Frjáls verslun - 01.11.1998, Blaðsíða 72

DÓMSMÁL
Greinarhöfundur, Eggert B. Ólafsson, hdl. er
einn af eigendum Lögfrœðistofu Reykjavíkur
hf. Hann starfrækir núna útibú stofunnar í
Brussel í Belgíu þar sem hann fœst við mál
fyrir íslensk fyrirtœki varðandi reglugerðir
Evróþusambandsins.
FV-mynd: Geir Ólafsson.
□ yrirtæki í Evrópu sektuð um
milljarða fyrir samkeppnislaga-
brot
Þeir sem fylgjast með viðskiptum og
r' innulífi vita að strangar samkeppnis-
reglur gilda innan Evrópusambandsins.
Misnotkun markaðsyfirráða er bönnuð og
einnig samningar, samþykktir og saman-
tekin ráð fyrirtækja sem eru til þess fallin
að raska samkeppni. Bannið við sam-
keppnishamlandi samningum er þó ekki
algilt enda er það svo að samkeppnishaml-
andi samningur kann að hafa það mikla
hagræðingu í för með sér, sem kemur
neytendum til góða, að ESB hefur séð
ástæðu til að undanskilja slíka samninga
hinu almenna banni, ýmist með úrskurð-
um eða útgáfu reglugerða sem taka til til-
tekinna tegunda samninga sem falla að
viðkomandi reglugerð.
Nú hafa samkeppnisreglur Evrópusam-
bandsins (áður Efnahagsbandalags
Evrópu) verið í gildi í tæp fjörutíu ár og því
ástæða til að ætla að stjórnendur fyrirtækja
þekktu orðið efni þeirra. Svo virðist þó
ekki vera ef marka má nokkra úrskurði
framkvæmdastjórnar ESB á þessu ári þar
sem fyrirtæki hafa verið beitt háum
sektum fyrir samkeppnislagabrot. Reynd-
ar er það svo að
vitneskja
manna um að
eitthvað sé
bannað dugar
ekki alltaf til að
aftra mönnum
frá því að brjóta
lög ef þeir telja sig
geta hagnast
brotinu.
í október s.l. voru
tíu evrópsk fyrirtæki
í norðanverðri Evrópu sem framleiða
leiðslur og rör fyrir orkuveitur sektuð um
samtals 92,2 milljónir ECU (u.þ.b. 7,2 millj-
arða ísl króna) fyrir að skipta með sér
mörkuðum og hafa samráð við gerð til-
Félag
eggjafram-
leiðenda á Islandi
slaþþ við sekt á árinu
1996 þótt það hafi samrœmt
afsláttarkjör og skiþt mörkuðum.
boða í upphitunarkerfi íbúðasvæða, eink-
um í Þýskalandi og Danmörku. Hlutur
Asea Brown Boveri af heildarsektinni var
70 milljónir ECU, en það hafði umsjón með
„samsærinu” sem m.a. fólst í því að fyrir-
tækin ákváðu fyrirfram hvert þeirra skyldi
hljóta tiltekið útboðsverk og hin sendu
inn hærri tilboð en það fyrirtæki sem
þau höfðu ákveðið að skyldi hljóta
verkið.
British Sugar og Tate
and Lyle
Fjögur bresk fyrirtæki í
sykuriðnaði fengu einnig
háar seklir í október fyrir
að hafa kerfisbundið unnið
að því að hækka verð á
hvítum strásykri. I þeim
tilgangi hittust fulltrúar
fyrirtækjanna reglubundið til að samræma
framboð og verð og ræða framtíðaráætl-
anir. Tate and Lyle var sektað um 7 millj-
ónir ECU en British Sugar fékk hæstu
sektina eða tæpar 40 milljónir ECU (3,2
LÉKU Á ÞANN SEM BAUÐ VERKIÐ ÚT
Hlutur Asea Brown Baverl af heildarsektinni var 70 milljónir ECU en fyrirtækiö hafði umsjón með
„samsærinu", sem m.a. fólst í að fyrlrtækin ákváðu fyrirfram hvert þeirra skyldi hljóta tiltekið
útboðsverk og hin sendu inn hærri tilboð en það fyrirtæki sem þau höfðu ákveðið að
skyldi hljóta verklð.
INNRA EFTIRLIT
Mörg stórfyrirtæki í Evrópu hafa komið sér upp sérstöku innra eftirliti til að fyrirbyggja
samkeppnislagabrot af gáleysi - og því verður skellurinn meiri ef fyrirtæki með slíkt eftirlit brjóta
samkeppnislög vitandi vits.
milljarðar króna) enda gegndi það forystu-
hluverki í samvinnunni og stóð fyrir því
vitandi vits að brjóta gegn samkeppnis-
lögum því í fyrirtækinu var til staðar innra
eítirlit (Compliance Programme) sem
mörg stórfyrirtæki hafa komið sér upp til
að fyrirbyggja samkeppnislagabrot af
gáleysi.
I september s.l. hlutu skipafélög og
flutningsmiðlarar sem eru aðilar að Trans
Atlantic Conference Agreement sekt upp á
273 milljónir ECU (u.þ.b. 22 milljarða ísl.
króna). Aðilar þessa samnings höfðu
samræmt verð í sjóflutningum milli Norð-
ur Evrópu og Bandaríkjanna og einnig
fyrir flutninga eftir vatnaleiðum innan
Evrópusambandsins. Það sem þótti þó
alvarlegast var að þessir aðilar, sem töldust
fara sameiginlega með markaðsyfirráð á
þeim siglingaleiðum sem um var að ræða,
(joint dominance), höfðu fengið tvö skipa-
félög frá Asíu, sem hugsanlega hefðu get-
að veitt þeim samkeppni, til að gerast
aðilar að samingnum og leyfðu þeim jafn-
framt að setja upp mismunandi verð eftir
því hvort samið var við viðskiptavini sam-
steypunnar eða aðra. Milli 1993 og 1995
STÓRSEKTI
Nýlega sektadi
Þetta
hækkuðu farmgjöld þeirra skipfélaga sem
eru aðilar að TACA um 80%.
VW hlaut 8 milljarða króna í sekt
Hæstu sektina fékk þó Volkswagen
samsteypan, eða 102 milljónir ECU (u.þ.b.
8 milljarða króna) í ársbyrjun 1998, en það
er hæsta sekt sem einstakt fyrirtæki hefur
fengið í sögu samkeppnisreglna Evrópu-
sambandsins. Fyrra met átti Tetra Pak
sem 1992 hlaut 75 milljóna Ecu sekt.
Brot Volkswagen fólst í því að hafa
reynt að hindra eftir fremsta megni endur-
útflutning nýrra Audi og VW bifreiða frá
Italíu. En verð þessara biffeiða var af ýms-
um ástæðum (m.a. vegna gengisfalls lír-
unnar) mun hagstæðara en norðar í
álfunni. Aðrar þjóðir, einkum Þjóðverjar og
Austurríkismenn, flykktust því til Italíu til
72