Vísir - 17.05.1974, Blaðsíða 3

Vtsir. Föstudagur 17. mai 1974.
3
mæli, og hverjar skyldu þá vera
„hæfilegar” tekjur eftir það? Við
þvi höfum við fengið svör, að þvi
leyti, að flestir telja 60-70 þús.
hæfilegt fyrir meðalfjölskylduna.
Það er áberandi, að fólk á
Reykjavikursvæðinu nefnir yfir-
leitt mun hærri tölur en fólk úti á
landi. 1 sveitum var furðualgengt,
aö menn nefndu 30-40 þúsund
krónur.
Allt tvöfaldazt á 2 1/2 ári
Visir lagði þessa sömu
spurningu fyrir almenning i
skoðanakönnun, sem var birt i
nóvember 1971. Flestir töldu þá,
að 30 þúsund á mánuði væru hæfi-
legar tekjur meðalfjölskyldu.
Þeir stórtækustu nefndu þá 50-60
þúsund. Nú nefndu þeir stórtæk-
ustu um 100 þúsund. Þvi er nærri
lagi, að þessar tölur hafi tvöfald-
azt I hugum manna á um það
bil 2 árum. Verðbólgan hefur
llka farið langt með að tvöfalda
verölag á hlutunum á þessum
tima.
Fólk byggir ekki skýjaborgir,
þegar það svarar spurningum
sem þessari. Það er greinilega
ekki að hugsa um, hvað það sjálft
vildi helzt hafa. 1 reyndinni hafa
margir mánaðartekjur yfir 60
þúsundum. En slæmter hjá þeim,
sem hafa miklu minna I verðbólg-
unni. Vilji menn nota niðurstöður
þessara tveggja skoðanakannana
til að athuga, hvort þeim hefur
miðað upp eða þeir hrapað miðað
við það, sem fólk telur „hæfileg-
ar” tekjur, gætu menn svaraö
þeirri spurningu, hvort þeir hafi
nú meira eða minna en 60-70 þús-
und á mánuði og hvort þeir hafi
haustið 1971 haft meira eða minna
en 30 þúsund á mánuði. Þessi
samanburður getur gefið hverj-
um einstökum til kynna, hvar
hann stendur að þessu leyti, mið-
að við hugmyndir almennings um
tekjur og útgjöld.
Af þessum 60-70 þúsund kr.
tekjum lifir enginn „I óhófi i
neinu”, eins og kom fram hjá öll-
um fjöldanum.þorra þeirra, sem
nefndu þessar tölur. Þeim, sem
nefndu mun lægri tölur, hlýtur
hins vegar að finnast, að fólk með
þessar tekjur sé allsæmilega
stætt.Þeim, sem nefndu mun
hærri tölur, mun að sama skapi
finnast, að 60-70 þúsund á mánuði
séu „óhæfilega” litlar tekjur fyrir
meðalfjölskyldu 4ra-5 manna.
Vel að merkja er hér ekki verið
að svara spurningunni, hvað
meðalfjölskylda „ætti” að hafa,
heldur þvi, hvað almenningur
teldi, að væri hæfilegt fyrir hana,
miöað við stærð „kökunnar”, sem
við skiptum á milli okkar, og mið-
að við þær upplýsingar, sem fólk
hefur um verðlag og kaupgjald.
Við heyrum öll oft talað sem svo.
„Ég hef 90 þúsund á mánuði, og
þaðeralltoflitiðtilað lifa af” eða
„Mér finnst, að þau ættu að geta
lifaö vel með 50 þúsund”. Niöur-
stöður skoðanakönnunarinnar
eru bara summan af öllum sllk-
um hugmyndum fólks um sjálft
sig og aðra. Ekkert annaö.
— HH
NÝR
FOR-
MAÐUR
Davið Scheving Thorsteinsson,
framkvæmdastjóri Smjörlikis
hf„ hefur verið kjörinn formaður
Félags islenzkra iðnrekenda i
stað Gunnars J. Friörikssonar,
sem lét af störfum að eigin
ósk.
A þingi félagsins nú var enn-
fremur kosið um tvö sæti i stjórn
og tvö i varastjórn. 1 stjórn voru
kosnir Pétur Pétursson, fram-
kvæmdastjóri i Hydrol, og Björn
Þorláksson, framkvæmdastjóri
Sanitas.
1 varastjórn hlutu kosningu
Björn Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri i Sportver, og
Sveinn S. Valfells, framkvæmda-
stjóri i Steypustöðinni.
Fyrir voru i stjórn Haukur
Eggertsson, framkvæmdastjóri i
Plastprent, og Kristinn Guðjóns-
son, framkvæmdastjóri i Stálum-
búðum.
Eigum nú aðeins
eyrisforða til 2ja
Ríkið varð fyrst með 20%
kauphœkkunina, segir
Gunnar J. Friðriksson. Síðan
varð ekki samið um minna
„Nú er svo komið, að fyrir 6
mánuðum áttum við gjaldeyris-
forða, sem hefði enzt okkur i
fimm mánuði, en nú mun sá
forði vera kominn niður i það að
endast í minna en tvo mánuði,”
sagði Gunnar J. Friðriksson,
fráfarandi formaður Féiags Is-
lenzkra iðnrekenda á ársþingi
þeirra.
Gunnar sagði, að rikið hefði
gengið á undan I kauphækkun-
unum miklu með þvi að semja
við starfsmenn sina um rúm-
lega 20% hækkun launa i þeim
flokkum, sem samsvara al-
mennri vinnu verkamanna,'
verkakvenna og iðnverkafólks.
Atvinnurekendur hefðu ekki
getað annað en fylgt i þessi fót-
spor rikisins, þar sem
launþegar hefðu, af eðlilegum
ástæðum, ekki talið sig geta
samið um lakari kjör en
hliöstæðir starfshópar hefðu
fengið hjá rikinu.
„Ég held þvi fram, að það
komist aldrei jafnvægi á i efna-
hagsmálum, fyrr en hið opin-
bera hættir samkeppni við
framleiðsluna um vinnuaflið,
sagði Gunnar J. Friðriksson,”
„og dregur verulega úr fram-
kvæmdum og útgjöldum og þar
með þeirri ofþenslu, sem er á
vinnumarkaðinum.”
Þensluástandið á vinnu-
markaðinum væri jafnvel enn
meiri verðbólguvaldur en visi-
tölukerfið.
Áætlun um iðnþróun
tilgangslaus
Gunnar sagði, að tilgangs-
laust væri að gera áætlun um
iðnþróun, ef ekki væri tryggt
efnahagsástand, sem gerði unnt
að byggja upp og reka iðnað á
tslandi. Hætt væri við, að
væntanleg verðstöðvun mundi
eins og fyrri verðstöðvanir bitna
gcp1
harðast á islenzkum iðnaði á
sama tima og verðlag á
hliðstæðri innfluttri iðnaðar-
vöru er frjálst.
Það væri alger lágmarks-
krafa að innlendur iðnaður fengi
að leiðrétta verð á vörum sinum
án tafar, þegar verð hráefna
hækkaði. Allsendis óviðunandi
væri einnig að islenzkur iðnaður
þyrfti að borga há gjöld af þeim
fjárfestingarvörum, sem hann
þyrfti að afla sér til að
hafa nokkra möguleika á að
standast samkeppni við
innfluttar vörur. Það væri óvið-
unandi að búa við verðlags-
ákvæði og verðstöðvanir, sem
islenzkur iðnaður hefði orðið að
þola allt frá þvi að Island gekk i
EFTA. Sú spurning hlyti að
vakna, hvort iðnaðurinn ætti
ekki heimtingu á að fá
aðlögunartima, sem nota átti til
að búa hann undir samkeppni
við ótollaðar innfluttar vörur,
lengdan sem samsvaraði þeim
tima, sem hann hefði þurft að
búa við verðstöðvun.
-HH.
I Caracas verður reynt
að nó samstöðu um lausn
— en allar ókvarðanir hafréttarráðstefnunnar bíða til fundar í
Vín 1975
„Höfuðátökin munu verða á
milli þeirra rlkja, sem vilja
þrönga lögsögu strandrikja, og
hinna, sem vilja hafa lögsöguna
sem viðtækasta. Þar sem tvo
þriðju atkvæða mun þurfa til
samkomuiags, er fyrirsjáanlegt,
aö heildarlausn muni þvi aðeins
fást, að þessir andstæðu hópar
geti komið sér saman um mála-
miðlanir á ýmsum sviðum.
Af tslands hálfu hcfur sú stefna
verið studd, að landhelgi verði 12
milur, að efnahagslögsaga verði
aiit að 200 milum, að siglinga-
frelsi riki innan efnahagslögsög-
unnar, að alþjóðahafsbotnssvæð-
ið lúti sterkri stjórn og að sam-
vinna verði um verndun fiski-
stofna á hafinu utan lögsögu
strandrikja.”
Þannig er komizt að orði i
skýrslu þeirri um utanrikismál,
sem utanrikisráðherra lagði fyrir
alþingi, áður en það var rofið.
Lengsti kafli skýrslunnar fjallar
um hafréttarráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna, sem hefst i Cara-
cas 20. júni n.k. Að ofan er lýst
þeirri stefnu, sem tsland mun
fylgja á ráðstefnunni. Hér á eftir
verður getið þess helzta, sem
nefnt er I skýrslunni.
Inn i ákvörðunina um það,
hvort landhelgi skuli verða 12
milur, blandast deilur um það,
hvernig háttað skuli siglingum
um sund, sem lokast vegna þess.
Hér er um að ræða meira en 100
sund, sem hingað til hafa verið
opin fyrir alþjóðasiglingum en
verða innanl2milna landhelgi. Af
hálfu stórveldanna hefur það ver-
iö sett sem algert skilyrði fyrir
samþykkt á 12 milna landhelg-
inni, að frjálsar siglingar verði
leyföar um sundin. Fulltrúar Is-
lands hafa stutt hugmyndir um
það, að siglingaírelsi veröi virt.
Ýmis strandriki gera kröfu til
yfirráða yfir hafsbotninum utan
200 milna. Þessu mótmæla þau
riki, sem vilja, að alþjóðahafs-
botnssvæðið verði sem stærst,
þ.e.a.s. það svæði, sem lögsaga
strandrikja nær ekki yfir. I hópi
þeirra, sem mótmæla, eru land-
luktu rikin, sem eru um 30. Þessi
riki gera einnig kröfu tii aðgangs
að auðlindum strandrikja innan
200 milna efnahagslögu þeirra.
Island hefur verið þvi fylgjandi,
að farinn verði millivegur varð-
andi yfirráð strandrikja á hafs-
botni utan 200 milna og landluktu
rikin i Afriku fái aðgang að efna-
hagslögsögu Afrikuríkjanna með
vissum skilyrðum.
Ekki hefur náðst samstaða um
það, hvernig háttað skuli yfir-
stjórn alþjóðahafsbotnssvæðis-
ins. Meirihluti rikja, þ.á.m.
FINNSKUR
HÓ-CHÍ-MINH
í NORRÆNA
HÚSINU
„Heldur syng ég en græt”, heitir leikritið,
sem finnskur ieikflokkur Tilateatteri sýnir i
Norræna húsinu á mánudagskvöldið kl. 20.
Verkið er byggt á skáldskap Hó-chi-minhs
hins víetnamska, dagbók I Ijóðaformi og lýsir
lifi fangans. Flokkurinn er atvinnufiokkur og
hefur sýnt á listahátið i York i Englandi og á
ráðstefnu IATA, alþjóðasamtaka flugfélag-
anna I Monaco. Textar eru fluttir á finnsku,
en litil vietnömsk stúlka er i hlutverki sögu-
manns og talar hún á sænsku.
MYNDIN: Tarja Maisniemi, Stan Shingler
og Taina Shingler i hlutverkum sinum.
þróunarlöndin, styðja sterka yfir-
stjórn. Minni hlutinn, þ.á.m. iðn-
þróuðu rikin, vilja hins vegar, að
yfirstjórnin hafi aðeins heimild til
að gefa út rannsókna- og vinnslu-
leyfi á hafsvæðunum utan yfir-
ráðaréttar einstakra rikja og
samræmi aðgerðir á svæðinu. Að
meginstefnu hefur island stutt
það sjónarmið, að yfirstjórn
svæðisins hafi viðtæk völd.
Helzta deiluefnið á ráðstefn-
unni fyrir utan umferðina um
sundin verður um efnahagslög-
söguna. Æ fleiri riki hafa hallazt
að þvi undanfarin ár, að yfirráö
strandrikis yfir auðiindum undan
ströndum skuli ekki takmarkast
við hafsbotninn heldur einnig ná
til lifsins i sjónum allt að 200 mil-
ur frá ströndum. Þó hefur ekki
náðst sú samstaða um þetta, að
öruggt sé, að 2/3 þjóðanna á haf-
réttarráðstefnunni komi sér sam-
an um heildarlausn.
Hlutverk ráðstefnunnar i Cara-
cas, sem mun starfa frá 20. júni
til 29. ágúst, verður fyrst og
fremst að leita eftir heildarlausn
og fækka þeim valkostum, sem
fyrir liggja. Störfin munu þvi nær
eingöngu fara fram i undirnefnd-
um og starfshópum, ekki verður
greitt atkvæði um endanlega
niðurstöðu. Hins vegar er ráð-
gert, að það verði .gert i Vinar-
borg 1975, þegar stefnt er að þvi,
að hafréttarráðstefnunni ljúki.
—BB—
Ekki bein
tilvitnun
Að gefnu tilefni skal tekið fram,
að „pólitiskar skækjur” var ekki
bein tilvitnun i ununæli Kristins
Finnbogasonar, framkvæmda-
stjóra Timans, um Mööruvalla-
hreyfinguna, heldur var urn að
ræða túlkun blaðamanns á inn-
taki ummæla Kristins.
—HH
—HH