Alþýðublaðið - 19.02.1976, Blaðsíða 8

Hver ber ábyrgðina?
Verkfallið, sem nú stendur,
er eitt viðtækasta verkfall
íslandssögunnar. Stöðugt
bætast ný og ný félög i hóp
þeirra sem i verkfalli eru, og
eftir fáeina daga verður svo
komið, að allir landsmenn,
sem njóta verkfallsréttar,
hafa lagt niður vinnu. Flest
hjól atvinnulifsins hafa þegar
hætt að snúast og innan
skamms stöðvast þau öll. Svo
alvarlegt er ástandið orðið.
„Hverjir vilja þessi verk-
föll? ”, spyr Morgunblaðið i
leiðara s.l. þriðjudag. Blaðið
segir að sú „sérstæða staða”
sé komin upp, að skollið sé á
allsherjarverkfall, sem eng
innlaunþegihafiáhuga fyrir.
Það er út af fyrir sig rétt hjá
Morgunblaðinu, að enginn
launþegi er yfirtaks ánægður
yfir þvi að þurfa að fara að
fara i verkfall. En það er eng-
in „sérstæð staða”. Svo hefur
ávallt verið. Menn hafa aldrei
verið spenntir fyrir verkföll-
um. Þau eru og hafa ávallt
verið neyðarúrræði, sem ekki
hefur verið gripið til fyrr en
allar aðrar leiðir eru lokaðar.
Þannig er þvi einnig varið nú,
svo Morgunblaðið þarf ekki að
setja upp neinn furðusvip þótt
verkföllunum sé ekki heilsað
með húrrahrópum hjá al-
menningi. Það merkir ekki, að
launþegar séu ekki staðfastir i
ákvörðun sinni, sem þeir tóku
þegar allt annað reyndist
árangurslaust.
En Morgunblaðið segir aðra
setningu i leiðara sinum, sem
er öllu athyglisverðari. Hún er
á þessa lund: „Hvers vegna
svo er komið skal látið liggja á
milli hluta að sinni.” Morgun-
blaðið vill sem sé ekki ræða
það ,,aðsinni”, hvers vegna til
verkfalla hefur komið.
Alþýðublaðið hefur hins
vegar ekkert á móti þvi að
ræða það mál.
Nokkrum vikum fyrir jólin
mótaði verkalýðshreyfingin
stefnu sina i kjaramálum. Sú
stefna var á þá lund, að verka-
lýðshreyfingin vildi ráðast að
rótum þess meins, sem tröll-
riðið hefur efnahagsmálum
þjóðarinnar og ógnað afkomu
bæði launþega og atvinnu-
fyrirtækja. Hún vildi ráðast
gegn verðbólgunni og lýsti þvi
yfir, að hún vildi fúslega meta
pólitiskar ráðstafanir i þá átt
til kjarabóta. Verkalýðshreyf-
ingin gerði ákveðnar tillögur
um þær ráðstafanir, sem hún
tjáði sig fúsa til þess að ræða
við rikisstjórnina og hafa
samráð við hana um. 1 sama
streng tóku atvinnurekendur
nokkru siðar er þeir féllust á
öll meginatriðin i tillögum
verkalýsðhreyfingarinnar og
saman tjáðu þessir aðilar
rikisstjórninni, að aðgerðir i
þeim anda myndu leggja
grundvöll að sjálfum kjara-
samningunum. M.ö.o. að ef
ríkisstjórnin fengist til
samstarfs við aðila vinnu-
markaðarins um lausn efna-
hagsvandamála þjóðarbúsins
myndi ekki reynast torvelt að
ná samningum um sjálft
kaupið.
En alla þá mánuði, sem til-
lögur aðila vinnumarkaðarins
hafa legið hjá rikisstjórninni
hefur hún ekki virt þá svars.
Hún hefur jafnvel ekki gefið
sér tima til að hlusta á þá, svo
meðal samninganefndar-
manna er i alvöru farið að
ræða það, að engin rikisstjóm
sé i landinu. Það er þessi rikis-
stjórn, sem burðast við að
sitja, en gerir ekki neitt, sem
ber ábyrgðina á þvi að svo er
komið sem komið er. Hún
hefur engin tiðindi haft að
flytja aðilum vinnumarkað-
arins, hún hefur hafnað sam-
starfstilboði þeirra og með þvi
hefur hún beinlinis orsakað
þetta verkfall. Þetta vill
Morgunblaðið ekki ræða ,,að
sinni” og það er skiljanlegt.
Ritstjórn Alþýðublaðsins
er í Síðumúla 11 [aiÞýauj
Sími 81866
PltlXÉIMI bl
PLASTPOKAVERKSMIOJA
siwsw-ms
Grensásvegi 7.
Bex 4064 — Reykjwk

Pípulagnir
Tökum að okkur alla
pipulagningavinnu
löggildur
pipulagningameistari
74717 og 82209.
Hafnarljaröar Apótek
Afgreiðsluiími:
Virka daga kl. 9-18.3(7
Laugardaga kl. 10-12.30.
Helgidaga kl. 11-12
Eftir lokun:
Upplýsing^simi 51600.
[ o ■ _ :

EKIÐ Á ÞREMUR LEIÐUM
AÐEINS HLUTA DAGSINS!
„Viðhöfum fengið undar.þágu
frá stjórnum þeirra félaga sem
sjá umviöhald á strætisvögnum
fyrir fimm manna liði til að sjá
um viðgerðir og smurningu á
vögnunum. >að er samt alls
ekki nóg, þar sem þesir fimm
menn eru aðeins þriðjungur af
þeim mannafla sem við þurfum
til áð halda áætlun á laugar-
dagstöflunni sem vagnarnir aka
nú eftir,” sagði Eirikur
Ásgeirsson forstjóri SVR, er
Alþýöublaðiö hafði samband við
hann i gærkvöld. Eirikur sagði
ennfremur að hann hafi skrifað
annaðbréf til þessara félaga, og
farið fram á aukinn mannafla,
en s var frá þeim haf i ekki borizt
ennþá, en hann vonaðist til þess
að fá það sem allra fyrst. Er við
spuröum Eirik um áætlun
vagnanna sagði hann.
„Viö ætlum að reyna að ann-
ast akstur á leiðum 10, 11 og 12
samkvæmt helgidagatöflunni til
klukkan 9 á kvöldin, en á öðr-
um leiöum er áætlað að aka til
klukkan 7, það er aö segja ef viö
fáum að halda þessum fimm
mönnum. Það skal þó hafa hug-
fast, að áætlanir um ferðir
vagnanna eru aðeins
timabundnar, og geta alveg
breytztefástæðaþykir til. Þessi
áætlun á ferðum vagnanna gild-
ir þvi aðeins á fimmtudaginn,
en ef breytingar á þessari töflu
koma til, þá verður tilkynnt um
þær i útvarpinu, þvl upplýsingar
um feröir vagnanna vera lesnar
þar daglega. Við erum verr
búnir en oft áður undir slikt
verkfall og höfum við enga
aukavagna sem hægt er að
gripa til. Þaö er nú framundan
hálfs árs vinna við viðgerðir á
þvi tjóni sem hefur orðið á yfir-
byggingum strætisvagna”.
Er við spurðum Eirik að lok-
um hvernig væri ástatt meö
oliubirgðir SVR, sagði hann að
erfitt væri að segja neitt um
þær, þvi öll atriöi með rekstur
vagnanna I þessu verkfalli
haldast I hendur, en ef undan-
þága fyrir auknum mannafla til
viöhalds vagnanna fæst, þá ætti
að vera von um undanþágu á
afgreiðslu oliu. Gq.
ORLfTIL HREYFING1 SAMNIHGAMALUHUM
Verkfallið heldur áfram og ekki virðist enn neitt vera farið að bera á
vandræðum af völdum þess. Lifið heldur sem sagt áfram sinn vanagang/>g
þó. Eftirmiðdagsblöðin i gær voru uppfull af bjartsýni um að nú væri allt að
„smella saman.” En þvi miður er hætt við að sú bjartsýni hafi ekki verið á
rökum reist.
Guðiaugur Þorvaldsson og Torfi Hjartarson.
Fulltrúar verkalýðsfélaganna
og viðsernjendur þeirra voru á
ráfi á neðstu hæð Loftleiðahótels-
ins i allan gærdag og frarn eftir
kvöldi. A kaffistofunni röbbuðu
rnenn urn ástandiö, á göngunurn
var spjallað sarnan og I srná-
hópurn út urn allt hótel sáust
rnenn stinga sarnan nefjurn. Þá
voru einnig stærri og srnærri
fundir á herbergjurn hótelsins.
Alls staðar var verið að ræöa um
sarnningana.
Guðlaugur Þorvaldsson, sem á
sæti i hinni stjórnskipuðu
sarnninganefnd sagði að útlitið
væri vissulega betra en það hefði
veriö. Sarnkornulagið, sern náðst
hefði urn lifeyrissjóðina, gæfi
vissulega tilefni til bjartsýni.
Jón Þorsteinsson, sern einnig á
sæti i sarnninganefndinni, tók
einnig rnjög i sarna streng. Hann
benti þó á, aö rniklu skipti hversu
frarn gengi i sjórnannadeiiunni og
ekki virtist annað aö sjá en þar
hefði einnig rniðað i sarnkornu-
lagsátt.
Ólafur Jónsson, frarnkværnda-
stjóri Vinnuveitendasarnbands-
ins, sagðist telja að þó nokkuð
hefði slaknað á spennunni. A hinn
bóginn væri rnjög rnargt eftir
óleyst og þvi væri ekki sérstök
ástæða til rnikillar bjartsýni enda
þótt lifeyrissjóðarnáliö hefði veriö
leyst að rnestu.
Þórunn Valdirnarsdóttir, for-
rnaður Verkakvennafélagsins
Frarnsóknar, sagðist vona að ein-
hver hreyfing færi nú að kornast á
sarnningarnálin. Hún benti þó á,
eins og Ólafur Jónsson, aö enn
væri rnjög rnikið verk óleyst og
raunar væri ekkert farið aö ræöa
þau rnál, sern rnestu skiptu urn
lausn deilunnar. Á hinn bóginn
sagöist hún vera rnjög ánægð rneö
það, sern náðst hefði i sarnbandi
við lifeyrissjóðina. „En við verö-
urn aö lifa i voninni,” sagði Þór-
unn að lokurn.
Guðrnundur J. Guðrnundsson,
varaforrnaður Dagsbrúnar, sagði
aö óneitanlega væri ástandiö
betra en það hefði verið og hefði
það svo sannarlega rnátt batna
frá þvi sern var. Ekki vildi hann
segja, að séð væri fyrir endann á
þessari vinnudeilu enda þótt eitt-
hvað væri farið að þokast i sarn-
kornulagsátt urn einstök atriði.
Enn væri sern sagt rnjög rnargt
eftir óafgreitt og þar á rneðal
raunverulegar kauphækkanir.
Fulltrúar verkalýðshreyfingar-
innar virðast allir sarnrnála um,
aö stórkostleg kjararýrnun hefði
orðið frá þvi sarnningar voru
siðast gerðir. Kauprnáttur laun-
anna hefur stöðugt rninnkað og
— Ég tel að ástandiö I málefn-
um þjóöarinnar, serstaklega i
efnahagsmálunum, svo og ýmsir
viöburöir eins og verkföilin, geri
þaö óhjákvæmilegt aö stjórnar-
andstööuflokkarnir knýji fram al-
menna umræöu um störf rikis-
stjórnarinnar. Tii þess er
þetta kernur aö sjálfsögöu
harðast niður á þeirn stétturn
þjóðfélagsins, sern lægst hafa
launin. Þetta er einrnitt ástæöan
vantrauststillaga eOIUegasta
Ieiöin.
Þetta sagöi Benedikt Gröndal
formaöur Alþýöuflokksins er
blaöiö náöi tali af honum i gær.
Þá lögöu formenn stjórnarand-
stööuflokkanna, þeir Benedikt
Gröndal, Ragnar Arnaids og
fyrir þeirri rniklu sarnstöðu sern
hvarvetna gætir rneöal fulltrúa
hinna ýrnsu starfshópa innan
verkalýðshreyfingarinnar. BJ
Magnús Torfi ólafsson fram til-
lögu um vantraust á rikisstjórn-
ina. t dag veröur tekin ákvöröun
um hvort umræöá fer fram fyrir
helgi eöa á mánudaginn. Henni
veröur útvarpaö eins og venja er
um vantrauststillögur.
—SG
Tillaga um vantraust á ríkisstjórnina
Straumsvíkurverksmiðjan verður ekki stækkuð nema Hafnarfjarðarbær
leyfi slíkt - og það leyfir hann ekki nema við hann verði samið
ÞRÁTEFLI1 ÁLINU
,,Það hafa engar viðræð-
ur verið um þetta að und-
anförnu. Það var lítillega
rætt saman í kringum ára-
mótin, en við Hafnfirð-
ingar búumst við því, að
viðræður við okkur verði
hafnar mjög bráðlega,"
sagði Kristinn Ö.
Guðmundsson bæjarstjóri í
Hafnarfirði í samtali við
Alþýðublaðið í gær, en eins
og blaðið skýrði frá í gær,
þá hafa risið upp deilur
milli Hafnarf jarðarbæjar
og ríkisst jórnar innar
vegna frumvarps um
breytingu á álsamningnum
við ÍSAL.
„Samningurinn milli álfélags-
ins og Hafnarfjarðarbæjar hefur
ekki veriö geröur ennþá, en hann
er nauðsynlegur fylgisamningur,
samnings rikisstjórnarinnar við
álfélagiö, sem frumvarp rikis-
stjórnarinnar byggist á. Það er
ekki mögulegt aö frumvarp rikis-
stjórnarinnar komist til fram-
kvæmda nema, samningurinn viö
Hafnarfjarðarbæ verði fullgerö-
ur.”
Kristinn var að þvi spurður
hvaö helzt stæði i vegi fyrir samn-
ingi við Hafnarfjaröarbæ. Kvað
hann frumvarp rikisstjórnarinn-
ar gera ráð fyrir þvi, að
framleiöslugjald frá ÍSAL, lækk-
aði en tekjur Hafnarfjarðarbæjar
af verksmiðjunni grundvölluöust
af þessu framleiðslugjaldi.
Verksmiðjan greiddi ekki venju-
leg gjöld til bæjarins, svo sem
fasteignagjöld og aðstöðugjöld,
en i staðinn fengi Hafnarfjarðar-
bær hluta fyrrnefnds framleiöslu-
gjalds. Sagði Kristinn enn ósamið
um það miili Hafnarfjarðarbæjar
og rikisvaldsins hvernig þetta
breyttist. Kristinn sagði að
Hafnarfjarðarbær, vildi að
minnsta kosti ekki bera minna úr
býtum en nú væri. Hefði bærinn
fengið um 28 milljónir króna frá
verksmiðjunni á siðasta ári, og
snerust væntanlegar samninga-
viðræður við rikisvaldið um það
hvernig komast mætti hjá skerð-
ingu þessa gjalds til bæjarins.
Þá var Kristinn að þvi spuröur,
hvort 28 miljón króna greiöslur á
ári hverju, væru ekki vænn spónn
i ask hvers sveitarfélags. „011
sveitarfélög hafa viss gjöld af at-
vinnurekstri viðkomandi sveitar-
félags. Þau gjöld eru oftast i
formi aðstöðu- eöa fasteigna-
gjalda. tbúar Hafnarfjarðar-
bæjar hafa hlutfallslega mjög
lágar tekjur af atvinnurekstri i
bænum, þrátt fyrir fyrrnefnd
gjöld frá álverinu. Hafnarfjörður
hefur t.d. hlutfallslega minni
tekjur vegna slikra gjalda, en
Reykjavik, Keflavik og Akeyr-
eyri, svo einhver bæjarfélög séu
nefnd.
Með tilliti til þeirrar staö-
reynar, þá getum við ekki sætt
okkur viö neina lækkun
greiðslna frá Straumsvikurverk-
smiðjunni, þegar aö auki sú stað-
reynd er fyrir hendi, að ef heimt
væru aðstöðu- og fasteignagjöld
af verksmiðjunni, þá ætti Hafnar-
fjarðarbær rétt á mun hærra
gjaldi frá verksmiðjunni.”
Kristinn sagöi að lokum, að hin
þriöja stækkun verksmiðjunnar
sem um væri talað i frumvarpi
rikisstjórnarinnar, væri háö
samþykki Hafnarfjarðarbæjar,
og kæmi ekki til framkvæmda
nema samið yrði við bæinn.
Loks sagði Kristinn O.
Guðmundsson bæjarstjóri,
aðspurður, um uppsetningu
hreinsibúnaðar viö álverksmiðj-
una, til varnar loftmengun. „Það
hefur veriö gengiö frá þvi, aö upp
verði komið hreinsitækjum við
verksmiðjuna. Hvenær hreins-
búnaðinum verður komið fyrir,
get ég ekki sagt um á þessu stigi,
en ljóst er aö hin þriðja mögulega
stækkun á verksmiðjunni kemur
ekki til framkvæmda, fyrr en
hreinsbúnaðurinn er kominn
upp.” —GAS.
Stund milli strlöa. Sóknarkvinnur fá sér matarbita þegar færi gefst frá erfiöum samningafundum.
Starfsstúlknafélagið Sókn
ALGERT LAG-
LAUNAFÉLAG
Starfsstúlknafélagiö Sókn samþykkti þriggja
daga frestun á verkfallinu og rennur sá frestur
þvi út f kvöld. Aöalheiöur Bjarnfreösdóttir,
formaöur Sóknar, sagöi aö þessi frestur heföi
veriö samþykktur i samráöi viö ASt og þá sér-
staklega i þeirri von, aö timinn yröi vel notaöur
til þess að leysa deiluna.
1 viðtalinu við þessa fulltrúa
Starfsstúlknafélagsins Sókn
korn frarn, að langstærsti hluti
félagsrnanna ynni á sjúkrahús-
urn og þar rneð elliheirnilurn.
Mjög stór hluti þessa fólks vinn-
ur beinlinis við hjúkrunarstörf,
sern eru rnjög sarnbærileg við
störf sjúkraliða. Þrátt fyrir það
væru launin, sern þeirn væru
greidd i algeru lágrnarki. Bentu
þær rn.a. á, að langstærsti hluti
þeirra fengi nú i rnánaðarlaun
tæpar 51.000,- krónur.
Það er þvi ljóst, að þessi
starfsstétt er láglaunastétt i
þess orðs fyllstu rnerkinu. „Við
förurn I verkfall vegna þess að
við erurn neyddar til þess og við
erurn langt frá þvi að vera
ánægðar rneð viðbrögðin við
sérkröfurn félagsins,” sagði
Guðrún Bergsdóttir.
Hvort félagið rnundi
Blaðamaður Alþýöublaösins ' ræddi viö
Aðalheiði og þrjá aöra fulltrúa Sóknar á Loft-
leiöahótelinu I gær, þærGuðrúnu Bergsdóttur,
Borgarspitalanum, Elinu Jónsdóttur, Lands-
spitalanum og Halldóru Sveinsdóttur, Klepps-
spitalanum.
frarnlengja frestun verkfallsins
sagði Elin Jónsdóttir, að það
færi fyrst og frernst eftir þvi
hvernig rnálin stæðu i kvöld
(firnrntudag).
Halldóra Sveinsdóttir sagði að
sér þætti nokkuö langt urn liðið
frá þvi, að félagiö korn frarn
rneð sérkröfur sinar og þar til
farið væri að ræða við þær. Nú
væri rnálið þó allavega kornið á
urnræðustig og ekki seinna
vænna.
Alls rnunu nú vera i Starfs-
stúlknafélaginu Sókn urn 3.000
konur og eru þá aukafélagar
rneðtaldir. Fulltrúar félagsins i
sarnningunurn voru sarnrnála
urn, að aldrei hefði verið rneiri
og betri sarnstaða innan félags-
ins urn kaupkröfur sern nú.
„Starfsstúlknafélagið Sókn er
viðkværnt félag,” sagði
Aðalheiður Bjarnfreösdóttir,
„og við förurn ekki út i verkfall
nerna að við séurn neyddar til
þess. Og það er einrnitt þaö sern
nú vofir yfir.” Þrátt fyrir það
sögðust þær vonast til að deilan
leystist, en þá yrði lika rnikiö að
gerast og það fljótt.
Það er augljóst rnál, að verk-
fall hjá Sókn kernur til rneð að
hafa afdrifarik áhrif, ef til þess
kernur. Þetta vita þær allar
rnjög vel og einnig að verkfall er
ekkert grin og allra sizt hjá
þeirn starfsstétturn sern vinna á
sjúkrahúsum og elliheimilurri.
Sókn hefur aðeins einu sinni
farið i verkfall og það var árið
1968. Það er þess vegna óhætt að
segja, að lifskjaraskeröingin sé
farin að segja til sin þegar
StarfsstúlknafélagiðSókn fer nú
aftur i verkfall.
BJ
ÚLFAR
JACOBSEN
Farseölar um allan
heim Simar 13449 og
13491
| gg 1 iSfflBHF húsbyggingar 1 BRESÐÁS 1 Vcsturgötu 3 simi 25144 KOSTABOÐ á kjarapöllum KJÖT & FISKUR Breiðholti Simi 74200 — 74201
I

DúnA Síðumiíla 23 /ími 64900

Heimiliseldavélar,
6 litir - 5 gerðir
Yfir 40 ára reynsla
Rafha við Óðinstorg
Símar 25322 og 10322