Alþýðublaðið - 20.05.1976, Blaðsíða 13

UR YMSUM ÁTTUM 13
ýöu-
blaöiA
Fimmtudagur 20. maí 1976
landa okkar býr viö. Atak af
þessu tagi krefst skyrrar
stefnumörkunaropinberra aðila
og skjótra aðgerða ef vænta á
árangurs fyrir 1980, þar sem
iðnaður þarf yfirleitt all langan
þróunartima. Er þess að vænta
að stjómvöld marki slika stefnu
hið fyrsta, og virðist ekki van-
þörf á, i ljósi nýjustu upplýsinga
um þróunarmöguleika annarra
mikilvægra atvinnuvega.”
Stækkun útflutnings-
markaöar og þrotlaust
starf á heimamarkaði
Eins og fyrr segir er skyrslan
um „Þróun iðnaðar” aðeins
fyrsta stig af fimm i undir-
bhningi Rannsóknarráðs fyrir
heildaráætlun um starfsemi á
sviði visinda og tækniþjónustu.
Næsta stig var ráðstefna er
fjallaði um efni skyrslunnar og
sóttu hana um 100 aðilar.
Stækkun markaðar við inn-
göngu i EFTA og samningur við
EBE veitir Utflutningstækifæri
sem kanna þarf á næstu árum.
Jafnframt þarf iðnaðurinn að
vinna markvisst á heima-
markaði til að halda sinum hlut
við aukna samkeppni. Má þá
heldur ekki gleyma að kanna
möguleika, sem kunna að felast
i nýrri eða aukinni framleiðslu
fyrir greinar eins og útgerð,
byggingaiðnað og landbúnað,
sem allar nota vissar vöru-
tegundir i miklu magni. Væri
íramleiðsla á ýmsum aðföngum
þessara greina betur komin i
höndum okkar sjálfra en út-
lendinga.
Islendingar eru almennt
litlir sölumenn
Almennt séð eru Islendingar
litlir sölumenn og jafnvel talið
„ófint” að stunda sölu-
starfsemi. Hefur markaðurinn
hér á landi lengi verið seljenda-
markaður, þannig að ekki hefur
þurft að leggja rækt við sölu-
starfsemi. Ýmislegt bendir hins
vegartil, að þetta muni breytast
a allra næstu árum, og
markaðurinn breytist i kaup-
endamarkað.
i töflu hér er syndur
fjöldi mannára 1966 og 1972 skv.
Hagtiðindum og siðan spá
starfshópsins fyrir 1980.
sjá. Er þó siður en svo, að öll
kurl séu til grafar komin.
Við hljótum að krefjast þess
einarðlega, að horfið verði frá
fánytu og skipulagslausu krafli i
hina eða þessa áttina i mennta-
málunum, horfið verði frá þvi
eymdarástandi sem nú rikir
þar, þegar svo má segja, að allt
menntakerfið sé flatt út i til-
raunastarfsemi, sem gefur litil
fyrirheit og enn verri raun.
Hver sem heldur, að hér sé
felldur ótimabær sleggjudómur,
ætti að horfa yfir ástandið.
Kennaraskblinn er i rúst-
um-horf inn. Þess i stað er byggt
á námskeiðaglundri, sem má-
ske er illskárra en ekki neitt.
Námskröfur fara siiækkandi,
sem leiðir beint til fullkomins
ófarnaðar og kæruleysis. Náms-
aðferðir etnar upp eftir erlend-
um fyrirmyndum, sem i heima-
landi sinuhafa til húðar gengið.
Er þó hér fátt eitt talið. Loks
virðist svo óskabarnið — há-
skólinn, vera að fletjast út i
einskonar polytekniskan
óskapnaö, þar sem gnægð er
auðvitað allskonar pungaprófa
sem námslok. Það er fányt hug-
mynd, að i stað skörulegrar og
markvísrar stjórnar á mennta-
málunum 1 heild, sé það eitt nóg,
að hafa komið á kaffiveitingum
i stað annarra veitinga i ráðu-
neytisveizlum.
Oddur A. Sigurjónsson
Emilía Jónasdóttir 75
ára - Við framleiðum
ekki matvæli fyrir svelt-
andi heim - aðeins
fyrir ríku þjóðirnar -
73,500 laxar á land í
fyrra - hvað í sumar?
- Um landsdrottna og
leiguliða
:
ISLENZKUR
IÐNAÐUR
gleðivakar og geta lýst upp
þrúgandi skammdegismyrkur.
Fyrir sliku fólki skal hrópa
húrra! Alþýðublaðið flytur
Emiliu kveðjur og þakkir á
þessum timamótum. —Klemenz
Jónsson, leikari, segir meðal
annars um hana i Morgunblað-
inu i gær:
„Það sem hefur einkennt
Emiliu Jónasdóttur sem leik-
konu, er hressileg og fjörleg
framkoma á leiksviðinu og rik
skopgáfa. En umfram allt er
það hjartahlýja hennar og til-
finningahiti, sem hefur verið
grunntónninn i allri leiktúlkun
hennar. Margir telja, að bezt
hafi henni tekizt að túlka hina
látlausu og hrjáðu alþýðukonu”.
Hvert stefnir?
Forystugrein íslenzks iðn-
aðar, rit Félags islenzkra iðn-
rekenda, nefnist „Hvert stefn-
ir?” Þar segir: „Hvert stefnir
atvinnulif okkar islendinga?
Erum við á réttri braut?
Undanfarna áratugi höfum við
keppzt við að framleiða sem
mest af matvælum „handa
hinum sveltandi heimi”.
Við framleiðum meira og
meira af iandbúnaðarvörum og
framleiðum (veiðum) meiri og
meiri fisk. Við flytjum út land-
búnaðarafurðir fyrir aðeins brot
af þvi, sem kostar að framleiða
þær, og landið er viða að blása
upp vegna ofbeitar. Fiskimiðin
eru að verða uppurin, en samt
kaupum við fleiri og fleiri skip,
þótt aflinn aukist ekki þrátt
fyrir aukna sókn, enda er skipa-
kosturinn kominn langt yfir öll
skynsamleg mörk. Og þrátt
fyrir hátt verðlag á fiski á
heimsmarkaði er ekki hægt að
fá það fyrir hann, sem kostar að
afla hans.
Þar kemur ekki sizt til hinn
óhóflegi fjárfestingarkostnaður,
auk sivaxandi annars reksturs-
kostnaðar. Þá bætir ekki úr
skák styrkjakerfi Norðmanna
með sinni útgerð, sem verulega
veikir samkeppnisaðstöðu
okkar og dregur þjóðartekjur
okkar niður svo að alvarlega
horfir”.
Brot á reglum um
frjálst markaðskerfi
1 greininni segir, að þessar
niðurgreiðslur Norðmanna séu
algjört brot á öllum reglum um
frjálst markaðskerfi og verð-
myndun, sem hinar vestrænu
þjóðir hafi tileinkað sér.
Siðan er spurt: „En erum við
að framleiða matvæli fyrir hinn
yfirleitt staðið af sér erfiðleika-
árin og hann hefur oftast staðið
af éér uppgripaár fiskveiðanna,
sem sett hafa allt efnahagskerf-
ið úr skorðum”.
íslendingar á
vegamótum!
Að lokum segir: „Við Islend-
ingar verðum að gera okkur
ljóst, að nú er komið að vega-
mótum. Óvist er, hvort við
sækjum meiri auð i skaut hafs-
ins, þótt við kæmum til með að
sitja að honum einir og land-
búnaðurinn mun aldrei bera
uppi nauðsynlega gjaldeyris-
öflun. Iðnaðurinn er það, sem
horfa verður til i framtiðinni.
Það þarf enga byltingu á þvi
sviði, en marka verður lang-
tima stefnu, þvi iðnaðarþjóð-
félag verður ekki byggt upp i
einu vetfangi.”
Gott laxveiðisumar
i vændum?
1 Nýjum þjóðmálum er fróð-
leg grein um laxveiðar. Þar er
minnt á að netaveiði byrjar i
Hvitá i Borgarfirði á morgun,
21. mai og 1. júni hefjist stang-
veiði i sumum ánna.
Blaðið segir, að hvert metárið
hafi komið á fætur öðru i lax-
veiðum, og svo hafi verið sið-
ustu fimm til sex árin. Þennan
ágæta árangur megi þakka
í gær varð Emilia Jónasdóttir, leikkona, 75
ára. Hún hefur á undanförnum áratugUm létt
lund og geð þúsunda íslendinga með rikri
kimnigáfu og með óvenjulegum hæfileikum,
fengið hlátur til að brjótast fram hjá annars
þungt hugsandi þjóð.
Laxeldisstöðin i Kollafirði.
Störf fólks eins og Emiliu eru
ómetanleg og verða seint full-
þökkuð. Gleðin hefur oft átt erf-
itt uppdráttar á hinu stóra leik-
sviði islenzku þjóðarinnar.
Leikarar, eins og Emilia, eru
sveltandi heim? Nei, við erum
að framleiða fyrir riku þjóð-
irnar, og það er oframleiðsla á
matvælum hjá riku þjóðunum.
Við hrópum húrra ef einhvers
staðar ber á skorti, þá hækkar
okkar verð.
Fögnum við ekki aflabresti
Perúmanna?Jú, þá er betra
fyrir okkur að selja. En þvi
skyldum við þá leggja slikt
ofurkapp á framleiðslu mat-
væla, þegar margt annað er
hægt að gera?
Iðnaðurinn hefur á margan
hátt sannað yfirburði sina, þrátt
fyrir það, að hann hefur aldrei
fengið að njóta jafnréttis við
hina atvinnuvegina. Hann hefur
góðu skipulagi veiðimála, góðri
framkvæmd og hinni miklu
ræktun, sem hafi verið hér á
landi siðustu áratugi.
Þess er getið, að siðasta ár
hafi verið met-laxveiðiár, en þá
veiddust 73.500 laxar. Þetta var
11% meiri veiði en árið 1973,
sem hafði þá verið bezta veiði-
árið. Stangveiði var yfirleitt
mjög góð i fyrra og netaveiði af-
bragðsgóð i Borgarfirði. Einnig
hafi verið ágæt veiði i net á
Ölfusár-Hvitársvæðinu. Þá er
getið hins góða árangurs i
Kollafjarðarstöðinni, en i stöð-
ina gengu úr sjó um 7000 laxar.
sem er tæplega 10% laxveið-
innar i landinu. 1 Lárósstöðina á
Snæfellsnesi gengu tæplega 800
laxar, sem er ágætur árangur.
Þá kemur fram, að á tveimur
aðalveiðisvæðum landsins: á
vatnasvæði Hvitár i Borgarfirði
veiddust tæplega 17 þúsund
laxar og á ölfusár-Hvitársvæð-
inu tæplega 13 þúsund laxar.
Mestu stangveiðiárnar reynd-
ust vera Laxá i Aðaldal.
Blöndusvæðið, Langá á Mýrum,
Þverá, Norðurá, Grimsá,
Tunguá, Laxá i Kjós og Elliða-
árnar.
—AG—