Tíminn - 19.04.1966, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 19. anríl 1966
Otgefandt: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
FramKvæmdastjóri: Kristján Benedlktsson Ritstjórar- Þórarinn
Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrlmur Glsiason Ritstj.skrifstofur l Eddu-
húsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur. Bankastrætl 7. Af
greiðslusimi 12323. Auglýsingaslmi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Askriftargjald kr 95.00 á mán innaniands — í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA bJ
Ný dýrtíðardemba
Dýrtíðin vex og magnast jafnt og þétt og vísitölustig-
unum rignir niður yfir þjóðina. Á þessu er aðeins ofur-
lítill dagamunur eins og í rysjóttu veðurlagi. Með stuttu
mitlihfn fcoma hret og dembur — og sumarmálahretið í
dýrtSSnni núna fer ekki fram hjá neinum. Það er demba,
sem fólk finnur. í einu vetfangi skellir ríkisstjórnin yfir
þjóðina hækkun, sem nemur 40—80% á einni helztu
neyzluvöru hennar — fiskinum — og smjörlíki fylgir
með. Þannig er dýrtíðin hækkuð í einni dembu um
3—4% eða jafnmörg vísitölustig, og fyrstu vikurnar fær
launafólk að bera þetta bótalaust, en síðan tekur dýr-
tfðarskrúfan verulegan fjörkipp, og mun það segja ó-
þyrmilega til sín í næstu kaupsamningum. Og síðan
köma nýjar hækkanir með nýjum hraða og stærri stökk-
um.
Þessa nýju dýrtíðardembu ber að með þeim hætti, að
hún er ofurlítill merkissteinn á uppgjafarferli ríkis-
stjórnarinnar fyrir dýrtíðarflóðinu. Eins og þjóðin veit,
var það eitt meginheit ,,viðreisnar“stjórnarinnar, þegar
hún tók við 1959, að stöðva dýrtíðina og uppi hafðir hinir
hermannlegustu tilburðir og nokkur viðleitni, sem því
miður fór þó mjög í handaskolum. Ólafur Thors lýsti
yfir eftir nokkurn valdaferil. að því miður hefði þessi
viðleitni stjórnarinnar ekki tekizt, en það væri svo al-
varlegt mál, að allt annað, sem unnizt hefði, gæti orðið
að engu, ef nýtt viðnám tækist ekki. Ríksstjórnin lýsti
því yfir, að hún hefði enn tilburði og viðleitni til við-
náms dýrtíðinni. En eftir að Bjarni Benediktsson tók við
valdi forsætisráðherra, var sem viðleitni þessi fjaraði
alveg út, og var jafnvel farið að tala um, að hæfileg dýr-
tíð hefði nokkra kosti. Þannig hefur verið látið reka á
reiðanum í algerri uppgjöf fyrir dýrtíðinni, en ríkis-
stjórnin hefur þó til þessa haft tilburði til þess að afla
tekna í fjárlögum til móts við ákveðnar niðurgreiðslur og
uppbætur.
En nú eftir áramótin hefur stjórnin einnig varpað frá
sér þessari viðleitni og lætur nú Alþingi samþykkja 80—
100 millj. kr. greiðslur úr ríkissjóði til stuðnings við
sjávarútveginn, stuðning, sem hann getur nú ekki án
verið vegna þess hvernig verðbólgustefna stjórnarinnar
hefur leikið hann. En allir skattamælar ríkisstjórnarinn-
ar eru svo fullir að út af flóir, og hún hefur engin sköpuð
ráð til þess að afla tekna á móti. Þá grípur stjórnin til
þess uppgjafaráðs að afnema niðurgreiðslur á fiski til
íslenzkra neytenda, sem þessu nemur. og varpa þessari
dýrtíðarfyllu beina leið út í verðlagið og á herðar al-
mennings, og þó fyrst og fremst á stórar fjölskyldur og
fátækustu stéttirnar, sem mest neyta þessarar algeng-
ustu neyzluvöru íslendinga, fisksins.
Ríkisstjórnin varpar þannig frá sér síðustu tilburðum
til dýrtíðarviðnáms og lætur skeika að sköpuðu um það,
þótt nýrri dýrtíðarskriðu sé þannig hleypt af stað með
nýjum og hröðum víxlverkunum og óviðráðanlegum af-
leiðingum. Að þessu leyti er hér um nýjan merkistein að
ræða í ólánsferli ríkisstjórnarinnar, en allar ábyrgar
lýðræðisstjórnir sjá sóma sinn í því að segja af sér. áður
en að þessum merkisteini algerrar uppgjafar kemur.
Þessi ríkisstjórn á ekki slíka sómatilfinningu Hún telur
sér hæfa að sitja og horfa á, með&n hún opnar flóðgátt-
irnar. í hvaða lokur skyldi hin sitjandi uppgjafarstjórn
seilast næst?
TIMINN
5
Ásgeir Bjarnason, alþm.
SUMARMÁL
Senn er vetur um garð
genginn, að þvi er almanakið
segir. Hitt er svo annað mál,
hvernig harpa heilsar og vorið
verður. Veturinn, sem nú er að
líða, hefur á margan hátt skor
ið sig úr, hvað tíðarfar snertir.
Frosthörkur komu snemma og
í sumum landshlutum snjóaði
byrjun vetrar og mikill snjór
er víða á landinu ennþá.
Þessi vetur hefur allvíða ver
ið gjafafrekur, þar sem inni-
stöður sauðfjár hafa verið mun
meiri nú en þekkzt hefur í
mörg ár. Vera má, að það sé
sums staðar úrelt orðið að nota
vetrarbeit, þótt hún hafi á Iiðn
um áratugum og öldum verið
drjúgur þáttur í vetrarfóðri
sauðfjár. Innigjöf ánna mun
vafalaust gefa vænni dilka, ef
vel er fóðrað, þar til sauðgróð
ur er kominn.
Ræktaðir eru árlega hér á
landi 4000 — 5000 ha lands, en
þó er það svo, að fóðurforði
mun í heild ekki vera nægur.
ef illa árar. Fóðurbætisgjöf íer
vaxandi og erfitt mun vera að
fóðra hámjólka kýr, án þess
að gefa þeim kjarnafóður. Á
síðastliðnu ári var innfluttur
fóðurbætir 35.000 lestir. í verð
lagsgrundvelli landbúnaðarins
fyrir yfirstandandi ár er meðal
fóðurbætiskostnaður á bú tal-
inn vera um kr. 30.000,00. Eigi
skal neitt um það sagt, hvort
þessi kostnaður sé . of mikill
en sjálfsagt er hann mjög ni‘
munandi á hinum einstöku bu-
um. Hjá mörgum þjóðum er
talið nauðsynlegt að kjarnfóð-
ur nemi 40—60% af heildar-
fóðurmagninu. Það skiptir
miklu máli fyrir okkur að geta
búið sem mest að sínu, og þar
verður grasræktin öruggust.
Þótt víða sé nokkuð trygg korn
rækt hér á landi, þá er varla
hægt að hugsa sér hana al-
mennt, en hún getur sparað
innflutning á kolvetnisfóður-
bæti. Próteinfóðurbæti höfum
við i síldar. fiski- og hvalmjöli
en ekki er 'áðlegt að nota pró-
tein fóður eingöngu, þar sem
yfirleitt er nóg af þvi í velverk
uðu heyi. Nýjar heyverkunar
8
aðferðir eru að ryðja sér til
rúms og allar horfur á að efna
tap í heyi verði minni fram-
vegis, en hingað til, þótt á því
hafi orðið miklar breytingar til
bóta síðustu árin. Ræktun
góðra og kjarnmikilla fóður-
jurta hér á landi skapar öryggi
í fóðuröflun. Ræktaða landið
er góð eign og verðmæt. Það
er og verður bezta undirstaða
Iandbúnaðarins og þarf að auk
ast mikið frá því, sem nú er.
Veturinn í vetur hefur reynzt
bændum erfiður á fleiri svið-
um t.d. við það að koma heim
til sín eldsneyti og fóðurbæti.
Þá hafa og flutningar á mjólk
verið afar erfiðir í sumum
landshlutum. Allt rýrir þetta
tekjur bænda — lækkar laun
þeirra. Fyrir utan mikla vinnu
umfram það venjulega, er út-
lagður kostnaður þænda við
snjómokstur og dýrari flutn-
ingatæki miklum mun meiri en
oft áður. Athuga þarf um hent
uga snjóbOa eða önnur tæki,
sem ekki þarnast akbrauta.
Þá hefur það gerzt í vetur,
að vatn hefur viða þorrið, eða
frosið, og því orðið aft flytja
það langar leiðir í tönkum eða
brúsum. A*lt segir þetta sína
sögu og sýnir, að betur þarf að
búa um hnútana i þessurn efn-
um en verið hefur, ef nægilegt
öryggi á að vera, hveraig, sem
viðrar. Sjálfsagt má með ýmiss
konar tækúi tryggja nægilegt
vatn til heimilanna, en það
kostar líka sitt. Bæjarfélög og
þéttbýli hafa notið opinberrar
fyrirgreiðslu við vatnsveitur.
Sambærileg aðstoð hefur ekki
fengizt fyrir bændur almennt,
þótt það kosti þá tugi og jafn-
vel hundruð þúsunda að veita
sér eins sjálfsögð þægindi og
rennandi vatn er.
Skortur á rafmagni hefur
viða verið tilfinnanlegur, þar
sem vatn hefur minnkað svo
mikið í uppistöðum virkjana.
Óvenju miklir stormar hafa
víða valdið stórtjóni á heyjum
og mannvirkjum.
Læknislaus héruð hafa og
sína sögu að segja.
Á sama tíma og tíðarfarið
hefur leikið margan grátt, er
nú rætt um virkjun Þjórsár
hjá Búrfelli og álverksmiðju í
Sraumsvík. Sórframkvæmdir
eru byrjaðar í Hvalfirði. Ólík-
legt er, að slíkar framkvæmd
ir sem þessar styrki aðstöðu
landbúnaðarins og geri hann
þess megnugan að mæta bæði
erfiðu árferði og aukinni sam
keppni um vinnuafl til fram-
kvæmda, þegar á það er jafn
framt Iitið, sem nú eru horf-
ur á, að bændur nái ekki
grundvallarverði fj rir fram-
leiðslu sína á yfirstandandi ári.
Er það ef til vill von einhverra
að eldi loðdýra s.s. níinka og
chinchilla bæti hag bæudastétt
arinnar frá því, sem nú horfir?
Hér er stiklað á stóru í
vandamálum líðandi stundar
og bent á yerkefni, sem bíða
úrlausnar. Engum er það Ijós-
ara en bændum sjálfum, hvað
við er að stríða. En glaðir og
gunnreifir kveðja þeir vetur
og heilsa sumri í trausti þess,
að snjóa og ísa leysi bráðlega,
svo að vorstörfin geti hafizt og
jafnframt í von um, að blása
megi hlýrri vindar og betur
gróa í félags- og framfaramál-
um sveitanna.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
I
77/ athugunnar fyrír ökumenn
Frá s. 1. áramótum til 1. apríl
hefur lögreglivi í Reykjavík haft
afskipti af 713 árekstrum. Af þess
um fjölda hafa 147 árekstrar ver
ið aftan-á-keyrslur. Þar sem hér
er um að ræða mjög háa tölu sér
lögreglan sérstaka ástæðu til, að
verða athygli ökumanna á fyrr-
greindri staðreynd í þeirri von
að ökumenn taki það til athugun
ar og gæti þess jafnan að hafa
ætíð nægilega langt bil á milli
farartækja, og þeir er á undan aka
taki fullt tillit til þeirra sem á eft
ir eru og snögghemli ekki aema
nauðsyn krefji.
Mikill fjöldi þessara árekstra
og slysa verður við umferðarljós
og ennfremur á stærstu verzlunar
göturn borgarinnar, þar sem um-
ferð er mikil. iEn aðal ástæðan
fyrir aftan-á-keyrslum er, að öku
menn gæta þess ekki að hafa nægi
legt bil milli bifreiða og einnig
vegna þess að ökumenn haía aug
ann við eitthvað annað en akstur
inn sjálfan.
í 52. grein umferðarlaga segir
svo: „Ökumaður, sem ætlar að
nema staðar eða draga snögglega
úr hraða. skal gefa þeim, sem á
eftir koma, greinileg merki um
þá ætlan sína. Skal það gert með
hemlaljósmerki á þeim ökutækjum
sem hafa skulu hémlaljós, en ann
ars með því að rétta upp hönd eða
á annan greinilegan og ótvíræðan
hátt“.
Ennfremur segir svo í 45. gr.
umferðarlaganna: „Ökutæki. sem
ekið er á eftir öðru ökutæki, skal
vera í svo mikilli fjarlægð frá
því, að eigi sé hætta á árekstri,
þótt ökutækið, sem á undan er
stöðvist eða dregið sé úr hraða
þess.“
Þar sem lögregluskýrslur sýna
að í sambandi við aftan-á-keyrslur
verða mörg slys á fólki telur lög
reglan fyllstu ástæðu til, að hvetja
alla ökumenn til að taka mál þetta
alvarlega, og er það von lögre^l
unnar að hver og einn ökumaður
athugi sinn eigin akstursmáta og
um leið hvort hagsmunir hans og
hagsmunir ökumannsins, sem á
undan fer eða á eftir i hvert sinn
fari ekki saman.
Lögreglan óskar eftir samvinnu
við alla vegfarandur, til að koma
i veg fyrir slys og óhöpp í um-
ferðinni, en þann þátt umferöarinn
ar. er hér um ræðir, er auðvelt að
bæta. Reynsla sýnir að bezta slysa
vörnin er að gera sér ljóst að
hætta er á ferðum. Þessu til sönn
unar, nœgir að benda á að flest
ir árekstrar og slys verða þar, sem
akstursskilyrði eru góð, ÞAR ER
EKKI SÝND NÆGILEG AÐ
GÆZLA.
\