Alþýðublaðið - 07.12.1976, Blaðsíða 2

2 STJÓRNMAL Þriðjudagur 7. desember 1976 aer
alþýóu'
tltgcfandi: AlþýOiiflokkurinn.
Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgðarmaöur: Árni Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni Sigtryggsson.
Aðsetur ritstjórnar er i Síöumúla 11, simi 81866. Augiýsingadeild, Alþýðuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Áskriftarsimi 14900. Prentun: Blaðaprent h.f. Askriftarverð: 1100 krónur á mánitði og 60 krónur i láusasölu.
r
Forseti Islands dr. Kristján Eldjám 60 ára
Forseti íslands, dr.
Kristján Eldjárn varð
sextiu ára í gær. Þess er
nú minnzt í leiðara
Aiþýðublaðsins í dag, þar
eð blaðið kemur ekki út á
sunnudögum né mánu-
dögum.
Þriðja kjörtimabil dr.
Kristjáns Eldjárns er ný-
hafið. Það segir meira en
nokkur orð, að engum
datt annað i hug en að dr.
Kristján Eldjárn yrði
áfram forseti lýð-
veldisins. I augum
Islendinga er hann forseti
fólksins, fulltrúi þess og
sameiningartákn.
Á þessum tímamótum í
ævi hans munu margir
hugleiða embættisverk
hans á liönum árum,
stööu hans sem fulltrúa
Islendinga meðal
annarra þjóðhöfðingja og
sjálft stöðutáknið. Þar
munu menn hvorki finna
blett né hrukku. Starf
hans hefur mótazt af
menningarlegri reisn,
alþýðlegri framkomu og
tilgerðarlausu látleysi. I
hugum Islendinga er
hann óumdeilanlega sá
þjóðhöfðingi og sú
manngerð, sem þeir
frekast hefðu kosið til að
gegna þessu starfi.
Dr. Kristján Eldjárn er
ekki aðeins tákn þess em-
bættis er hann gegnir.
Hann er einnig starf-
samur fræðimaður, sem
nýtur virðingar heima og
erlendis af verkum
sinum, rannsóknum og
ritum. Fræðimanns-
störfin hafa tengt hann
islenzkri sögu . og
menningu og rótfest hann
i þeim jarðvegi, sem
tryggir betur en nokkuð
annað skilning hans og
hæfileika til að gegna
æðsta embætti hinnar
islenzku þjóðar.
Ekki leikur vafi á þvi,
að dr. Kristján Eldjárn
hugsaði sig vandlega um
áður en hann ákvað að
gefa kost á sér og taka
þátt í orrahríð kosninga-
baráttunnar fyrir rúmum
átta árum.
Að hverfa frá fræði-
mannsstörfum í kyrrlátu
umhverfi til æðsta em-
bættis þjóðarinnar hlýtur
að hafa verið erfið
ákvörðun, sem ekki snerti
hann einan.
Sigur hans var mikill.
Þjóðin kaus sér forseta,
sem á skömmum tíma
ávann sér virðingu og
hylli hennar allrar. Sem
forseti hefur dr. Kristján
Eldjárn gert þjóð sinni
Ijóst, að embættið er ekki
steinrunnið, afmarkað og
einangrað. Maðurinn,
sem því gegni hljóti að
halda áfram að vera
maður en ekki dautt
embættistákn.
I ræðu sinni við síðustu
embættistöku sagði hann
meðal annars, að sönn
virðing við forsetann
væri að sínu áliti fólgin í
því að leyfa honum að
njóta sín sem manneskja,
bæði í embættisstörfum
og utan þeirra, ákveða
ekki fyrir hann hvað skuli
vera forsetalegt og hvað
ekki, leyfa honum átölu-
laust að stunda sín
áhugamál og auðvelda
honum eftir megni, og
umfram allt að leyfa
honum að eiga sitt einka-
líf og fjölskyldu i friði
fyrir hégómlegri hnýsni.
Dr. Kristján Eldjárn
hefur einnig rætt um það,
að forsetaembættið ætti
að þróast samkvæmt
reynslu og vilja þjóð-
arinnar. — Þar mun hann
hafa i hug þær umræður,
sem orðið hafa hér á
landi og erlendis um em-
bætti þjóðhöfðing ja
almennt.
Þór Magnússon, þjóð-
minjavörður, segir í
afmælisgrein um forseta
islands: „Það er vissu-
lega ekki auðvelt að vera
forseti svo öllum líki hjá
smáþjóð, sem fitnar á
nábúakrit og þar sem ná-
lægðin gerir mennina
smáa. Sumir telja, að
forsetinn eigi að vera
arftaki ættborinna
konunga, nokkuð hátt
hafinn yfir lýðinn, sem
sýni honum á móti
tilbærilega lotningu. En
þessir menn gæta þess
ekki að slíkur hugsunar-
háttur er i andstöðu, bæði
við gamlar jafnréttis-
hugmyndir Islendinga og
lýðræðisstefnu nútímans.
i samræmi við slíkar
jafnaðarhugsjónir vilja
sumír hafa forsetann
„alþýðlegan", láta hann
vera sem mest „á meðal
fólksins", eins og sagt er.
En þá er aftur á móti
skammt til þess að
embættið verði hvers-
dagslegt og missi mátt
sinn til að styrkja og
sameina."
Dr. Kristján Eldjárn
hefur fetað þann
meðalveg, sem væn-
legastur er til góðs á-
rangurs, ef litið er til
þessara tveggja kosta
þjóðminjavarðar. I því
starfi hefur hann notið
stuðnings eiginkonu
sinnar, Halldóru Eldjárn.
Þeim hefur tekizt að vera
fremst á meðal
jafningja.— Þjóðin gerir
kröfur til forseta síns, en
henni ber um leið að hlúa
að embætti hans með því
að sýna því, manninum
og f jölskyldu hans tillits-
semi og virðingu. Þannig
verður æðsta embætti
þjóðarinnar bezt
varðveitt. — Alþýðu-
blaðið óskar forseta
Islands til hamingju með
daginn og óskar honum
og fjölskyldu hans alls
hins bezta á ókomnum
árum.
ÁG—
EIN-
DÁLKURINN
Steinunn
Finnboga-
dóttir gerir i
nýútkomnu
tölublaði
Nýrra Þjóð-
mála svo-
hljóðandi
grein fyrir af-
stöðu sinni til
framtiðar
Samtakanna:
1 tilefni samþykktar
framkvæmdastjórnar SFV þann
12. október 1976, um aö
stjórnin legöi niður störf, óska ég
sem framkvæmdastjórnarmaöur
að koma eftirfarandi á framfæri
til flokksfélaga minna.
Astæðan tii þess að ég stóð að
þessari samþykkt var sú, að
framkvæmdastjórn hafði reynst
óvirk og sjálfri sér sundurþykk.
Þetta kom fram I samþykktinni,
enda ekki lengur neitt augna-
gröm. Með þessu var ekki verið
að leggja Samtökin niður og allar
raddir um þá túlkun mála fjar-
stæða, enda er vald tii slflcs ekki I
höndum framkvæmdastjórnar.
Hér var um einskonar stjórnar-
kreppu að ræða, sem vinna þurfti
bug á og ég iit samþykktina sem
fyrsta skref I þá átt.
Næst lá það fyrir að minu mati
aö beina málunum til flokks-
félaganna um land allt og kanna
þeirra hug, en það verður þvi
aðeins gert að fiokksstjórn komi
saman og siðan iandsfundur. Með
þetta i huga tók ég á mig þá
ábyrgð að standa að samþykkt
fra mk væmdas tjórnar. Þessi
ákvörðun min breytir þvi engu
um það, að ég er enn fulltrúi þess
fólks, sem kaus mig i
framkvæmdastjórn og ábyrgð
min gagnvart þvi óbreytt.
1 samræmi við þetta mun ég
vinna áfram að málefnum Sam-
takanna svo sem mér er unnt, þar
til flokksmenn hafa fengið
tækifæri til ákvarðana um þessi
mál.
Fréttaskýringar
Oft er um það rætt að frétta-
menn þurfi að gera meira af þvi
að rita fréttaskýringar á inn-
lendum viðburöum. Lengi
tiðkaðist það helzt að segja inn-
lendar fréttir og ekkert annað en
það sem taldist vera beint ný tíð-
indi af hverju máli. t útvarpi
þekktist ekki aö fréttamenn létu I
ijósi nokkurt álit, jafnvel ekki
þótt þeir væru búnir að „lifa og
hrærast með fréttinni” dögum
saman og skýra daglega frá hinu
nýjasta I hverju máii.
Þegar aukin áherzla var lögö á
fréttaauka gafst vettvangur
slikra skýringa á baksviði inn-
iendra viðburða likt og gert hefur
verið með erlenda viðburði. En sá
vettvangur hefur varla verið
notaður nægilega sem slikur.
Athygli vakti svo i lok siðustu
viku er Vilhelm G. Kristinsson
geröi i fréttaauka á eigin spýtur
persónulega úttekt á Alþýðu-
sambandsþingi, sagði frá ýmsu
sem fyrir augu hans hafði borið
og lét i ljós álit sitt á ýmsu sem
vakið hafði athygli hans á þessu
þingi.
Þessi skýring var kærkomin
viðbót við allar þær daglegu
fréttir, sem útvarpiö hafði sagt
jafnharöan, og opnaöi augu hlust-
enda jafnt sem eyru fyrir þing-
starfinu. —BS
Hringið til okkar
og pantið föst
hverfi til að
selja blaðið í
Alþýðublaðið -
afgreiðsla
sími 14900