Helgarpósturinn - 23.11.1995, Side 18

FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 19£
arar eru annars vegar. Og her kernur ský
fa til stjarnanna líkt og geimfarar. Bubbi A
ör stjarna og svoldið speisaður líkt og
in Glenn geimfari. Árið 1961 háðu stórv
iphlaup um hvort yrði á undan að koma
ninn. Sovétmenn urðu fyrri tíl 12. aprfl J:
d Alexeyevich Gagarin fór á flug. En A
nn varð hins vegar fyrstur til að fara á spoi
i ársins 1962.
Forsetaefni vikunnar
Sigurð L.
Hall, mat-
r e i ð s 1 u -
meistar-
ann, þarf
ekki að
kynna fyrir
íslending-
um. Sigurð-
ur er löngu
þjóðþekkt-
ur fyrir
Sigurður L. hina góm-
.. sætu rétti
l*0** sem hann
framreiðir með þokka og
snyrtimennsku í sjónvarpi,
en ekki síður fyrir glaðvært
og geðþekkt viðmót sem oft
líkt og lýsir upp skjáinn á ís-
lenskum heimilum. Yfir Sig-
urði er slíkur bragur gestrisni
að það er engu líkara en að í
þáttum sínum sé hann að
bjóða sjónvarpsáhorfendur
velkomna í einkaboð á heim-
ili sínu. Maður sem er slíkur
höfðingi heim að sækja hlýtur
að eiga erindi á Bessastaði.
Þar myndi hann geta glatt er-
lenda þjóðhöfðingja með alls
kyns krásum sem hann hefur
eldað sjálfur, milli þess sem
hann sest til borðs með hinu
erlenda tignarfólki. Forseti
sem ekki er yfir það hafinn að
standa fyrir sínu eigin veislu-
eldhúsi myndi vekja heimsat-
hygli og aðdáun, og ekki
myndi þjóðin heldur van-
þakka það þegar áramóta-
ávarp forseta Islands yrði í
aðra röndina matreiðslu-
þáttur.
Eg er að verða andskoti lang-
þreyttur á því kjaftæði pól-
itískt-rétthugsandi-liðsins,
að stjórnleysi Internetsins sé
eitthvað skelfilegt; eitthvað
ljótt sem lýðræðinu og æru
heiðvirðra manna stafi jafnvel
ógn af. Rifjum upp nýlegt dæmi.
f Mogganum síðastliðinn
fimmtudag birtist ákaflega
dæmigerð og siðavönd umfjöll-
un um netið sem var matreidd
þannig, að það sé yfirhöfuð nei-
kvætt að netið sé stjórnlaus
fjölmiðill. Og þetta ej náttúr-
lega afleit niðurstaða: Án stjórn-
leysis væri netið bókstaflega
ekki til í þeirri mynd sem við
þekkjum það. Netið var upphaf-
lega skapað af
fólkinu og án
stjórnleysis
væri það annað-
hvort ekki til
eða þá stýrt af
forræðissinnuð-
um yfirvöldum
er hafa það sem
vinnureglu að
fullorðnir og
sjálfstæðir ein-
staklingar kunni
ekki fótum sínum forráð. (Það
þarf víst að fylgjast með okkur
vitleysingunum um hvert fót-
mál svo við misstígum okkur
ekki á þröngum vegi dyggð-
anna.) Og án stjórnleysis á net-
inu hefði fólkið þarafleiðandi
einfaidlega engan áhuga á því.
Kjarni tilveru netsins er að það
er vettvangur til að hafa sam-
skipti á frjálslegan og fjölbreytt-
an hátt ánþess að stjórnvöld
troði besserwisserbullinu að.
Allt í lagi, byrjum á upphafinu:
Er líklegt að yfirvöld hefðu haft
áhuga á því í byrjun að hrein-
lega „búa til“ eitthvað í líkingu
við netið ef til þeirra hefði verið
leitað? Nei! Áfhverju? Vegna
þess að yfirvöld hafa aldrei
nokkursstaðar nokkurntíma
hvatt til óhindraðs streymis
upplýsinga. Stjórnvöld hatast
raunar útí óhindrað upplýs-
ingastreymi einsog allir þeir
sem hafa reynt að afla sér upp-
lýsinga frá hinu opinbera hafa
fyrir löngu komist að raun um.
Ef stjórnleysi netsins verður
skert hefur þarmeð verið felld-
ur dauðadómur yfir því og því
er hóflegt og umburðarlynt eft-
irlit eina leiðin. Slíkt eftirlit eiga
netmiðlunarfyrirtækin að sjá
um; einkaaðilar ekki stjórnvöld.
Ergó: „Frelsi með skýrum leik-
reglum,“ einsog Jón Sigurðs-
son, fyrrverandi viðskiptaráð-
herra og núverandi NIB-stjóri,
predikaði í sífellu á sínum
skammæja stjórnmálaferli. í
þessu samhengi má benda á
þróun í þá átt að foreldrar
barna og skólastjórnendur
verði sér sjálfir úti um forrit
sem útiloka að-
gang grisling-
anna að klámi
og öðrum
óhroða á net-
inu. Sama veg
geta stofnana-
púkar og fyrir-
tækjastjórnend-
ur farið ef þeir
eru smeykir við
ánetjun undir-
manna sinna.
Ennfremur er það spor í rétta
átt að netmiðlarar á borð við
Kjarnorku/Síberíu og Miðheima
hér á landi eru farnir að selja
takmarkaðan aðgang með vissa
hluta netsins lokaða viðkom-
andi notendum. Valið er þó nær
algjörlega notenda og fólki und-
ir lögaldri er ekki seldur að-
gangur að netinu nema undir
eftirliti forráðamanna. Aldrei
verður þó að fullnustu tekið fyr-
ir — með leikreglulöggjöf eða
aðgangsstýringu — að óvand-
aðir klámhundar, mannorðs-
morðingjar og aðrir slíkir net-
dónar misnoti þennan fjölmiðil
frekar en aðra. Hversu margir
fjölmiðlar hér á landi hafa til
dæmis birt svívirðingar eins að-
ila um annan; svívirðingar sem
stundum er enginn fótur fyrir?
Flestir. Það gerist því sem næst
á hverjum degi og þykir gjarnan
býsna fínt fréttaefni...
- Stefán Hrafn Hagalín
Hatturinn verður að ríma
við andlitsfallið
E
inn bætist i hatta-
mannaseríu HP.
iHattamaður vik-
unnar er enginn annar
en blúshundurinn
Dóri Braga, en hann
var einmitt að eignast
nýjan hatt. „Já, ég fékk
hann í afmælisgjöf úti
í Kanada frá kærust-
unni fyrir skemmstu.
Þetta er Smokey River
by Biltmore, made in
Canada. Biltmore er
150 ára gamalt hatta-
fyrirtæki stofnað af
Hudson Bay Comp-
any, sem er eina ný-
lenduvöruverslunin
sem hefur stofnað
sjálfstætt ríki, þ.e.
Kanada. Þetta er
beisikk hattur. Ég er
ekkert fyrir skrautlega
hatta,“ segir Dóri,
mjög ánægður með
hattinn sinn.
Dóri hefur notað
hatta í tuttugu ár. „-
Fyrsti hatturinn sem
ég eignaðist var leður-
hattur sem ég keypti i
Grikklandi sextán ára
gamall.“ Allar
götur síðai
hefur Dór
verið forfall
inn hatta-
maður
hann segist
ekki greina
neina for-
dóma í garð
h a t t a -
m a n n a .
Hann á þrjá
hatta núna.
Einn gaml-
an leðurhatt, „það er
safaríhattur sem ég
nota eingöngu í Afríku
og á suðrænum slóð-
um og þá er hægra
barðinu flett upp“.
Síðan á Dóri Stetson-
hatt sem hann eignað-
ist úti í Chic-
ago ‘91 og er
þegar búinn
að slíta út.
„Hann er
eins og
sprungið
dekk nú-
Dóri Braga:
„Það er betra
að láta hann
o r ð -
ið,“ segir
Dóri.
D ó r i
s e g i s t
e k k e r t
botna í
því hvern-
ig stendur
á því að
í s 1 e n d -
i n g a r
Sigmundur Ernir.
Guðfinnur bílasali. Guðlaugur Tryggvi.
hatta eins og siðaðir
menn. „Ætli þetta sé
einhver hefð? íslend-
ingar hímdu undir
gafli hjá danska kaup-
manninum, húfulaus-
ir, drukku brennivín
og tóku í nefið, ber-
höfðaðir með sultar-
dropann á nefbrodd-
inum. En þetta er að
breytast eitthvað að-
eins núna.“
Dóri bendir á að
hver maður þurfi að
finna hatt við hæfi.
Siggi Hall.
Mismunandi hattar
henti mismunandi
andlitsfalli. Það tók
hann langan tíma í
upphafi að finna þá
gerð sem hentaði hon-
um. Dóri kvartar ekki
yfir þeim vindrassi
Kommi eða
ekki kommi
Um það hvort hann sé
kommúnisti segir Svavar,
að Jósep gamli Stalín og
vinnubrögð hans séu ekki
sér að skapi. „En ef lýðræð-
ið er bylting er ég bylting-
arsinni,“ segir hann. Lík-
lega segir það sína sögu að
þegar ég bar það undir Ól-
af Þ. Jónsson, sem viður-
kennir fúslega að vera
kommúnisti og Stalínisti,
sagði hann það fráleitt að
kalla Svavar kommúnista,
en hins vegar var Þorvarð-
ur Elíasson, fyrrverandi
framkvæmdastjóri Versl-
unarráðs, ekki í vafa um að
hann sé sanntrúaður
kommúnisti.
Úr nærmynd af Svavari Gests-
syni, 28. nóv. 1980.
sem ísland er frekar en Gu<
finnur bílasali. „Þetta fer al
eftir því hvernig maður bí
hattinn. Það er betra að lát
hann fjúka á höfuðið en af þv
Sem er tækni sem tekur ár;
langa þjálfun að fullkomna hí
á íslandi.11
Unnendur fágaðrar dægradvalar geta varpað öndinnni léttar...
Loksins kemur nýtt
Trivial Pursuit
í búðimar
- og bætir
4.800 nýjum
spurningum og
svörum við
þær 18 þúsund
sem fyrir voru
(og ailir voru
sannast sagna
búnir að fá
hundleið á).
Á næstu dögum verður
kynnt til sögunnar nýtt spii í
Trivial f’ur.S'u/7-flokknum og
eru í pakkanum fjórir kassar
með alls 4.800 spurningum og
nýtt leikjaspjald fylgir með.
Þó verður áfram hægt að nota
gamla, snjáða spjaldið — ef
einhverjum þykir sem
„ákveðin sál“ sé komin í það
— og er spilið í öllum megin-
atriðum byggt upp líktog það
gamla (dökkblái kassinn) sem
gefið var út í sinni uppruna-
legu mynd árið 1985; spurn-
ingaflokkarnir eru sambæri-
legir, reglurnar eins og þess-
háttar. Árið eftir var síðan
gefinn út nýr kassi (ljósblár)
með spurningum fyr-
ir börn og unglinga
og 1987 kom þriðji
kassinn (þessi guli).
Báðir síðari kassarnir
komu án spjalds.
Það er kraftmikið
fjölskyldufyrirtæki í
eigu Guðmundar
Guðveigssonar, Kol-
brúnar Dóru Indr-
iðadóttur, Ólafar
Guðmundsdóttur,
Peters Salmon og
Eggerts Snorra Guð-
mundssonar sem hefur stað-
ið að útgáfu Trivial Pursuit
hér á landi frá upphafi, en
saman eiga þau stærstu spila-
búð landsins, Spilabúðina
Genus í Kringlunni, og um-
boðs- og heildverslunina
Eskifell.
Að sögn Ólafar Guðmunds-
dóttur er ástæða þess að ekki
hefur komið út nýr spurn-
ingakassi í öll þessi ár sú, að
fyrirtækið hefur verið að
sinna öðrum hlutum; svosem
einsog útgáfu teiknispilsins
Pictionary, hins víðfræga
Monopoly og hreinlega ekki
gefið sér tíma í málið. Nú
þótti þeim sem löngu væri
tímabært að gefa út nýjan
kassa og verður hann kynnt-
ur með pomp og prakt ui
næstu helgi. í heildina eru þ
komnar út 22.800 spurningz
og svör.
Hugmyndina að því að gef
út íslenska útgáfu af Trivi;
Pursuit fengu Ólöf og eigii
maður hennar, Bretinn Pete
Salmon, þegar þau voru stöd
útí Englandi í jólafr
árið 1984 og feng
slíkt spil uppá engi
saxnesku í jólagjö
Streix árið eftir höfð
þau komið spilin
hér út í samstarfi vi
fjölskyldu sína o
voru vinsældir þes
með miklum fádæn
um. Kunnugir líkj
fárinu við fótanudc
tæki og farsíma.
Það voru þa
Magnús Helgason o
Halldóra Katla Guðmundi
dóttir sem sáu um að þýð
þessa nýju útgáfu og semj
inní kassana íslenskar spurr
ingar með aðstoð fjölda ti
þess bærra aðila.-shh