Alþýðublaðið - 03.06.1970, Blaðsíða 2

2 Miðvikudagoir 3. júnií 1970
'□ Málspjöll scm spor ia þarf við.
□ Hvaðan kemur Mcrgunblaðinu vald til að tala
fyrir Alþýðuflokksforustuna?
□ Vísir vill ekkert lieyra um manngæzku jafnaðar-
stefnunnalr.
□ Tilfinningaleysi, vald vélame mskunnar og mót-
mæli ungra manna. I
□ Hvers vegna nær ekki Alþýðuflokkurinn sam-
bandi við hina nýju viistri hreyfingu?
□ Full þörf á nýrri hugsun um samninga verká-
lýðsins.
□ ÉG HEF TEKIÐ EFTIR
að í lveg ný íegund af mállýt-
um er að smeygja sér inní dag-
tegt orðfæri manna. Fað er
röng notkun íslenzkra orða sem
eekjp má til hálfgerðrar prent-
smiðju þýðingar úr ensku máli.
,£»annig heyrir maður stundum
svarað: „Gerðu svo vel“ þegar
annar þakkar fyrir sig. Og
hvimleiður er sá vani að vera
alltaf að tönnlast á „ég mundi
segja“ þegar meiningin er „ég
hygj“. Þessi dæmi eru tekin af
handahófi og er vafalaust af
mikju að taka ef athugað væri.
EG ER ENGINN málfræð-
ingur og ekki heldur neinn
málagiarpur, en mér sýnist aug-
ljóst að „gerðu svo vel“ sé þýð-
ing á orðasambandinu „You
are wellcome“ í ensku, sem not-
að er þegar við segjum „verði
•þér að góðu“, „forláttu", „ekk-
ert að þakka“ o.s.frv. En „ég
mundi segja“ er aftur þýðing á
„I should say“ sem þýðir „ég
tel“, „ég hygg“. Þessa tegund
af mállýtum finnst mér sízt
hægt að þola.Svokallaðar slstt-
ur eru meinlausar hjá þeim.
Flestar slettur hverfa eða ísr
lenzkast ágætlega. En hér er
um að ræða áhrif frá þvi að
máli'ð er hugsað öðru vísi. Part
úr af því sem maður segir hef-
ur komið inní hugann á útlendu
máli. íslenzk orð eru notuð í
rammvitlausri merkingu atfþví
. tilsvarandj orð á ensku þýð;a
annað.'.
MEÍ) ENDALAUSU ÁFRAM
HALDI í þessa átt gæti íslenzk-
an orðið að ensku þar sem öll
uppbygging málsins og hugsun
er ens'k en orðin íslenzk. Þessi
breyting er þekkt annars stað-
ar frá. Ég er ekki málfræðing-
ur einsog ég sagði áðan, en ég
hef sjálfur séð svonia breytiing-
'ar á málum á Norður-Indlandi.
Þar þekkist að orðin séu öll
tekin úr einni tungu, en notk-
unin sé nákvæmlega einsog í
annarri. Þetta er í rauninni það
iað maður hugsar á öðru máli
helduren maður talar. Ég vil
taika það skýrt fram að það er
þess konar innra niðurbrot máls
ins sem ég óttast mest.
&
MORGUNBLAÐIÐ notar enn
í gær orðið nýkrati um þá ungu
menn sem fremstir stóðu hjá
Alþýðuflokknum í kosningabar-
áttunni og vill að þetta sé niðr-
andi heiti um þá sem leyfðu
sér að standa uppí hárinu á
stóra „bróður“ í kosningaibar-
áttunni. En sannast sagma er
þetta heiðursheiti, ekki sízt fyr-
ir þá sök. Þessir un-gu memn eru
mainndómsmenn sem eiga eftir
að vin'na þjóð sinni mikið gagn.
Og þetta heiti á alls ekki illa
við afþví þeir eru sósialdemo-
kratar a@ iífsskoðun, en hinn
demoknatíski sósíalismi hefur
þá náttúru að endurnýja sig
jafnt og þétt vegnaþess hann
er í nánum tengslum við hið
lifandi og sígróandi samfélag
mannanina.
UNDARLEGT ER ÞAÐ að
Morgunblaðið hótar þessum
ungu mönnum að Alþýðuflokks
forustan muni láta þá svara til
saka, og skilur gamall krati
einsog ég með engu móti hvað-
•ain því kemur vald til að láta
þann boðskap á þrykk út ganga.
— Einnig er það undarl-egt að
Vísir, hitt íhaldsbl'aðið, telur
að jafniaðai'me-nn hafí misst
fylgi á því að tala'um hjarta-
gæzku jafnaðarstefinunn'ar, og
virðist það vera dálítið undar-
lcg.r 'hvg'iiu-n arflíáttu'r að álíta
að slí'kt tal spilli fyrir, ekki sízt
þegar það er söguleg staðreynd
iað einmitt jafnaðarstefman hef-
ur á umliðnum áratu'gum komið
með mildi og mannúð inní þjóð-
máiin alstaðar þarsem hún hef-
ur náð að festa rætur. Bendir
það og á furðulegain a'fturúr-
hugsu'nsrhátt. að fetta fingur út
í slíkt. einmibt á sama tíma og
sú alda fer um heiminn að
leggja þurfi áherziu á það mann
lega, vélameninskan sé of vaida-
mikil í heiminum, tölur og skrif
fininsfca ráði of miklu.
I
SVO MIKIÐ er vald véla-
mennskunnar orðið að mönn-
um þykir einhver skömm að
því að láta í ijós tilfminígar eða
nota orð er gefa til kynna að
maðurinm sé ekki alveg tiifinin.-
ingalaus. Allt á að vera svo
gáfað, út íæikn'að og hárvisst,
helzt, vísindalegt. En að hinu
er minnia gáð að vitsmunir s.em
skortir tilfinningar eru venju-
tlega heimska, oft meira iað!
segja nautheimska. Það þýðir
ekki að aetla að sverja fyrir
einn a'ðalþátt.inn í mannlegu
lifi bara afbví eitthvað amnlað
er í tizku. Þessi óm'annleghei't
eru eitt af því sem ungt fólk
mótmælir kröftugliega sem
von er, enda er oft mrklu Sann-
ari m'annúð í töff uniglin'g-
um, sem vita hvað þeir vilja
cfcki en á hinn bóginn eru óviss
ir!um hvað þeir vilja, helduren
postulum hinna viðteknu forma
sem reiða að þeim kylfu sína.
ÉG SKAL VIÐURKENNA
að ég t.d. er það mikill tilfinn-
ingamaður að ég er lostin'n
harmi yfir óförum jafniaðar-
manna í nýliðnum kosningum,
og ég tel fávíslegt að ætla að
reyna með einhverjum reikn-
ingsvífilengjum að breiða yfk’
þá staðreynd að Alþýðufloikkur
inn hefur tapað nærri þrjú þús-
und atkvæðum í Reykjavík frá
siðustu alþingiskosningum. Það
er líka athugaverð staðreynd
að flokkurinn hefur ekki hér
á landi grætt á hinni nýju.
vinstri hreyfingu sem víða um
heim stillir sér upp með jafn-
aðármönnum.
&
VERKFÖLLIN BREl|ÐAST
út og eiga eftir a!ð lama allt
athafnalíf ef ekiki semst hið
bráðasta. Það liggur við að
manni sýnist að það sé orðið
að kæk hjá verkalýðstforihgjum
og atvinnurekendum að forðast
að mætast að miðri leið fyrren
leftir margra vikna þóf, verka-
lýðnum og allri þjóðinni til
skaða og skammar. Verkalýðs-
.foringjar geta líka orðið stirðn-
aðir í vinnubrögðum sínum og
foringjar atvinnuveganina eru
það S'annarlega. Það þarf að fara
eftir á'kveðinni formúlu, finnst
þeim, og þegar henni er full-
nægt — í þessu tilfelli að standa
einsog þráir strákar hvor
frammi fyrir öðrum lanigan'
tíma er fyrst hægt að ganga til
s.amninga af alvöru. Er ekki
orðin þörf á nýrri hugsun og
nýjum viðhorfum um þessa
hluti? —

Þ—Laa-
JjU

Bindindismenn
í Osló í herferð
□ í ár munu Norðmenn
tóggja mikta óíhlerzlu á áróður í
saimlbanidi við n'áttúmviernd, og
um leið hafa toindindisimienn á-
(kveðið að leggja áiierzlu á sinn
tooðskap. Nýlega fónu nokkur
Jiundriuð bindindismienn 1
kröaflrlgöngU' um götur Oslóborg
iar og báru spjöld rnieð ýmsum
'Slagorðum. Mesta athygli vakti
Iþó toíllinn og „líkið á myndinni
Ihér að oífam, en á toorOulm stóð:
„Eest, alkohol og farts bil“. —