Vísir - 19.04.1975, Blaðsíða 3

Visir. Laugardagur 19. apríl 1975.
3
Kœrir fyrir stuld ó hugverkum -
brot ó byggingasomþykkt o.fl.
Hér er húsið við Akurholt I Mosfellssveit, sem Þorgils Axelsson teiknaði, en telur Verk h.f. hafa breytt
og afbakað höfundarréttinn á. (Ljósmynd BG.)
— Prófmál
þar sem 25
slík geta
fylgt á eftir
í uppsiglingu eru
stórfelld málaferli, þar
sem teiknistofan
Kvarði kærir Verk h.f.
fyrir hugverkastuld
annars vegar, en sama
fyrirtæki, bygginga-
nefnd og hreppsnefnd
Mosfellssveitar og hús-
byggjenda þar i sveit
hins vegar fyrir brot á
höfundarrétti, bygg-
ingarsamþykkt og
fleira. Þetta er prófmál
út af rnörgum húsum.
Visir hafði i gær samband við
nokka aðila þessa máls, sem
þingfest verður i næstu viku.
Þorgils Axelsson, bygginga-
fræðingur hjá Kvarða h.f.,
skýrði málið þannig:
„Tildrög eru þau, að þegar
Verk h.f. hefði byggt eitt hús,
var farið fram á samvinnu við
okkur, og við unnum út allar
lausnir, sem þurfti að gera til að
stilla saman einingahúsum
Verks hf. Eftir tvö ár var þess-
ari samvinnu slitið, en Verk h.f.
stofnaði sina eigin teiknistofu,
þar sem verk okkar voru
kópieruð. Ég hef undir höndum
11 slik mál, þar sem varla er um
að ræða tilfærslu á málum eða
uppröðun húsgagna.
Á þessum tima teiknuðum við
170—180 hús. Þegar slitin voru
gerð, var eftir að byggja um 25
af þessum húsum. Þá breytti
Verk h.f. teikningunni, lagði til
hliðar allar útfærsluteikningar
og vinnuteikningar húsanna og
tók að nota sinar eigin. Við það
breyttist sjálf aðalteikningin,
útlitsteikning hússins, og þar
með höfundarverkið.
í byggingasamþykkt segir,
að sá sem gerir aðaluppdrátt
eigi að yfirfara allar sérteikn-
ingar og gæta þess, að
burðarþol sé ekki rýrt. Með þvi
að nota aðrar teikningar en þær
upprunalegu er mér ekki gefinn
kostur á þessu, en er lagalega á-
byrgur gagnvart hugsanlegum
skaðabótakröfum, að ég tel.
Fyrsta húsið, sem þetta á við
um, er við Akurholt i' Mosfells-
sveit. Þar er til staðar aðalupp-
dráttur, sem ég hef teiknað, og
var byrjað að byggja sam-
kvæmt honum, en hætt við þeg-
ar á að fara að reisa húsið ofan á
plötuna og notaðar breyttar
teikningar. Þessu mótmælti ég
þegar með simskeyti til bygg-
inganefndar, oddvita Mosfells-
hrepps, til eigenda hússins og
Verks h.f. Þrátt fyrir þetta var
haldið áfram að reisa húsið, og
endaði með þvi, að eigandinn
lagði fram nýja teikningu af
húsinu, eins og það litur end-
anlega út. Hún er samþykkt á
fundum bygginganefndar og
hreppsnefndar fyrir örfáum
dögum.
Þar með tel ég, að þetta lög-
brot sé staðfest og heimilað af
þessum nefndum.
Þetta er fyrsta málið, sem
reynir á á þennan veg af um 25
húsum. Hvað snertir kópieringu
Verks h.f. koma hin húsin til
með að lenda i sömu aðstöðu
fyrr eða siðar. Ég geri kröfu til
að komið verði i veg fyrir það á
einn eða annan hátt.
Ég fór úpp eftir með eiganda
hússins, þegar verið var að
byrja að reisa húsið, og benti
honum á þá galla, sem ég taldi
að væru á verkinu og bað hann
um að hætta við þetta. Hann
vildi það ekki, og þá tjáði ég
honum að ég ætti ekki annars
úrkosta en fara i þetta mál af
fullri hörku.
Eftir nokkra baráttu tókst
mér að fá útskrift úr bókum
bygginganefndar og hrepps-
nefndar um málið, en fékk ekki
að sjá teikninguna, sem er af-
bökuð teikning min, staðfest af
verkfræðingi Verks h.f., né
heldur bréf það, sem er rök-
semdin fyrir breytingunni. Ég
hef leitað til félagsmálaráðu-
neytisins og fékk þær upplýsing-
ar þar, að ég ætti rétt á útskrift-
inni og mætti sjá öll önnur gögn i
málinu. Þetta eru sönnunar-
gögn i máli, sem verður refsi-
mál, og mér þykir undarlegt, að
ég skuli ekki fá þau.
Að minu mati er frágangur
þessara húsa fyrirfram von-
laus, og þess vegna get ég ekki
staðið undir honum. Ef þessi 25
hús verða reist á þennan hátt, á
ég yfir höfði mér jafnmörg
málaferli, þar sem ég ber laga-
lega ábyrgð á þeim. Hvert mál
myndi leiða af sér skaðabætur
upp á 500 þúsund til eina
milljón, og þá væri ég öreigi
eftir. Þvi verðégað láta reyna á
þetta,” sagði Þorgils Axelsson.
Jón Baldvinsson, sveitarstjóri
i Mosfellssveit, sagði, að óskað
hefði verið eftir breytingu á
byggingateikningu viðkomandi
húss. Slikt væru ekki óalgengt,
og hefði það verið samþykkt.
Gunnar Hólmsteinsson, fram-
kvæmdastjóri Verks h.f., sagði
Visi, að Þorgils hefði ekki verið
til viðtals um breytingar á
teikningum sinum til samræmis
við breytta framleiðsluhætti i
verksmiðju Verks h.f. ,,Við vit-
um ekki til, að hann eigi einka-
rétt á að teikna einingahús,”
sagði Gunnar. ,,Við teljum okk-
ur eiga allan rétt á þvi að not-
færa okkur alla möguleika til að
byggja með ákveðnum, stöðluð-
um einingum og bæði við og aðr-
ir teiknum með tilliti til þess.”
„Ég held þetta hafi verið
þannig,” sagði Kjartan Blöndal
forstjóri hjá Verki h.f., ,,að Þor-
gils hafði teiknað þetta hús,
fyrir eiganda þess, en vegna
breytinga i verksmiðju okkar
gekk sú teikning ekki, en Þor-
gils neitaði öllum breytingum.
Þá vorum við beðnir að gera
nýja teikningu, sem var gert.
Hvað það snertir að við höfum
tekið hans teikningar og eignað
okkur, er það ekki rétt. Við sett-
um aðeins á stofn okkar eigin
teiknistofu, enda breyttum við
okkar framleiðslu þannig, að
hans teikningar ganga ekki.”
—SHH
VERÐBÓLGAN
eigum
ennþá
metið
Við höldum meti okkar i
verðbólgu óhögguðu. Tyrkir
koma næstirokkur af þjóðum,
sem eru i efnahagsstofnuninni
OECD. En bilið milli okkar og
þeirra er býsna stórt.
Verðbólgan var hér siðustu
tólf mánuðina, miðað við
febrúar, 53,7 af hundraði. t
Tyrklandi var hún 30,2 af
hundraði.
Irar höfðu 23,8% verðbólgu,
ttalir 23,3% og Portúgalir
22,3% og aðrir minna.
Minnst verðbólga i OECD-
rikjunum var 5,8 af hundraði i
Vestur-Þýzkalandi, 8,2 I
Sviþjóð og 8,4 i Sviss.
Meðaitalið I þeim 24 ríkjum,
sem að OECD standa, var 12,8
prósent þessa siðustu tólf
mánuði.
Hér er miðað við visitölu
neyzluvöru.
—HH
Ríkisstjórn og Seðlabonki leita leiða:
fjárskorti iðnfyrirtœkja
Bœtt úr
Rikisstjórn og Seðlabanki
glima við að finna leiðir til að
bæta úr rekstrarfjárskorti iðnað-
arins. Iðnaðarráðherra, Gunnar
Thoroddsen, skýrði frá möguleik-
um í þessum efnum á ársfundi
iðnrekenda I gær. Áherzla er lögð
á þrjú atriði.
Gildandi reglur um endurkaup
bankakerfisins á lánum, sem iðn-
aðurinn tekur til framleiðslu og
rekstrar, skulu gerðar rýmri. 1
vaxandimæli verður tekið tillit til
þeirra framleiðsiugreina sem
njóta enn nokkurrar tollverndar
en munu lenda i mjög harðnandi
samkeppni á næstunni af völdum
tollalækkana.
Sérstaka lánafyrirgreiðslu skal
veita iðnfyrirtækjum vegna
gengistaps af innflutningi hrá-
efna. Iðnfyrirtæki, sem hafa með
höndum viðskipti við fyrirtæki i
sjávarútvegi og fiskiðnaði og hafa
lent f greiðsluerfiðleikum vegna
hallareksturs, skulu fá sérstaka
fyrirgreiðslu. Þetta eru aðalatriði
tillagna um úrbætur, sem rikis-
stjórn og Seðlabanki reyna nú að
koma saman.
— HH
„Er mjólkin
búin til hér"
Krakkarnir úr ísaks-
skóla voru á svolitlu
ferðalagi í gærdag.
Þeir fóru ásamt kenn-
urum sínum og fer.gu
að skoða staðinn ,,þar
sem mjólkin er búin
til", Mjólkursamsöl-
una við Laugaveg.
Að sjálfsögðu vita krakk-
arnir allir núna hvernig
mjólkin kemst alla leiðina
frá spenum kúnna i sveitinni
i mjólkurbúðirnar. Það er
langur vegur og margar
hendur þurfa að leggja hönd
á það nytjaverk.
En hér eru semsé tsaks-
skólabörnin á leið i leyndar-
dóminn til að fá að vita allt
um mjólkina. (Ljósmynd
Visis Bjarnleifur.)