Alþýðublaðið - 30.09.1969, Qupperneq 2

2 Alþýðublaðið 30. september 1969
varpaði einu sinni: ,,Það er
varla til sá stjórnmiáHamaður.
sem fæst vig heilbrigð smál,
sem getur varizt þeirri hugs-
un, að eiginlega þyxfti að
þv nga mennina til að ' öðl-
ast hamingjuna,. svo oft verð
ur rnaður var við va'nþefelk-
inigu, tregðu og feseruleysi.
Sjálfsaigt mætti spara millj-
arða marika og nota þá til
nytsamtegra, afm'ennra þarfa,
ef hægt væri með boðum og
banni að þv nga menn til að
forðast heilsuspillandi lifnað-
ahhætti. En heilsiuvernd eða
heilsurækit v'erður eklki þiv' ng
uð upp á fólk með tilskipun-
um“ .
í raun og veru kemur hér
ekíkert annað að gagni en
stöðugur áróður, upplýsinga-
starfsemi og áminningar. Það
annast stjórn n í Bonn og
þingið og þær stofnanir, sem
það getur falið þessi máil; það
gera læknar og heilsuvernd-
arstöðvar. Þó er meira og
meira talað um hið tækn'-
lega, en það þýðir eiklki, að
aðeins sé um lfkamlegt heil-
brjgði að ræða. Tauga- og
Heilsuvernd
er enda-
laust starf
□ Læknisfræðileg krabbaverndarrannsókn kostar að
meðaltali 26 þýzk mörki; Iæknisaðgerð krabbameins
sýkingar, sem finnst á byrjunarstigi 300 DM; aðgerð
vegna krabbameins á hærra stigi kostar aftur á móti
30.000 DM — eða lífið. Um lækningu á krabbameini
á hæsta stigi er alls ekki að ræða. Á svo einfaldan
en áhrifaríkan hátt, lýsir þýzkur læknir því, sem
kallað er „krabbavernd“. eftir reglunni „að það er
isuðveldara að l/jma í veg fyrir sjúkdóm en lækna
hann.“
Með þessum rökum snýr lækniri in sér til sjúkra-
samlaganna, sem sum hver eru ekki sérlega fús að
bera kostnaðinn af verndarrannséknunum einum,
svo eg til alls almennings. Sérstaklega bei iir þo
læknirinn orðum sínum til kvenna, yngri en 30 ára»
og vill, að þær fari einu sinni á ári til kvensjúkdóma
læi/iis til rannsóknar, jafnvel þótt engin krabbaein-
kenni komi fram. Þótt þær verði að greiða sjálfar
fyrir rannsóknina, er það miklu ódýrara en margt
annað, sem fólk eyðir fé sínu í, svo sem eftirlit með
bílnum sínum.
OrðátiltælkiS „rannsó(kn“ er
oft notað í samibandi við heil
brigði'seftixlit ð, sem mjög er
á dagslkrá í Saimba'ndslýðveld
inu. Nútímamanninium er
iþetta orðatiltæki mjög tamt,
því að hann veit, að vélar
þurfa reglulegs eftiriits með.
en hann er e'klki jaÆn fús til
að annast um líkama sinn og
gæta þess,. að hann sé „í góðu
lagi“. Heiisuvfernd hefur tvær
Miðar: Annars vegar þarf
nógu marga lælkna, taakni-
búnað og heilsuhæli og
hyiggja þarf að kostnaðarhl.ð-
inni, en á hinn bóginn verða
þeir heilbrigðiu — eða þeir,
sem virðast he lbrigðir — að
ala þá ósk, að halda heiílsu
sinni, og láta það ekki sitja
við orðin tóm, heldiur haga
lifnaðarbáttum aínum eftir
því, cg leita læknis við og
við. /
Á því verður oft talsverður
m'sbröstur. Heilbrigðismála-
ráffherra Saimbandslýðveld s-
ins, frú Káte Strobel, and-
geðsjúkdómar verða sífellt al
gengari, svo að æ flelri lækn
ar vilja nú, að varnar- og
verndunaraðgerðum sé einnig
baitt' á því sviði.
Verðandi mæður hafa undan-
,far n ár getað látið skoða sig
sér að 'kostnaðarlaiusu, og
þær færa sér þessa aðstoð í
nyt. En þegar barnið sjálifit á
í hlut, virðast konurnar sinnu
lausari en þegar uim1 þeirra
eigin lííkama er að ræða. Þó
er enn meiri þörf að líta eftir
barninu, og það þegar frá fæð
in'gu, en fæðinguna telja
læknar „ihættiuílegustu stund-
ina í lífi barnsins“. Mangt
það, sem síðar kann að kcma
fram, hefði mátt tf.nna og
hindra með réttri igæzjlu.
Vera má að hér hafi verið
vanræfct að veita næga
fræðslu og leiðbein ngar. Þó
er nýlega farið að reka mikla
fræðs'lustarfsemi um þeissi
efni, bæði í blöðum, hljóð-
varpi og sjónvarpi í Sam-
bandislýðveldlnu, ifyrir at-
beina og frumkvæði dr. Sal-
ings, prófessors í Berlín, sem
>nú fær til uimráða deiild fyrir
fæð ngarfræði — en svo heit
ir sérgrein þessi — við frjálsa
hláslk'ólann (Freie Univerai-
tát).
Læknaráð Sambandslýðivield-
isins, sem setur sér árlega
það takmiark í starfsreglum
sínum að le'ta læknisaðlfierðar
við einihverjum áíbveðnuim
sjúikdómi, útbjó á s. 1. ári
eins konar lælknistfræðilegt
ávísanaihelfti fyrir uingbörn“.
í hetfti þetta skal fæira ein-
stalkar, reglúbundnar athuig-
anir, sfeoðanir og „endurat-
huiganir11 og merlkja við þær,
l'íikt og gent er í plöggum
þeim, sem fylgja hverri bitf-
reið, þegar þær fara í efti-r-
li't eða skoðun. Einhverjum
viðkvæmum sálurn kann að
finnast nóg um slífca silrritf-
finnslku og fyrtast við. En hér
er aðe'ns um ein-falt, greini-
legt og örugigt skipulag á eftír
litinu að ræða. Þó hafa læ'kn
ar elklki getað komið því til
vegar eu-n, að sjúkrasamilögin
talki þetta keiifi eða efti-rlit
upp sem -re-gilu í starfslháttum
sínum.
í skólum er nú á ný farið
að iðka nokfourn vieginn reglu
bund'ið -heilbrigðiseftirllt. Þó
er hér umbóta þörf, þa-r sem
'mikið vantar á að börn og
un-glingar beri sig, sitji eða
standi rétt. Þá -sinna fóreldlr-
ar ekik nógu vel tanmhirðingu
ba-rna sinna. Hér er líka þörf
fræð-slu. og áminnimga. Þegar
ungLng'ur hefur starlfstf'eril
sinn, -gengur atvinnuveitandi
h-ans úr skugig-a um starfg
hæfni hans og eru fastar regl
ur í gildi u-m þá r-annsckn.
Þessi ákvæði ná þó eklki til
nemenda í framhaldssfccilum
og stúdenta. Síðar á starfs-
tímanum er það algerle-ga
undir atvinnuvieita'nd'anum
‘komið, hvort hann sé-r um
regulbundlnar læfcnisskoðanir
eða elkki. Sósíaldlemókrait'a-
flokkur/nn beitir sér einnig
fyri-r lagasetnmgu um þessi
afni, en meirihl-uti KristT-^ga
demókrataflo-kksins (sem er
stærri ifl-olkkurinn í sam-
steypustjórninni) heldur þvi
hins vegar fram, að fulllorðnir
'launþegar eigi efcfci ótfrávifkj-
anlega að njóta „vemdar“,
held'ur eigi þéir sjálf'r að
•bera ábyrgð á heid'sufari sínu.
Etóki ætti þetta þó að standa
eða falla vegna kostnaðar-
bliðarinnar, fyrir henni er
Framhald á bls. 11.