rekja til lokaritgerðar minnar til
kandídatsprófs í Danmörku, en hún
fjallaði um svæðisbundna þróun fisk-
iðnaðar hér á landi frá árinu 1963. Til
samanburðar notaði ég annan iðnað.
Bjóst ég við að niðurstaðan yrði í
megindráttum sú að á sama tíma og
störf í hefðbundnum iðnaði hefðu flust
til höfuðborgarsvæðins hefði störfum
í fiskiðnaði fjölgað á landsbyggðinni.
Sú skoðun var og er raunar enn ríkj-
andi að hefðbundinn iðnaður geti ekki
þrifist úti á landi.
í þessari athugun kom hins vegar
allt annað í ljós. Tölur um fjölda starfa
í einstökum iðngreinum sýndu að það
var ekki einungis fiskiðnaður sem
hafði vaxið á landsbyggðinni síðustu
áratugi. Störfum í öðrum iðnaði hafði