Alþýðublaðið - 09.06.1974, Blaðsíða 12

,,Hvað ert þú nu að gera i sum-
ar. Gissúr minn?” spurði gömul
frænka min mig sumarið 1967,
enda valt á miklu að ná sér i góða
vinnu á sumrin, milli skóla.
,,Ég er á sjónum”, svaraði ég,
og taldi þar með vist, að gamla
frænkan yrði nokkuð stolt af mér
þar sem bræður hennar og forfeð-
ur höfðu verið hver öðrum dug-
legri sjómenn.
,,Og hvað gerir þú nú um borð”,
hélt frænka min áfram, greini-
lega sátt með vinnu mina. ,,Ég er
aðallega á jarðýtu, talsvert á
krana, svo er maður mikið i end-
unum og sitthvað fleira”, svaraði
ég af hreinskilni.
Frænku mina rak i rogastans
yfir þessari ósvifni minni, vatt
upp á sig, og horfði þegjandi og
háleit i aðra átt, án þess að yrða
meira á mig i það skiptið.
Hún hélt, blessuð gamla konan,
að ég væri að gera grin að henni,
þvi i hennar huga var sjómennska
alit annað en það, sem ég taldi
upp.
Hún heföi skilið ef ég hefði
sagst vera netamaður, pokamað-
ur, ynni i lest við að stia og isa
fiskinn, væri aðallega á dekki við
aðgerð o.s.frv.
Það var siður easvo ásetningur
minn að móðga gömlu frænku
mina með útúrsnúningum, þótt
hún tæki það þannig, heldur
stundaði ég einfaldlega einhverja
óvenjulegustu sjómennsku, sem
stunduð hefur verið hér við land
fyrr og siðar.
Ég hefði t.d. i fullri alvöru get-
að orðið sjóveikur á jarðýtu, ef ég
væri ekki einn af þeim heppnu,
sem ekki finn fyrir sjóveiki leng-
ur.
Þetta var i suttu máli einhver
ævintýralegasta útgerð, sem ég
hef vitað til. Hún hófst skömmu
áöur en ég losnaði úr skólanum og
henni var hætt skömmu eftir að
ég fór aftur i skólann að hausti.
Það var ævintýrablær yfir
henni hvernig sem á hana var lit-
ið. Þurfti ekki að lita lengra en til
mannsins, sem stjórnaði henni,
en það var Kristinn Guðbrands-
son i Björgun, sem lent hefur i
mörgum ævintýrum við bjargan-
ir skipa umhverfis allt landið.
Þá var ekki siður ævintýrablær
yfir skipinu, sem hét þá Grjótey
og var i eigu Björgunar h.f. t dag-
bókum þessa tæplega tvö þúsund
tonna skips, sem var innan við tiu
ára gamalt, mátti sjá, að það
hafði þvælst hreint um allan heim
undir nafninu Susanne Reith, og
aldrei orðið fyrir skakkafalli fyrr
en það kom til Islands árið 1965.
Þá átti það m.a. að losa vörur á
Raufarhöfn, en ekki tókst sigling-
in þangað betur en svo, að skipið
steytti á skeri, skammt frá pláss-
inu og kolfestist þar. Gengu sögur
um að Bakkus hefði átt sinn þátt i
þessu strandi. Mannbjörg varð,
enda stóð skipið rétt á skerinu.
Erlendir trygginga- og björg-
unarsérfræðingar töldu skipið af,
eftir að hafa kannað aðstæður, en
Kristinn, Kiddi i Biörgun, keypti
þá skipið á slikk.
Þar sem Kiddi átti nú orðið skip
og það var strandað við Raufar-
höfn, lá beint við fyrir honum, að
bjarga þvi. Hvað annað? Kristinn
lét hina erlendu sérfræðinga ekki
hræða sig, hélt norður með vinnu-
flokk og sagaði skipið í sundur i
miðju, eða þar sem skérið gekk
upp i það.
Siðan dró hann sitthvorn helm-
inginn af skerinu og nældi þeim
svo aftur saman. Þegar hann ætl-
aði að fara að draga afturendann
af skerinu, komu upp þau vand-
ræði, að hvergi var hægt að setja
trossu i örugglega fast, á landi.
Kristinn hugsaði málið um
stund, en sá svo hvar grunnur
kirkjunnar á staðnum var steypt-
ur, og þar skellti hann trossunni
utan um.
Vegna virðingar fyrir heilögum
anda, setti Kiddi mann á vakt við
guðshúsið, þegar átak kæmi á
trossuna, og skildi sá reka upp
öskur mikið, ef kirkjan færi af
stað undan átakinu. Til þess kom
þó ekki, og Susanne var siglt til
Reykjavikur og geymd i fjörunni i
Vatnagörðum, þar til ákvarðanir
höfðu verið teknar um viðgerð.
Var henni siðan siglt út, þar
sem hún var lengd og lagfærð i
hvfvetna. Þar var lika settur á
hana heljastór Priestmann krani
miðskips.
Að þvi loknu kom skipið aftur til
Islands, eins og nýtt, og hét nú
Grjótey. Var henni siglt beint inn
i Hvalfjörð, þar sem kraninn var
ræstur og fór að moka möl af
sjávarbotni upp i lestar skipsins.
Þegar skipið var komið með
sildarhleðslu eða loðnuhleðslu,
eins og þaðnefnist vistnú, var þvi
siglt til Vestmannaeyja, þar sem
mölinni var mokað beint á vöru-
bilspalla sem byggingarefni.
Um þetta leyti var Menntaskól-
anum aðLaugarvatni að ljúka, og
eftir venjulega ferð með Ólafi
Ketilssyni niður til Selfoss,
nokkra kossa framan i foreldr-
ana, fór maður að hugsa um
vinnu.
Þetta sumar var erfitt að fá
sumarvipnu, hvað þá vel borg-
aða, en á miklu reið að hafa sem
mest upp yfir sumarið.
Tók ég þvi með þökkum þegar
móðurbróðir minn, Ágúst, bauðst
til að koma mér á togara. Fór ég
til Reykjavikur og fór að búa ínig
út sem togarasjómann. Ég rölti
niður á höfn og sá þar ryðgaðan
og ljótan nýsköpunartogara, en
þrátt fyrir það tókst mér að lesa
nafnið, Egill Skailagrimsson.
Hann er nú sokkinn.
Heldur fór þessi sjón i gegnum
mig og vonaði ég hálft i hvoru, að
ég fengi ekki pláss þar. Áfram
rölti ég um höfnina og sá þar m.a.
myndarlegt flutningaskip, Grjót-
ey.
Mér þótti skipið svo myndar-
legtog kraninn svo tilkomumikill,
að ég lét mér ekki koma til hugar,
að stráklingur eins og ég, fengi
þar pláss. Á svona skipi væri ekki
pláss fyrir strák, sem aðeins
hafði verið eitt sumar á humar-
pung á Stokkseyri, eins og ég
hafði verið.
Daginn eftir hringdi frændi
minn i mig og sagði, að ég fengi
pláss á Agli Skallagrimssyni og
færi hann um miðnætti. Það var
þá það, hugsaði ég og bjó mig i að
eyða deginum i eitthvert dundur
áður en ég legði upp i fyrsta tog-
aratúrinn minn.
Um kvöldmatarleytið fékk ég

SUSANNE REITH frá Hamborg strandabi á
Raufarhöfn haustið 1965 og var tatið ónýtt.
og flotsetti i tveimum hlutum, sauð þ;
■ntan af+i ir nn nafn cUininii nv+fr nafn nr
ciaman
0
Sunnudagur 9. júní 1974.