Frjáls verslun - 01.01.1991, Síða 53

„Drepi menn útgáfustarfsemina innanlands í dróma er stutt í að fjölþjóðleg-
ar samsteypur taki alfarið við verkefnum Islendinga á þessu sviði.“
um flytjendur lagsins. Einungis höf-
undar tónlistar fá greitt fyrir flutning á
lögum sínum heima og erlendis, aðal-
lega vegna þeirrar hefðar sem hefur
fyrir löngu skapast með STEF-gjöld-
um. Þetta er aðeins eitt dæmi um það
skilningsleysi sem ríkir í okkar garð
og gefur augaleið að illa gengur að
stuðla að útflutningi íslenskrar tón-
listar þegar svona er í pottinn búið, “
sagði Steinar Berg ennfremur.
Þórunn Hafstein í Menntamála-
ráðuneytinu var spurð út í þessa
sálma. Hún sagði að haustið 1987
hefði verið skipuð nefnd í ráðuneytinu
til að fara ofan í saumana á Rómar-
sáttmálanum og hefði sú nefnd enn
ekki formlega lokið störfum. Það
væri rétt að íslendingar væru ekki
aðilar að þessum sáttmála og ástæður
fyrir tregðu íslenskra stjómvalda þar
að lútandi væru af margvíslegum
toga. Ljósvakamiðlarnir hér á landi
væru t.d. ekki þess fýsandi, enda
ljóst að þeir færu verr út úr slíkum
samningi en erlendir miðlar þar sem
afar lítið af íslenskri tónlist væri flutt
þar. Þá yrði í þessum efnum að gæta
hagsmuna margra aðila og því væri öll
samningsgerð á þessu sviði afar flók-
in. „En þetta mál er enn í skoðun og
einnig er verið að athuga hvort ekki
sé þörf á að staðfesta alþjóðlega við-
skiptasamninga með einfaldari hætti
en nú er gert, en til þess þyrfti laga-
breytingu,“ sagði Þórunn Hafstein
lögfræðingur í Menntamálaráðu-
neytinu.
RISARNIR Á MARKAÐNUM
Þegar litið er á íslenska hljómplötu-
útgáfu kemur í ljós að árlega eru seld-
ar um 100 þúsund plötur eða geisla-
diskar og virðist láta nærri að íslenskt
efni sé um 25-30% af markaðnum í
heild. Á síðustu áratugum hafa fjöl-
mörg íslensk útgáfufyrirtæki lagt nið-
ur starfsemi, sem sýnir afar erfið
rekstrarskilyrði á þessu sviði. Þar á
meðal eru Fálkinn, sem var elsta
fyrirtækið, SG-hljómplötur, Gramm-
ið, Tony-Records, Eskimó, Tónaút-
gáfan, Míta, Hljómplötuútgáfan, ÁÁ-
Records, Hitt leikhúsið, Hljóðaldett-
ur, Taktur, Sýrland, Ýmir, Þor og
Þursabit. Langstærstu útgáfufyrir-
tækin í dag eru Steinar hf. og Skífan
hf. en þau voru stofnuð fyrir um það
bil hálfum öðrum áratug. Fyrirtækin
eru nokkuð jafnvíg á þessum markaði
með samtals yfir 90% markaðshlut-
deild að sögn þeirra Jóns Ólafssonar
og Steinars Berg. Bæði voru þau
upphaflega stofnuð með það að mark-
miði að gefa út íslenska tónlist ein-
göngu, en fljótlega kom í ljós að úti-
lokað var að byggja afkomuna ein-
göngu á því. Þess vegna hafa þau
þróast út í viðamikla starfsemi svo
sem rekstur hljómplötuverslana, út-
gáfu myndbanda og innflutning af
ýmsu tagi.
Steinar Berg lagði á það áherslu að
íslenski markaðurinn væri einfaldlega
of lítill til að brauðfæða höfunda, út-
gefendur og flytjendur. „Okkar við-
brögð við þessu hafa verið aukin
áhersla á annan rekstur, en nú rekum
við 7 verslanir með tónlistarefni í
Reykjavík og einnig höfum við tekið
aukinn þátt í myndbandavæðingunni.
Hins vegar höfum við alls ekki lagt
útgáfustarfspmina á hilluna og m.a.
unnið þrotlaust að því að markaðs-
setja íslenska tónlist erlendis. Þar eru
vaxtarmöguleikar að mínu mati en til
þess að takist að nýta sér þá verða
menn að skapa eins hagstæðar að-
stæður heimafyrir og unnt er. Upp-
eldisstöðvamar eru á Islandi, hvort
sem menn eru að tala um tónlistina
sjálfa eða þá atvinnustarfsemi sem
tengist útgáfunni. Án þeirra verður
ekki um neinn útflutning að ræða. í
þessum bollaleggingum okkar felst
auðvitað trú á íslensku tónlistarfólki
og nægir að nefna frábæran árangur
íslenskra óperusöngvara erlendis til
vitnis um að hér er ekki um neina
oftrú að ræða. Tónlistin er mikilvæg-
ur lfluti íslenskrar menningar og ekki
fráleitt að ætla að einmitt á því sviði
felist mestir möguleikar í útflutningi á
okkar menningu. Drepi menn hins
vegar útgáfustarfsemina innanlands í
dróma er stutt í að fjölþjóðlegar sam-
steypur taki alfarið við verkefnum Is-
lendinga á þessu sviði. Slíkt væri
menningarlegt slys,“ sagði Steinar
Berg að síðustu.