Helgarpósturinn - 23.11.1995, Qupperneq 8

8
FIMMTUDAGUR 23. NOVEMBE1995
Síðastliðinn sunnudag hittist þverpólitískur hópur þungavigtarkvenna
sem er að þreifa fyrir sér með hugsanlega samstöðu um einn tiltekinn
kvenframbjóðanda til forseta. Ljóst er að Guðrún Agnarsdóttir
læknir nýtur ekki jafnmikils stuðnings og áður og á kostnað hennar
hafa þær Guðrún Pétursdóttir líffræðidósent og Sigríður
Snævarr sendiherra styrkt stöðu sína. Stefán Hrafn Hagalín
þreifaði á málinu og kynnti sér stöðuna.
Gestgjafi Kaffibarsfundar.
Guðrún
Pétursdðttir
Guörún Pétursdóttir
líffræðidósent: Ný kona í umræðunni.
Isíðustu viku greindi Helgar-
pósturinn frá því að konur úr
öllum flokkum væru farnar
að ræða óformlega sín í millum
um hugsanlega breiðfylkingu
kvenna bakvið einn ákveðinn
kvenframbjóðanda til forseta-
embættis. Jafnframt sagði
blaðið frá því að enn sem kom-
ið væri hefðu konur þessar lát-
ið símhringingar duga og ekki
hist formlega, en hinsvegar
væri slíkt í undirbúningi.
Seinnipart síðastliðins sunnu-
dags hittist síðan þverpólitísk
hersing þungavigtarkvenna á
efri hæð Kaffibarsins í Reykja-
vík og voru þar fremstar í flokki
Svanfríður Jónasdóttir, þing-
kona Þjóðvaka, Hildur Jóns-
dóttir ritstjóri, Alþýðubanda-
lagi, Katrín Fjeldsted, fyrrver-
andi borgarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokks, Sólveig Ólafsdóttir
sjónvarpsfréttamaður og lög-
fræðingur (sem minnstu
munaði að færi í framboð fyrir
Þjóðvaka í vor)og Áslaug
Ragnars Sjálfstæðisflokki. Enn-
fremur voru boðaðar á fundinn
þær Kristín Ástgeirsdóttir
Kvennalista og Ragnhildur
Vigfúsdóttir Kvennalista, en
þær komust ekki samkvæmt
heimildum Helgarpóstsins — og
aukþess nokkrar sjálfstæðis-
konur.
Sigríður og Guðrún
Þótt með fundinum hafi nú
komist nokkuð formleg mynd
á þessa þverpólitísku kvenna-
hreyfingu, þá getur fundurinn
vart talist nema vísir að óska-
stöðunni „breiðfylkingu
kvenna" — ef af henni verður
á annað borð — enda fámenn-
ur og ákveðnum konum haldið
fyrir utan hann, „líktog venju-
lega“, einsog sagði þreytuleg
Alþýðuflokkskona í samtali við
Helgarpóstinn.
Samkvæmt heimildum
blaðsins er fyrirhugað að hafa
hóp þessara kvenna þröngan
áfram um skeið, „því þannig
höfum við betur stjórn á hvað
er í gangi í umræðunni, enda
nóg að hafa einn fulltrúa frá
hverjum stjórnmálaanga".
Á fundinum var ekki rætt um
neinar ákveðnar konur sem
vænlegastar til framboðs í
embættið, en að sögn heimild-
armanna Helgarpóstsins skera
tvær konur sig engu að síður
útúr í umræðu stundarinnar:
Sigríður Snævarr, sendiherra
í Svíþjóð, og Guðrún Péturs-
dóttir, líffræðidósent við Há-
skólann. Sigríður þykir hafa
sterkari stöðu en fyrr í um-
ræðunni, en Guðrún kemur til-
að gera ný inn og nýtur þar
blaðaskrifa sinna og aðgerða í
tengslum við margumdeildan
smásöguleiklestur Hrafns
Gunnlaugssonar.
Staða Sigríðar og Guðrúnar
skýtur nokkuð skökku við, því
það sem fyrir skemmstu þótti
löstur — að eiga þekktan
stjórnmálamann fyrir maka —
þykir nú litlu máli skipta, en
Sigríður er eiginkona Kjartans
Gunnarssonar, framkvæmda-
stjóra Sjálfstæðisflokks, og
Guðrún er gift Ólafi Hanni-
baissyni, varaþingmanni sama
flokks.
Guðrún Pétursdóttir þykir
sterkur kandídat að ýmsu
leyti. Hún er af rótgrónum
sjálfstæðisættum og tengist
bæði Sjálfstæðisflokki og Al-
þýðuflokki í gegnum hjóna-
band sitt. Hún hefur akadem-
ísk tengsl sem framkvæmda-
stjóri Sjávarútvegsstofnunar
Háskólans og þykir að öðru
leyti sá dugnaðarforkur — og
aukþess hæfilegur bóhem —
meðal kvenna sem helst geti
tekið við eftir 16 ára valdasetu
Vigdísar Finnbogadóttur. Hins
ber líka að geta að hún er í
þeim armi Sjáifstæðisflokks
sem hefur litlar mætur á Dav-
íð Oddssyni og eru litlir kær-
leikar þar á milli.
Stjörnuhrap
Guðrúnar Agnarsdóttur
Sú kona sem undanfarna
mánuði hefur reynst njóta
mestra vinsælda kvenna er
vilja fá manneskju af sama kyni
í forsetastól er Guðrún Agn-
arsdóttir og það kemur því á
óvart að þreyta virðist komin í
umræðu um hana sem hugsan-
legan forseta. Mun það einkum
komið til þarsem hún þykir
fremur treg í taumi: „Guðrún
vill láta ganga fullmikið á eftir
sér,“ einsog kona nokkur orð-
aði það.
Sögusagnir tóku að heyrast
fyrr í mánuðinum um að Guð-
rún hefði afturámóti engan
áhuga á embættinu, en það
hefur jafnharðan verið borið
tilbaka. í tveimur tilfellum var
blaðamanni raunar tjáð, að
Guðrún væri alltof hégóma-
gjörn til að láta embættið sér
úr greipum ganga baráttulaust
og það væri aukþess ekkert að
því að láta aðeins ganga á eftir
sér „meðan hálfgerð ómynd er
ennþá á þessum málum öllum-
saman".
Á fundinum á Kaffibarnum
veltu konurnar fyrir sér ýms-
um grundvallarmálum svosem
einsog hinni sjálfsögðu spurn-
ingu: Hvernig forseta viljum
við fá? Einnig var rætt hvort
ástæða væri til að breyta um
áherslur hjá embættinu — og
þá: hvernig? Jafnframt bland-
ast inní þetta tilvistarkreppa
kvennahreyfingarinnar, sem
veit ekki hvort hún á að hvetja
konur eða konu til að bjóða sig
fram eða hvort samstaða náist
yfirleitt um einhvern skapaðan
hlut.
Þannig komu fram efasemdir
hjá háttsettri Kvennalistakonu
um að þverpólitísk hreyfing
sem þessi gæti náð saman um
tiltekin málefni eða tiltekna
konu — eða konur. Líklegra
væri að konur einfaldlega hóp-
uðust að hætti grasrótarinnar
kringum álitiegasta frambjóð-
andann „þegar uppskerutím-
inn er réttur og við vitum
hvort karlar ætla að vaða fram
með einhvern tapara úr sínum
röðum", sagði þessi tiltekna
Kvennalistakona glaðhlakka-
leg.
Munu ná að Enn konur aldrei sameinast? og aftur hefur síðan
komið — til hliðar við umræð-
una um hugsanlega kvenfram-
bjóðendur — upp kvitturinn
um að konur nái aldrei að
sameinast um eina ákveðna
konu og því sé hætt við að
annaðhvort muni enginn
kvenkyns frambjóðandi koma
uppá yfirborðið eða þá að
nokkrar fari fram.
„Ef svo ósennilega vill til, að
tvær eða fleiri konur verði í
framboði, þá munu þær ör-
ugglega reyta atkvæði hvor af
annarri og hvorug hlýtur
kosningu á endanum,“ sagði
heimildarkona Helgarpóstsins
sem tengist „Kaffibarshópn-
um“. Sama kona sagði „nær
gjörsamlega útilokað að Vig-
dís hefði sigrað árið 1980 ef
fleiri konur hefðu verið í fram-
boði“.
Hættuleg göt á kosn-
ingalögunum
Og þá komum við að til
dæmis vangaveltum um skipt-
ingu atkvæða. Svo er nefnilega
mál með vexti að ef til dæmis
sex frambjóðendur gefa sig
upp þá gæti einn þeirra farið
með sigur af hólmi með ein-
ungis 17% atkvæða. Ef fram-
bjóðendur verða átta þá gæti
sigurvegarinn fræðilega séð
farið inn með 12% atkvæða
þjóðarinnar í vasanum.
Þráttfyrir að nær útilokað sé
— miðað við reynslu okkar í
þessum efnum — að svona fari
þá gefur kosningakerfið færi á
sér í málinu. Árið 1944 var
nefnilega bundið í lög að að-
eins ein umferð væri í forseta-
kosningum, en ekki tvær til að
ná fram tilskildum auknum
meirihluta atkvæða, og einfald-
lega treyst á guð og lukkuna
með að ekki færi svo illa. Þjóð-
vaki hefur reyndar lagt fram
frumvarp á Alþingi til að koma
í veg fyrir göt sem þessi í kosn-
ingalögunum.
Hissa á mætingarlist-
anum
Það er vert að greina frá því
að umtalsverður fjöldi kvenna
sem blaðið ræddi við var stein-
hissa á mætingarlista þessa
fundar og töldu víst að þarsem
strax væri farið að hunsa
ákveðnar konur yrði „Kaffi-
barshópurinn“ aldrei vaxtar-
sproti að einhverju öðru og
meiru. Hreyfingin sem allir
biðu eftir myndi aldrei spretta
uppúr slíkum jarðvegi.
Þær vildu hinsvegar allar
konurnar taka skýrt fram að
engin sárindi væru vegna fund-
arins og umfram allt þyrftu
konur að ræða rækilega saman
til að byrja með — hitt myndi
svo koma af sjálfu sér þegar
framí sækti og valkostir yrðu
greinilegri.
Guörún Agnarsdóttir læknir:
Verður hún stjörnuhrap ársins?
Ragnhildur Vigfúsdóttir:
Var líka boðuð, en kom ekki.
Hildur Jónsdóttir:
Eina Alþýðubandalagskonan?
Kristín Astgeirsdóttir:
Var boðuð, en komst ekki.
Svanfríöur Jónasdóttir:
Mætti og lét til sín taka.
Katrín Fjeldsted:
Uppreisnarkonan í
Sjálfstæðisflokki.