Alþýðublaðið - 09.06.1974, Blaðsíða 25

annarsstaðar i heiminum, er
yfirleitt i þessum ferðamanna-
hópum yfirgnæfandi meirihluti
ameriskir bisnissmenn og blá-
hærðar meykerlingar, og það
var einmitt þetta fólk, sem mest
fjasaði útaf bræðslufnyknum,
þótt þvi þætti hann greinilega
um leið ómissandi hluti af þess-
ari merkilegu upplifun, — að sjá
skorinn hval á Islandi. Og vafá-
laust fær fnykurinn verðugan
sess i ferðasögunni, þegar hún
verður sögð á amerisku haust-
kvöldi að hnattreisunni lokinni
með viðeigandi litskuggamynd-
um af hvalskurði. Oft ræddu
menn um það sin á milli, að
gaman væri að sjá einhverja af
þessum myndasýningum, þar
sem þeir leika sjálfir aðalhlut-
verkin, þótt veigamesta hlut-
verkið léki að sjálfsögðu'hetja
skurðarplansins, — flensarinn,
sem flensar þá hlið hvalsins,
sem snýr að áhorfendum. A
minni vakt var það varaalþing-
ismaðurinn núverandi, en fáir
kunnu betur en hann á þessum
árum að falla ameriskum mey-
kerlingum vel i geð með
karlmannlegum tilburðum með
hnifinn, og nakinn niður að belt-
isstað, þegar þannig viðraði.
Sjálfsagt hefur hún komið
auga á hetju skurðarplansins
meykerlingin, sem kom að hlið-
inu i hópi landa sinna, haldandi
á instamatikvélinni sinni I ann-
arri hendi en klút fyrir vitum
með hinni. Hún lenti þarna i al-
varlegum bobba, meykerlingin,
þvi myndir varð hún að taka,
hvað sem það kostaði, þó slikt
væri ýmsum annmörkum háð i
þessum kringumstæðum. Það
vildi þó meykerlingu þessari
til happs, að hún var ekki ein á
ferð og gat látið samferða-
manneskju sina standa fyrir
aftan sig og halda klútnum á
sinum stað á meðan hún notaði
báðar hendur á instamatikvél-
ina og tók myndir fyrir ferða-
söguna sina.
En til að skoða þennan sér-
stæða og einstaka heim við
Hvalfjörð innanverðan kemur
ekki aðeins venjulegt ferðafólk
með myndavélar. Fyrir kem-
ur, að komu sina þangað boða
erlendir þjóðhöfðingjar og aðrir
fyrirmenn, og eru þeir tiðast
fluttir að bryggjunni viö Hval-
stöðina með flaggskipi islenska
varðskipaflotans, en siðan ekið
á svörtum limosinum frá
bryggjuhausnum að herlegheit-
unum, sem ætlunin er að skoða.
Þegar slikir atburðir eru i
uppsiglingu verður uppi fótur og
fit i heimi hvalskurðarins, en
hinsvegar lætur hvalurinn sér
fátt um finnast, og boði þjóð-
höfðinginn komu sina einhvern
ákveðinn dag er ekkkert á það
treystandi, að einmitt þann dag
liggi i slippnum hvalur, tilbúinn
að láta skera sig, — frekar en
veðurguðirnir vildu brosa við
Margréti Danadrottningu á sin-
um tima, þegar hún ætlaði að
horfa á Suðurlandið af Kamba-
brún.
Það atvikaðist þvi þannig,
þegar prinsinn af Noregi ætlaði
að heimsækja staðinn þar sem
þegnar afa hans námu land,
datt skyndilega niður öll hval-
veiði i Ballarhafi og á Græn-
landssjó. Þó kom að landi einn
myndarlegur búrhvalur daginn
áður en prinsinn ætlaði að
heiðra Hvalstöðina með heim-
sókn sinni, og kom sú skipun frá
æðstu stjórnendum hvalskurð-
arins, að hann skyldi geymdur
yfir nóttina og framyfir hádegi
til þess að prinsinn færi nú ekki
hjá án þess að sjá stærstu
skepnu jarðarinnar flegna og
limaða og stungið ofan i pott.
Það féll einmitt i minn hlut að
standa við stóra spilið og draga
búrann upp i slipp, að þessu
sinni, en að þvi loknu voru menn
settir i það að smúla og skafa,
og smyrja allar vinsur svo iskr-
ið skæri ekki I eyru prinsins.
Siðan tók næsta vakt við og átti
að vinna alla nóttina, fram að
hádegi, og án þess að mér sé
fyllilega kunnugt um það, grun-
ar mig, að piltarnir hafi verið
önnum kafnir alla nóttina við að
smúla, skafa og gera hreint.
Svo rann upp sá mikli dagur,
að prinsinn skyldikoma, og rétt
fyrir hádegi lagðist varðskipið
Ægir upp að bryggjuhausnum
þar sem svarti limosinbillinn
beið. Mannskapurinn stóð klár,
hver á sinum stað, og eftirvænt-
ingin lá i loftinu. Það vissu
nefnilega allir nema prinsinn og
fylgdarlið hans, að norður i
Ballarhafi eða vestur i
Grænlandssjór, á hvorum
staðnum sem búri þesi hafi
veiðst, var dælt i hann rotvarn-
arefni, sem myndar daunilla
gastegund i kvið skepnunnar liði
of langur timi frá þvi hún lætur
lifið þar til hún er flensuð.
Smám saman þenst kviðurinn
út af þessu gasi, og sé stungið á
honum springur hann eins og
blaðra á sautjánda júni, með til-
heyrandi gusugangi, látum og
fýlu, sem að góðra manna dómi
hæfir ekki rétt vel prinsinum af
Noregi né göfugu fylgdarliði
hans.
Min skipan i þessu verki var
sú, að ég skyldi hifa hvalinn þar
til hausinn væri kominn upp að
brún plansins en stoppa þar. Þá
var komið að þeim, sem flensa
skyldi kviðinn, en til þess starfa
var valinn elsti og reyndasti
flensarinn. Hann varð aldrei al-
þingismaður. Hann nálgaðist
uppblásinn kviðinn með varúð
þar til hann var kominn það ná-
lægt, að hann náði til hans meö
hnífnum. Þá tók hann um enda
skaftsins og stakk hnifnum var-
lega i spikið, — ekki langsum
eins og venjulega, heldur þvers-
um. Hefði hann notað venjulegu
aðferðina hefði mátt búast við,
að kviðurinn rifnaði að endi-
löngu en gusa af daunillu gasi,
blönduðu blóði og öðrum
likamsvessum skepnunnar,
gengi yfir alla nærstadda, og
prinsinn og fylgdarlið hans lika.
Þessi aðferð, sem flensarinn
hugðist gripa til i stöðunni, var
samt ekki örugg. Hvalurinn gat
sprungið við fyrsta hnifsbragð.
Ég var búinn að koma mér
fyrirá vinsunni, tilbúinn að hifa
i spikið, en mér fór eins og fleir-
um, — mér var hlátur i huga
frekar en nokkuð annað, þegar
ég hugleiddi aðstæðurnarog
virti fyrir mér áhugasamt and-
lit prinsins þar sem hann stóð
með sérstöku leyfi æðstu yfir-
valda innan markanna og beið
spenntur eftir að sjá, hvernig
hvalur er flensaður á íslandi.
Flensarinn hafði nú sett sig i
stellingar. Hann rak hnifinn
varlega i kvið hvalsins og stökk
siðan umsvifalaust i burtu.
Hann var þó ekki alveg nógu
fljótur, þvi við hnifsbragðið
upphófst mikið gos, rauðlitað
gasið frussaðist i áttina til hans
með viðeigandi fnyk og náði að
bleyta buxnaskálmar hans. Nú
störðu allir spenntir á k-við
hvalsins til að sjá, hvort hann
rifnaði eftir endilöngu, en að-
gerðin hafði heppnast og strók-
urinn stóð skáhallt upp i loftið i
fáeinar minútur, þar til allt loft
var sigið úr búranum og hann
hafi hjaðnaö niður i eðlilegt um-
mál. Hvalskurðarmenn vörpuðu
öndinni léttar, en prinsinn og
fylgdarlið hans fylgdust af
miklum áhuga með vinnubrögð-
um landans við hvalskurðinn og
biðu eftir næsta versi.
Þegar prinsinn hafði fylgst
með þvi, er spiklengjan var
flegin af búranum með hjálp
vinsunnar, sem ég stjórnaði,
sneri hann sér að mér, sendi
mér konunglegt bros og sagði:
,,Hej og tak for i dag”, og hún
leyndi sér ekki aðdáunin yfir
þvi, hvað flensararnir voru fim-
ir með hnifana sina og vinsu-
maðurinn öruggur á dampinum,
þegar allir virar voru þandir og
spiklengjan stóð beint út i loftið,
marga metra löng, og smá losn-
aði af kjötinu við hvert hnifs-
bragð.
Að þessu sýningaratriði loknu
hafði hinn konunglegi gestur og
hirðmenn hans fengið nóg af
hvalskurði I bili og hurfu á
limosininum til skips aftur, sem
flutti þá áleiðis til höfuðborgar-
innar þar sem þeir hafa vafa-
laust beöið um hvalkjöt i matinn
i næstu veislu. Kjötið af búr-
hvalnum fór hinsvegar allt i
pottana, þar sem þvi var breytt
I mjöl og lýsi, en það siðar-
nefnda er notaö i glyserín, sem
aftur er notað i hið þekkta
sprengiefni dynamit. Kjötið af
búrhval er nefnilega aldrei hirt
til manneldis, — ekki einu sinni i
hundafóður.
1 tilefni sjómannadagsins sendum vér sjó-
mannastéttinni vorar beztu hamingjuósk-
ir.
Síldar og fiskimjöls-
verksmiðja Akraness h.f.
Heimaskagi h.f.
Sendum sjómannastéttinni okkar beztu
heillaóskir á hátiðisdegi hennar.
Fiskverkunarstöð
Karls Njálssonar
Gerðum, Garöi
Sendum öllum islenzkum sjómönnum og
fjölskyldum þeirra beztu kveðjur og ham-
ingjuóskir i tilefni dagsins.
Hraðfrystihús
Eskifjarðar h.f.
Sendum islenskum sjómönnum bestu
kveðjur i tilefni dagsins.
Skipasmíöastööin Nökkvi h.f.
Arnarvogi — Garðahreppi
Sendum sjómönnum öllum og fjölskyldum
þeirra beztu árnaðaróskir i tilefni dagsins.
Þ. Skaftason h.f.
Sendum sjómönnum öllum og fjölskyldum
þeirra beztu árnaðaróskir i tilefni dagsins.
Gjögur h.f.
Grindavík
Sunnudagur 9. júní 1974.