Helgarpósturinn - 14.11.1994, Blaðsíða 11

MÁNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1994
MORGUNPÓSTURINN FRÉTTIR
11
Nýtt hlutabréfaútboð í Haraldi Böðvarssyni þremur árum eftir
sögulegt útboð
Þeir sem keyptu
síðast hafa tapað
annarrí hverrí krónu
500 þúsund krónur -
400---------1.8.1991
300
200
100
1.11.1994
Hlutabréf í H.B.
Gróði: 118.400 kr.
Spariskírteini
5
töflunni kemur fram samanburður á því ef fjárfestar hefðu varið
310.000 þúsund krónum um mitt árið 1991 í hlutabréf í Haraldi Böðv-
arssyni hf. eða í spariskírteini.
Kaupþing hf. stendur nú fyrir
nýju hlutafjárútboði í útgerðarfé-
laginu Haraldi Böðvarssyni hf.
Bjóðast fjárfestum bréfm á genginu
1,63. Þetta er órafjarri því gengi sem
bréf í HB voru seld á í hlutafjárút-
boði árið 1991. Blasir við að þeir
sem keyptu bréf þá hafa fengið
mjög neikvæða ávöxtun á fjármun-
um sínum.
f júlí 1991 bauð Verðbréfamark-
aður íslandsbanka hf. út hlutabréf í
fyrirtækinu og var í fyrstu ákveðið
að selja bréfin á genginu 3,6. Bréfin
hreyfðust hins vegar ekki á því
gengi og fljótlega varð að ráði að
lækka gengi bréfanna niður í 3,1 og
voru hlutabréf að nafnverði 60
milljónir króna seld á því gengi eða
samtals 186 mifljónir króna. Kaup-
endur bréfanna auk forkaupsréttar-
hafa, voru lífeyrissjóðir, verðbréfa-
sjóður VÍB og Draupnissjóðurinn.
Þess má geta að Lífeyrissjóður
verslunarmanna keypti bréf sem
hann fékk á genginu 2,95 sam-
kvæmt ársskýrslu lífeyrissjóðsins
frá þessum tíma. Ekki liggur fyrir
skýring á því af hverju þeir fengu
bréfm á öðru verði en sagði í aug-
lýstu útboði. Lífeyrissjóðurinn á í
dag bréf að nafnvirði 7,4 milljónir.
Á þeim tíma sem hðin er frá út-
boðinu hefur fyrirtækið Haraldur
Böðvarsson hf. lengst af verið rekið
með tapi, árið 1992 með 90 milljóna
króna tapi og árið 1993 með 43
milljóna króna tapi eða 133 milljóna
króna tapi alls. Samanlagt tap þess-
ara ára nemur 72 prósentum þess
fjár sem aflað var með viðkomandi
hlutafjárútboði.
Aðeins einu sinni hefur verið
greiddur arður — 3 prósenta arður
árið 1992. Ekki hafa verið gefin út
jöfnunarhlutabréf í fyrirtækinu.
I útboðsgögnum Kaupþings
kemur hins vegar fram að afkoma
af reglulegri starfsemi fyrirtækisins
hefur farið stöðugt batnandi frá
sameiningunni 1991. Meðal annars
vegna þess er hagnaður af reglulegri
starfsemi fyrstu átta mánuði þessa
árs rúmlega 77 milljónir króna.
Ávöxtunin neikvæð
um 46 prósent
Eins og áður sagði stendur Kaup-
þing nú fýrir nýju hlutafjárútboði í
fyrirtækinu og bjóðast fjárfestum
bréfm á genginu 1,63. Ef horft er til
þess blasir við að ávöxtun bréfanna
Egilsstaðir
53 ára rjúpnaskytta lést að-
faranótt sunnudags í nágrenni
Egilsstaða.
Maðurinn fór á rjúpu eftir
hádegi á laugardag. Þegar hann
hafði ekki skilað sér um kvöld-
mat var farið að grennslast eftir
honum en hann átti kunningja
og skyldmenni á svæðinu.
Þegar það bar ekki árangur
var leit hafin um níuleytið og
tóku á sjöunda tug manna þátt í
leitinni.
Maðurinn fannst látinn um
tvöleytið um nóttina við Heið-
arenda austan Jökuldals sem er í
um 20 km fjarlægð frá Egils-
stöðum. ■
er mjög slæm, eða neikvæð um
rúmlega 46 prósent á þessu tíma-
bili, en það svarar til rúmlega 17
prósenta neikvæðrar ávöxtunar á
ári.
Ef leitað er samanburðar í spari-
skírteinum ríkissjóðs, sem eru
áhættuminnstu verðbréf sem til eru
í landinu, sést hve illa fjármunirnir
hafa ávaxtast. Þetta kemur fram í
meðfylgjandi töflu. Ef borin er
saman kaup á 100.000 krónum að
nafnvirði í HB, sem svarar til
310.000 króna, og samsvarandi
upphæðar sem væri varið í spari-
skírteini, sem þá báru 8,2 prósenta
vexti auk verðtryggingar, kemur
sláandi munur í ljós. Annars vegar
á kaupandi hlutabréfanna nú and-
virði 166.000 króna en eigandi
spariskírteinanna ætti 428.400
krónur eða 158 prósent hærri upp-
hæð. Til enn frekari samanburðar
má benda á að þeir nýju hluthafar
sem reiddu ffam 186 milljónir í júlí
1991 eiga nú alls andvirði 99,6 millj-
óna króna og nemur því samanlagt
tap þeirra rúmum 86 milljónum.
Einangrað dæmi
„Það er hættulegt að fjalla um
þetta sem einangrað dæmi en sum-
arið 1991 hófst sú þróun að hluta-
bréf byrjuðu að lækka eftir nokkuð
Bjarni Ármannsson
hjá Kaupþingi „Bréfin voru seld
þegar hlutabréfamarkaðurinn
var að byrja lægðina."
Haffannsóknarskipin þrjú á veg-
um Hafrannsóknarstofnunar,
Bjarni Sæmundsson, Árni Friðriks-
son og Dröfn skila stofnuninni
umtalsverðum tekjum á ári hverju
vegna þess afla sem þau landa og
þannig hefur það verið ffá því farið
var að gera þau út. Gert er ráð fyrir
þessum tekjum á fjárlögum og eiga
þær að nema 12,9 milljónum króna
í ár.
„Tekjurnar hafa verið á bilinu ffá
átta og allt upp í fimmtán miUjón-
ir,“ segir Vignir Thoroddsen, að-
stoðarforstjóri Hafrannsóknar-
stofnunar. „Það er aðallega Dröfn-
stöðuga hækkun fram að því,“
sagði Bjarni Ármannsson hjá
Kaupþingi en hann taldi að verð
bréfanna nú gæfi rétta mynd af
virði félagsins. Hlutafjáraukningin
in sem skilar inn tekjum og yfirleitt
er aflinn seldur á markaði, þar sem
hægt er að koma því við. Bjarni Sæ-
mundsson er aftur ekki mikið í
rannsóknarleiðöngrum þar sem
notuð eru veiðarfæri, nema þá
seiðavarpa og það er erfitt að selja
það sem í hana kemur á markaði.“
Vignir segir að uppistaðan í afla
skipanna þriggja sé rækja og þau
hafa fengið allt að fimmtíu tonnum
af henni á ári. Afgangurinn sé
blandaður afli en ekkert sé til dæm-
is veitt í loðnuleiðöngrum. „Veið-
arfærin sem við erum með í rækj-
unni eru sambærileg við það sem
nú er upp á 80 milljónir að nafn-
verði. Forkaupsréttartímabil stend-
ur til 26. nóvember.
Gengissaga hlutabréfanna í Har-
aldi Böðvarssyni hf. er að sjálfsögðu
lýsandi fyrir þróun sjávarútvegsfýr-
irtækja en á svipuðum tíma voru
einnig boðin út hlutabréf í Skag-
strendingi sem hafa orðið að þola
jafnvel enn meiri gengislækkun. Á
sínum tíma kom reyndar fram
töluverð gagnrýni á hlutabréfaút-
boð VÍB í Haraldi Böðvarssyni. Var
því haldið fram þar að framsetning
talna og efnis gæfi mjög einhliða og
jafhvel villandi mynd af fyrirtækinu
og fjárhagsstöðu þess.
Á þeim tíma bentu menn á að
verðið hefði verið töluvert hærra en
í Granda og Útgerðarfélagi Akur-
eyrar sem staðið hafa ffemst sjávar-
útvegsfyrirtækja á hlutabréfamark-
aði. Ef litið er til svokallaðs Q-hlut-
falls sem mælir innra virði fyrir-
tækja þá virðist þetta nýja gengi
gefa réttari mynd af því, meðal
annars í samanburði við ÚA og
Granda. -SMJ
rækjuskipin nota en það gildir
sjaldnast um aðrar tegundir en yfir-
leitt erum við ekki með sambærileg
veiðarfæri. Svo togum við allt öðru
vísi og í styttri tíma. Þariníg að það
er ekki sambærilegur afli sem við
fáum miðað við skipin sem eru að
veiða í kringum okkur. Þegar við
fáum svo aðra báta til aðstoðar við
okkar athuganir þá eiga þeir aflann,
eins og með Álseyna við Vest-
mannaeyjar í síðustu viku. Við
borguðum ekkert fyrir leiguna á
bátnum heldur fengu þeir aflann
sem greiðslu fyrir að fara þann túr.“
-SG
Afli rannsóknarskipanna skilar Hafrannsóknarstofnun
verulegum tekjum
Hafró mokar upp rækju
í návíqi
Guðrún Halldórsdóttir,
þingkona Kvennalistans
Ekki tilbúnar
að betla samstarf
afjóhönnu
Tólfta landsþingi Kvennalista-
kvenna lauk á Varmalandi á
sunnudag. Á þinginu var tekist á
um grundvallaratriði í stefnu
flokksins, en niðurstaðan varð sú,
að lítilla breytinga virðist vera að
vænta þar um þrátt fyrir talsverða
óánægju. Stefna Kvennalistans í
Evrópumálum og útskiptingarregl-
an svokallaða voru þau tvö atriði,
sem mest var deilt um, en sameig-
inlegt framboð með öðrum flokk-
um var einnig rætt á þinginu.
Nú var tillagan um hugsanlegt
samstarf við Jóhönnu Sigurðar-
dóttur og/eða Alþýðubandalagið
felld á þinginu. Af hverju?
„I fyrsta lagi er ekki neitt sem
bendir til áhuga Jóhönnu á að
vinna með okkur. Við höfum talað
einu sinni við hana og þá kom eng-
inn áhugi á slíku í ljós og það hefur
heldur ekki gerst síðan. Þannig að
þetta var spurning um að við fær-
um að betla samstarf af henni og
við vorum ekki tilbúnar til þess.
Hvað samstarf við Alþýðubanda-
lagið varðar, þá sýnist okkur Ólafur
Ragnar einn hafa áhuga á því, en
ekki Alþýðubandalagið sem slíkt."
Er grundvöllur fyrir framboði
Kvennalistans um allt land í ljósi
sérframboðs Jóhönnu, dvínandi
fylgis samkvæmt skoðanakönn-
unum og hinni nýju hreyfingu
„sjálfstæðra kvenna“, sem Sigríð-
ur Dúna hefiir verið að boða að
undanförnu?
„Já, við álítum að okkar hlutverk
sé jafn mikið og áður þó að konur í
kringum þessar tvær heiðurskonur
séu kómnar á kreik. Það er síður en
svo að okkar hlutverki sé lokið. Það
er líka greinilegt, að í hvert skipti
sem okkar hlutur virðist vera að
minnka, þá byrjar konum í hinum
flokkunum að ganga verr, vegna
þess að þá finnst körlunum allt í
lagi að troða svolítið á þeim. Bæði
þess vegna og vegna okkar eigin
stefnu eigum við ennþá fullt erindi
í pólitíkinni.“
Er Kvennalistinn ekki að missa
frumkvæðið í kvennapólitíkinni
yfir til hópa á borð við sjálfstæðu
konurnar?
„Ekki get ég séð það.“
Er að myndast kynslóðabU inn-
an flokksins, sem meðal annars
birtist í mismunandi afstöðu tU
Evrópubandalagsins?
„Það eru til mismunandi skoð-
anir innan allra flokka. Það fer
nokkuð eftir búsetu, ég held að
andstaðan við EB sé meiri úti á
landsbyggðinni en á höfuðborgar-
svæðinu. Því er hins vegar ekki að
neita að það eru þó nokkuð margar
af yngri konunum sem hafa meiri
áhuga á samruna við efnahags-
bandalagið en við, sem eldri erum.
Það er alveg hárrétt. En ég held að
það sé enginn klofningur í hópnum
út af því.“
Er þetta að einhverju leyti skýr-
ing á minnkandi fylgi Kvennalist-
ans meðal yngri kvenna?
„Það fer ekkert á milli mála að
framboð Jóhönnu dregur eitthvað
frá okkur og þá sjálfsagt ekki síst
meðal yngri kvenna, sem eiga í erf-
iðleikum og sjá í henni baráttu-
konu gegn vandamálum þeirra. En
ég held ekki að Evrópubandalags-
málin hafi mjög mikil áhrif á þær.“
Jóna Valgerður hefur lýst því yf-
ir að útskiptingarreglan sé
Kvennalistanum til tjóns og valdi
því að fólk taki ykkur ekki alvar-
lega. Hvað finnst þér um þetta?
„Það er sannast sagna að útskipt-
ingarreglan er tvíbent. Hún hindrar
„Þaðfer ekkert á milli
mála að framboð Jó-
hönnu dregur eitt-
hvað frá okkur og þá
sjálfsagt ekki síst
meðalyngri kvenna,
sem eiga í erfiðleikum
og sjá í henni bar-
áttukonu gegn vanda-
málum þeirra. “
það að við eignumst atvinnupólit-
íkusa sem verða eins og einhverjir
stólar inni á Alþingi en hún hefur
líka í för með sér að við missum út
konur, sem eru mjög mikils virði,
ekki bara fyrir okkur heldur fýrir
landið allt. Svo það er alveg rétt hjá
Jónu Valgerði, að það eru tvær
hliðar á þessu máli, sem verður að
vega og meta. Það er auðvitað
spurning hversu lengi konur eiga
að vera inni á þingi, hvort miða
skal við átta ár eins og núna, eða
hugsanlega tólf.“
Eykur þessi regla ekki á hina
neikvæðu umræðu um að Kvenn-
alistakonur hafi einangrað sjálfar
sig og séu tregar til að axla ábyrgð
og taka þátt í að stjórna Iandinu,
samanber ummæli Ólafs Ragnars
Grímssonar í útvarpsfréttum á
sunnudag?
„Útskiptareglan hefur verið not-
uð af okkar andstæðingum til þess
að reyna maka okkur upp úr þess-
um ávirðingum. En ég held að Ól-
afúr Ragnar hafi fyrst og fremst átt
við það, að við vildum ekki axla þá
ábyrgð að ota honum sjálfum
áfram, því það er það sem hann er
að reyna að fá okkur til þess að
gera.“
Verðið þið ekki að fórna sér-
stöðu ykkar og taka þátt í stjórn-
armyndun eftir næstu kosningar,
sé þess nokkur kostur, ef þið viljið
lifa af sem marktækt stjórnmála-
afl og losa ykkur úr þeirri einangr-
un, sem þið virðist hafa sett sjálfar
ykkur í?
„Það eru ekki við sem höfum
hafnað því að fara í ríkisstjórn,
heldur hafa hinir ekki viljað hafa
okkur með. Það er því miður þann-
ig, en leikurinn er auðvitað aíltaf sá
í pólitík, að snúa öllum ávirðingum
upp á andstæðinginn. Við gerum
okkur auðvitað fiilla grein fyrir því
að við getum aldrei komist inn í
ríkisstjórn án þess að láta af ein-
hverjum af okkar kröfum. Eðli
samsteypustjórna er þannig, að allir
verða að láta af einhverjum kröfum
sínum til þess að fá annað fram,
sem þeir leggja mesta áherslu á. Og
við erum alveg tilbúnar til þess.“
-æöj