Vísir - 23.09.1971, Blaðsíða 8

s
VI s IR. Fimmtudagur 23. september 1971,
ÍSIR
Utgerancn: KeyKlaprenr M.
Framkvæmdastjórl: Sveinn R. Eyjólfssœ
Ritstjóri; Jónas Kristjánsson
Fréttastjórl: Jón Birgír Péturssoo
Ritstjómarfulltrúi: Vaidimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli O. Jóhannessoo
Auglýsingar: Bróttugðtu 3b. Sfmar 15610 11660
Afgreiðsla- Bröttugðtu 3b Simi 11680
Ritstjðra: Laugavegi 178. Stmi 11660 f5 Unur)
Askriftargjald kr. 195.00 A mánuði innanlands
I lausasðlu kr. 12.00 eintaklO
Prentsmiðja VIsis — Edda hf.
Enn eitt stórvirkið
]\ýr kafli er um þessar mundir að hefjast í viðleitni
Reykjavíkurborgar til að tryggja borgurunum hreint
og ómengað umhverfi. Á næsta ári hefst umfangs-
mikil holræsagerð, er miðar að hreinsun sjávarins á
Reykjavíkursvæðinu, sem orðinn er víða nokkuð
mengaður út frá holræsunum. Nokkur hundruð
milljón krónur munu fara í þessar framkvæmdir.
Með hitaveitunni náði Reykjavíkurborg á sínum
tíma nokkurri sérstöðu í mengunarmálum meðal
borga heimsins. Þá varð Reykjavík hin reyklausa
borg, sem æ síðan hefur vakið athygli erlendra manna
sem slík Ekki var minni fengur að malbikinu, þegar
það kom og rykið hvarf að mestu af götunum. Þá gat
Reykjavíkurborg farið að státa af því af nokkru ör-
yggi, að hún væri hreinasta borg í heimi.
Hinar umfangsmiklu framkvæmdir í hitaveitu og
malbikun hafa staðið yfir fram á síðustu ár. Þær hafa
kostað mikið fé. En nú virðist léttari tími vera fram-
undan á þessum tveimur sviðum, svo að nú er tæki-
færi fyrir Reyk j avíkurborg að ráðastítiý'verkéfhi:!Ö'g
holræsagerðin hefur orðið fyrir valinu sem næsta stór
virki.
Ástæðurnar eru flestum kunnar. Menn hafa vax-
andi áhyggjur af mengun sjávarins og fjörunnar um-
hverfis borgina, sem kemur m.a. fram í því, að ekki
er hægt að nota Nauthólsvíkina til sjóbaða. Þótt þessi
mengun sé miklu minni en við flestar erlendar hafn-
arborgir, er hún blettur á borg, sem hefur allt frá tím-
um vatnsveitunnar úr Gvendarbrunnum sett stolt sitt
í að vernda umhverfi borgara sinna og bægja meng-
unarhættu frá þeim.
Danskir vísindamenn hafa nú kortlagt mengun-
ina í sjónum umhverfis Reykjavík, Seltjamarnes og
Kópavog og lagt fram sex hugmyndir lausnum,
sem kosta frá 560 milljón krónum upp í 870 milljón
krónur. Þeee: reitarfélög ætla nú að sameinast um
að velja eina af þc~f ■ ;hiðinri 03 liefja framkvæmdir
á næsta ári. Hér er um að rceða svo stórfellt verkefni,
að það mun taka nærri áratug að framkvæma það.
Fossvogsræsið þótti mikil og dýr framkvæmd á
sínum tíma. Sumir töldu það hálfgerða fjárglæfra að
verja miklu fé til að sameina holræsi á stóru svæði
og leiða í einn stokk. En Fossvogsræsið er bara upp-
hafið að því, sem koma skal. Það er raunar fyrsta
framkvæmdin í anda þeirrar áætlunár um holræsi,
sem nú er verið að ganga frá. Slík ræsi verða nú lögð
með öllum,ströndum borgarsvæðisins til að sameina
litlu ræsin og veita skolpinu langt út í sjó á þremur—
f jórum stöðum. Þar að auki verður settur hreinsunar-
búnaður í ræsin.
Enn á ný hafa borgaryfirvöld undir forustu Geirs
Hallarímssonar borgarstjóra skilið þróun tímans og
verio snarráð í að undirbúa og leggja út í fram-
kvæmdir, sem erlendis væru taldir á undan sinni sam-
tfð. Af bessu eru Reykvíkingar stoltir.
Umsjón: Haukur Helgason
ÓSKÝRAR LlNUR EFTIR
DÖNSKU KOSN
INGARNAR
— Margt getur skeb i landi, þar sem Vinstri
flokkurinn er hægri flokkur og Róttæki vinstri
flokkurinn hvorki róttækur né vinstri
Tvær breiðfylkingar
gengu hvor gegn annarri
í dönsku kosningunum.
Danskir kjósendur áttu
um tvo kosti að velja, —
annaðhvort að veita
stjóm borgaraflokkanna
umboð til að sitja áfram
og hins vegar að kjósa
sér minnihlutastjórn
jafnaðarmanna, sem
byggði á stuðningi sósíal
istaflokks Aksel Lars-
ens í flestum málum. —
Helzt virðist sem kjós-
endur hafi veitt hvorugri
fylkingunni það umboð,
sem hún bað um. Þeir
hafa gert setu stjómar-
flokkanna nær óhugs-
andi til frambúðar, en
fylgisaukning jafnaðar-
manna og sósíalista í
kosningunum nægir
heldur ekki til þess að
þessir flokkar geti stjórn
að einir.
hagsmálum í tíð stjórraa*. borg-
araflokkanna, að koma jafnaðar
mannaflokknum aftur upp í það
þrep, þar sem flokkurinn hafði
áður verið um áratugi.
Endurtalning í kjördæmum
getur breytt þeim niðurstööum,
sem fengust af grófri talningu í
fyrrinðtt, einkum gseti svo farið,
að hinn nýstofnaði Kristiiegi
þjóðarflokkur kæmist upp fyrir
tvö prósent atkvæðanna, en við
það fengi flokkurinn fjóra þing-
menn og oddaaðstööu á þingi.
Samkvæmt niðurstöðum 1 gær,
höfðu borgaraflokkamir eins
þingmanns meirihluta. Það er 6-
líklegt að þeir reyni að stjóma
með þeim hætti, enda era ekki
aliir þingmenn Danaþings taldir.
Færeyingar kjósa tvo menn á
þingið 5. október, en annar
Hilmar Baunsgaard — óörugg
ur en vekur samúS
Persónulegur vinn-
ingur Baunsgaards
Ríkisstjóm borgaraflokkanna
þriggja undir forystu Hilmars
Baunsgaards var mynduö upp
úr kosningunum 1&88, þar sem
jafnaðarmenn töpuðu fylgi. Að
ríkisstjóm borgaraflokkanna
stóðu Ihaldsflokkurinn, Vinstri
flokkurinn, sem er í rauninni
hægri flokkur, og Róttæki
vinstri flokkurinn, sem er í
re’mclinni hvorki róttækur né
vinstri flokkur. Hilmar Bauns-
gaard forsætisráðherra er foringj
Róttæka flokksins, og honum
heppnaðist það, sem öðum for-
ingjum stjórnarflokkanna tókst
ekki, að halda óbreyttri þing-
m’annatölu flokks síns. Bauns-
gaard er einkar laginn aö afla
sér vinsælda í sjónvarpi. Hann
e,- hvorki fríður maður né glæsi
legur á velli, en hann vekur
samúð margra kjósenda. Honum
tókst það í kosningabaráttunni
árið 1968 og honum tókst það
aftur nú.
Jafnaðarmemi aftur
komnir í fvrri
Forystumaður jafnaðarmanna-
flokksins, sem nú hefur endur-
heimt það fylgi, sem flokkurinn
missti árið 1968, er Jens Otto
Krag. Krag er umdeildur sem
foringi og þykir í rauninni ekki
sterkur leiðtogi. Honum hefur
þó heppnazt, vegna margs konar
vandræða f atvinnu- og efna-
hefuj- verið úr flokki jafnaðar-
manna og hinn ekki of traustur
stuðningsmaður stjómarinnar.
Þá kjósa Grænlendingar einnig
þingmenn á danska þingið, en
þeir hafa verið óháöir. Ofan á
þetta bætist, að sundrung hefur
farið vaxandi innan ríkisstjóm-
arinnar. Af þessu leiðir væntan
lega, að stjómarskipti verði í
Danmörku eftir þessar kosning-
ar.
Stjóm jafnaðarmanna
og róttækra?
Að vísu era hvers konar
á góma fyrir kosningar er sam-
bandi við stjómarmyndun.
Vegna flokkamergðarinnar hafa
Danir kynnzt hvers konar sam
bræðslum flokka um ríkisstjórn.
Alls konar minnihlutastjómir
koma til greina með stuðningi
einhverra annarra og væntan-
leea aðeins til bráðabirgða.
Einn möguleiki, sem mikið bar
á góma fyrir kasningar, er sam-
steypustjórn jafnaðarmanna,
sem voru höfuðflokkur stjórnar-
andstöðunnar, og Róttæka
flokksins, sem hefur átt for-
sætisráðherra. Raunar standa
þessiT flokkar mjög nærri hvor
öörum. Róttæki flokkurinn hef-
ur haft fylgi í bæjum, ,,hvít-
fi'bbamenn", og flokkurinn er
fyrst og fremst frjálslyndur
floickur Innan flokksins hefur
samvinna við iafnaðarmenn alia
tíð haft mikið fylgi, og þessir
Jens Otto Krag — tilgerðar
legur og ekki sterkur leiðtogi.
flokkar stjómuðu saman fyrir
ekki alllöngu.
Danski jafnaðannannaflokkur
inn ej, einnig í aðalatriðum
dæmigerður sósíaldemókratísk-
ur flokkur eða „hægri jafnaðar-
mannaflokkur“, þótt innan hans
sé allróttækur armur vinstri
sinna. Að vissu leyti er bilið
mjórra milli Jafnaðarmanna-
flokksins og Róttæka flokksins
heldur en milli jafnaðarmanna
Og sósíalistiska flokksins hans
Larsens. Flokkur Larsens berst
til dæmis með oddi og egg gegn
inngöngu Dana í Efiiahagsbanda
iag Evrópu.
Baunsgaard segist
ekkl vflja kristilega
Hvað gerðist, ef kristilegi
ftokkurinn fengi þingmenn og
oddaaðstöðu? 1 fljótu bragði
mætti ætla af nafni flokksins,
að hann væri lfklegri tfl sam-
vinnu til hægri en til vinstri.
Þetta er hins vegar ekki svona
einfalt. Formaður kristilega
fiokksins, Jacob Christensen,
lýsti því yfir fyrif kosningar, að
flokkurinn vildi, að næsta stjóm
yrði á sem breiðustum grand-
velli, en annars kaémi samvinna
til greina við flesta flokka. —
Stefna flokksins beinist fyrst og
fremst að menningarmálum, sið
gæðismálum og sltkum efnum,
sem stofnendur þessa nýja
flokks tðldu, að hefðu orðið út
undan f Danmörku seinustu ár-
in. Hilmar Baunsgaard sagði í
gærmorgun, að hann mundi ekki
halda áfram borgaralegri stjórn
upp á þau býti, að hún yrði að
byggja á stuðningi kristilega
flokksins. Þá yfirlýsingu ber
samt væntanlega ekki að taka
sem seinasta orð Baungaards.
Efnahagsmálin réðu
úrslitum
Atvinnu- og efnahagsmál bar
hæst í kosningunum. Danir hafa
orðið að þola margs konar örð-
ugleika í þeim efnum, atvinnu-
leysi og rýrnandi gjaldeyrissjóði.
Inngangan í Efnahagsbanda-
lagið er ofarlega á baugi, en þar
er f ráði að fram fari almenn
þjóðaratkvæðagreiðsla. Flestir
flokkanna eru hlynntir aðild, en
samt margir henni andvígir, og
flokkur Aksel Larsens hefur
hagnazt á andstööunni. í félags
málum hafa flestir flokkar aukið
atvinnulýöræði á stefnuskrá, er
vilja ganga misjafnlega langt.
í utanríkismálum stefna jafr
aöarmenn að viðurkenningu á
Norður-Víetnam eins og minn
hlutastjórn norska Verkamann-
flokksins hefur gert. Aö öðr
leyti verða varla stórvægilega'
breytingar á stefnu dönskr
stjórnarinna,- fremur venju, þó
að ný ríkisstjóm taki við.