Helgarpósturinn - 23.11.1995, Blaðsíða 4

4
—
FIMIVmJDAGUR 23. NOVEMBER1995
Yfirheyrsla
•Hvaö finnst Ólafi Ragn-
arssyni, útgefanda bóka
Halldórs Laxness, um leik-
lestur Hrafns Gunnlaugs- y
sonar á Hetjusögu?
Smekkleysan
kórónuð
„Ég heyrði ekki lestur Hrafns
Gunnlaugssonar á sögu sinni í
útvarpinu á dögunum og get því
ekki dæmt af eigin raun um þá
útgáfu sem þar var flutt. Ég
kannaðist afturá móti við efnið
frá því að sagan birtist í bók fyrir
nokkrum árum og þótti það þá
einkar ósmekklegt þótt þar væru
ekki nefnd nein nöfn. Þeir sem
vildu gátu getið sér til um við
hverja væri átt, enda efnið tengt
Listahátíð sem höfundur sög-
unnar liafði stjórnað. Nú skilst
mér að Hrafn hafi upplýst að fyr-
irmyndir hans séu meðal ann-
arra hjónin á Gljúfrasteini og til
að kóróna smekkleysuna er mér
sagt að hann hafi hermt eftir
Halldóri Laxness er hann las sög-
una f útvarpið."
Heldurðu að þetta sé kannski
eíntóniur prukkaraskapur að
hætti Hrafns, þessa „enfant
terrible“ menningarheimsins?
„Mér er gjörsamlega óskiljanlegt
hvað manninum gengur til að
velja þessa sögu til lestrar og
flytja hana með þeim tilþrifum
sem mér skilst að hann hafi gert.
Hvers á Halldór Laxness að
gjalda er hann situr á friðarstóli i
hárri elli og er ekki til svara? Eða
Auður Laxness?'1
Grcipst þú til einhverra að-
gerða — ertu til dæmis einn af
þelm sem skrifuðu sig á undir-
skriftalista til RÚV um að lestur-
inn verði endurfluttur svo þjóð-
in fái dæmt meíntan dónaskap-
inn?
„Nei. Ég hafði ekkert með þenn-
an undirskriftalista að gera. Og
mér finnst endurflutningurinn
vera dálítið tvíeggjaður. Er ein-
hverjum greiði gerður með hon-
um?“
Eru ekki ýmis dæmi til um að
menn sæki sér fyrirmyndir í
raunveruleikann að söguhetj-
um?
„Jújú, en það skiptir náttúrlega
öllu máli hvernig það er gert.“
Tengist þetta mál kannski hin-
um hclgu véum okkar fslend-
inga — bannað að gera grín að
hetjunum; forsetanum, þjóö-
skáldunum og svo framvegis?
„Nei, ég held að það sé alveg
sama hvaða persónur eiga þarna
hlut að máli. Ef vegið er á ósann-
gjarnan hátt að einhverju fólki
þá er það oftast illa tekið upp af
þeim sem verða vitni að því.“
Og þá komum við aftur að því
sem má og því sem ckki má...
„Þarna er um að ræða mann sem
kominn er yfir nírætt og ekki í
aðstöðu ttl að bregðast sjálfur
við atburðunum. Fólki sviður
þegar spjótum er beint að mann-
eskjum sem ekki geta varlð slg.“
Heldurðu að fóiki hafl fundist
Hrafn ganga of langt í þcssu til-
felli — þarna hafi hann enn
einu sinni farið yfir strikið?
„Já, mér sýnist það nú á við-
brögðunum. En það er erfltt að
segja til um hvort hann ætlaði
sér að kalla þau fram. Menn geta
vitaskuld velt því fyrir sér að
Hrafn hefur staðið fyrir utan ai-
menna umræðu um nokkra hríð
og ef til vill sá hann þarna kær-
kotnið tækifæri til að bæta úr því
—- og þá skipti hann engu ntáli á
hvers kostnað athyglin fékkst.“
-shh
Fyrir skemmstu las Hrafn Gunnlaugs-
son sex ára gamla smásögu sína, Hctju-
sögu, í Ríkisútvarpið. Hrafn leiklas söguna
með miklum stæl og gekkst feímnislaust
víð því að persönur í henni væru meðal
annars byggðar á Halldóri Laxness, fluði
konu hans, Jacqueline Picasso og Vlgdísi
Finnbogadóttur, forscta íslands. Leiklest-
urinn vakti heilaga reiði ýmissa.
Barnastjarnan... eða öllu heldur stjarna barnanna, Gunnar Helgason, rýnir í bók
sína sem kemur út á morgun. Á morgun er hans dagur, því auk þess að verða þrí-
tugur og gefa út bók verður hann með kombakk í Himnaríki.
Gunnar Helgason, sem er skíthræddur við
unglingagengi, gefur út nýja bók um Gogga og Grjóna.
Þroskandi
norror
Eins og gefur að skilja er ávallt líf og
fjör í kringum Gunnar Helgason,
annan umsjónarmanna Stundar-
innar okkar (öðru mundu börnin held-
ur aldrei trúa), en aldrei sem nú, því á
morgun, föstudag, fara þrír stórvið-
burðir saman í lífi hans; kombakk,
bókaútgáfa og afmæli. Við nánari eftir-
grennslan kemur á daginn að drengur-
inn verður þrítugur 24. nóvember, önn-
ur bók hans um Gogga og Grjóna kemur
út og eftir sex vikna raddleysi bendir
allt til þess að Gunnar hafi endurheimt
falsettuna og geti nú aftur sett sig í spor
galgopans í Himnaríki Hermóðs og Háð-
varar í Hafnarfirði.
Fyrri bók Gunnars, sem kom út fyrir
þremur árum, hét bara Goggi og Grjóni
en sú sem kemur út núna heitir Goggi
og Grjóni — vel í sveit settir. Ertu að
skrifa um þig og Felix?
„Nei, þetta voru Ási tvíburabróðir og
ég; sjö og hálfs árs. Sú bók var eiginlega
sjálfsævisaga. Ég get þó ekki sagt að ég
hafi upplifað margt af þeim þroskandi
horror sem þeir Goggi og Grjóni upplifa
nú níu ára gamlir. Imyndunaraflið er
látið ráða ferðinni," segir Gunnar.
Líkt og fyrri bókina myndskreytir
Hallgrímur Heigason, stórskáld og
bróðir Gunnars, einnig þá nýju, en hún
hefur verið tvö ár í smíðum.
Ætlarðu að halda áfram að þroskast
með Gogga og Grjóna, eða bara halda
þigvið börnin?
„Ég skrifa bara eins og ég get og út úr
því kemur bara barnabók, — ég get
ekki skrifað öðruvísi. Kannski ég reyni
unglingana einhvern tíma síðar, en
hætti mér hins vegar aldrei út í sam-
keppni við bróður minn á fullorðins-
markaðnum.“
Fyrri bók Gunnars fékk mjög góðar
viðtökur og seldist í þrjú þúsund ein-
tökum — og þá var Gunni ekki einu
sinni orðinn frægur sjónvarpsmaður.
„Bókin fékk líka fína dóma, sem er enn-
þá gleðilegra. Það er auðvitað frábært
að selja en það er enn betra að fá gleði-
lega dóma og selja líka.“
Á hann ekki fótum fjör að launa þegar
hann hittir unga aðdáendur sína á götu
úti? „Mér finnst það bara gaman þegar
börn eiga í hlut. Ég verð hins vegar skít-
hræddur ef ég sé unglingagengi. Ég fer
bara að skjálfa þegar ég sé unglinga-
hópa.“
Og svo er það kombakk í leikhúsið
(og Stundina okkar, en fáir vita sjálfsagt
að tvíburabróðir Gunnars, Ásmundur,
hljóp í skarðið fyrir hann á dögunum
vegna raddleysis leikarans) og þrítugs-
afmælið. „Dagurinn hefst á útgáfuteiti
hjá Máli og menningu klukkan sex, síð-
an rétt næ ég á sýningu í Hafnarfirði og
svo verður afmælisveisla í Bæjarút-
gerðinni á eftir."
GK
Fjölmiðlar
Hinir samviskusömu ráða ferðinni
Þrátt fyrir skæðadrífu lesendabréfa
móralska meirihlutans, sem leggur
nú allt undir til að koma höggi á út-
varpsstjórann og prestinn vegna kláms
í RÚV (?!), ríkir nokkur gleðj uppi í
Efstaleiti og við Laugaveginn. Ástæðan
er nýjasta Dagbókarkönnun Félagsvís-
indastofnunar Háskóla íslands. Hún
varð til þess að Heimir Steinsson lyfti
glasi í góðum hópi auglýsenda og aug-
lýsingamanna sjónvarpsins og sagði
eitthvað á þessa leið: Enn erum við
stærri en Stöð 2. Og svo þuldi hann
upp tölur úr könnuninni. Jújú, allt gott
og blessað og ber að samgleðjast.
Fjölmiðlar nota þessa könnun til að
segja lesendum/áhorf- og heyrendum
að þeir séu ekki einir á báti með að
lesa/horfa og hlusta á tiltekinn miðil og
ekki síður er auglýsendum bent á að
þarna og þarna sé nú fólkið. Meira að
segja Aðalstöðin og X-ið, sem ekki eru
aðilar að könnuninni, vitna til hennar í
nýlegri auglýsingu, óbeint með tilvitn-
un í frétt Moggans, — 36 prósent hlust-
un á landsvísu!
Dagbókarkönnun fer fram tvisvar á
ári og flestir innan fjölmiðlageirans
bíða útkomunnar með öndina í hálsin-
„ Ég ímynda mér að það þurfi
ákaflega samuiskusamar týp-
ur til að standa skil á dagbók-
inni. Ogþá er eftir spurningin:
Með þessa ofuráherslu á dag-
bókarkönnunina — hafa
slúbbertarnir ekkert um dag-
skrárstefnu fjölmiðla að segja?
um. Stjórnendur reyna að hlera hve-
nær hún fer fram og skarta þá þeim
skrautfjöðrum sem fyrir hendi eru.
(Næsta könnun verður væntanlega í
mars á næsta ári.) Nýjasta dagbókar-
könnunin fór fram 13. til 19. október.
1.500 manns á aldrinum 12 til 80 ára
eru valdir til að taka þátt og nettósvör-
un var nú 63 prósent. Þátttakendum er
úthlutað bók þar sem hver dagur hefur
sína opnu og þeim gert að krossa í við-
eigandi reiti.
Hugsanlega bý ég við hinar furðuleg-
ustu aðstæður en ég þekki bara engan
sem myndi nenna að standa í þessu.
Ekki ég og þó neyti ég fjölmiðla ótæpi-
lega. Eg ímynda mér að það þurfi ákaf-
lega samviskusamar týpur til að
standa skil á dagbókinni. Og þá er eftir
spurningin: Með þessa ofuráherslu á
dagbókarkönnunina — hafa slúbbert-
arnir ekkert um dagskrárstefnu fjöl-
miðla að segja? Eða: Skyldu auglýsend-
ur velta þessu fyrir sér? Slúbbertar eru
ekki síðri neytendur en hinir.
Þessar aðstæður minna mig á það
þegar vinsældalisti Bylgjunnar var
kynntur til sögunnar: Vinsælustu lögin
á íslandi. Mér hefur ætíð fundist það al-
gjört píp. Listinn miðaðist við innhring-
ingar útvarpshlustenda. Hverjir
hringja í útvarpsstöðvar? Hafiði mín
orð fyrir því. Það eru 90 prósent krakk-
ar á aldrinum 10 til 13 ára. Með fullri
virðingu fyrir þessum aldurshópi er
fulldjúpt í árinni tekið að telja smekk
hans vera þverskurð af tónlistarsmekk
þjóðarinnar. Mér skilst reyndar að nú-
orðið sé annar háttur hafður á við að
ákvarða hvaða popplög það eru sem fá
að hljóma á íslenska listanum.
Jakob Bjamar Grétarsson