Vísir - 28.04.1975, Blaðsíða 2

2
Visir. Mánudagur 28. april 1975.
Gunnar Viðar
Ég var með kransæðastiflu og
skrámaður. Ég dó um leið og ég
átti að fara inn á röntgendeild og
var þá fluttur beint i likhúsið og
boðið i opinn kassann. Ég varð að
biða lengi, þar sem ég lá á slys-
staðnum, áður en eftir mér var
tekið. Fyrst var bara gengið fram
hjá mér.
Guðmundur Jónsson
Ég var með rifið milta og var lát-
inn biða á spitalanum. Annars
var ég raunverulega dauður fyrir
þann tima, þvi i bilnum var ég að
velta yfir á næsta mann, en sá,
sem var að passa okkur, rak þá
bara höndina i kviðinn á mér og
ýtti fast á móti.
Július Júliusson
Ég hefði varla lifað af, með
sprungið milta. Þegar komið var
á spitalann, voru fötin rifin upp
um mig og svo var ég settur beint
inn i heljarkulda og látinn dúsa
þar.
Sum slysanna voru hroðalega
Ijót, enda voru 44 tilfelli af þeim
108, sem þarna var um að ræöa,
svokölluð stórslys, og þurftu
ákveðna meöhöndlun innan til-
tölulega skamms tíma, ef ekki
átti að fara illa. Ljósm. Bj.Bj.
BJÖRGUNARMENN STÓÐU SIG
YFIRLEITT MEÐ PRÝÐI
— œfingin sem slík vel heppnuð, en nokkrir veikir hlekkir komu í Ijós
Björgunarmenn stóðu sig með prýði, var einkunn stjórnenda eftir
á, og gilti það um alla björgunarhópa. Hér eru menn úr björgunar-
sveitinni Ingólfi að störfum. Ljósm. Bj.Bj.
Þeir, sem að æfingunni
á laugardaginn stóðu,
voru á einu máli um það á
eftir, að á heildina litið
hefði hún gengið mjög
vel. Eins og vænta mátti
komu þó fram nokkur
smáatriði, sem þurfa lag-
færinga við, en æfingin
var einmitt gerð til þess
að leiða í Ijós þá veiku
hlekki, sem kynnu að
vera í þeirri björgunar-
áætlun, sem til er varð-
andi áföll af þessu tagi.
„Sjúkraflutningarnir tókust
sem slikir mjög vel,” sagði
Guðjón Petersen, fram-
kvæmdastjóri Almannavarna,
er við hittum hann að máli i
stjórnstöð Almannavarna eftir
æfinguna. Hann var þá þangað
kominn ásamt Erni Bjarnasyni
lækni, sem hafði yfirumsjón
með starfi læknanemanna við
þessa æfingu.
„Flutningstæki voru alltaf til
staðar,” sagði Guðjón, en
sjúklingarnir dreifðust ekki eins
vel milli spitalanna og við hefð-
um óskað. t fljótu bragði virðist,
að Landakot hefði mátt taka
við fleiri sjúklingum. Land-
spitalinn hafði aftur á móti
samband við okkur i lokin og
óskaði eftir þvi, að álagið yrði
minnkað.”
Orn Bjarnason gat þess, að
Landakotsspitali hefði um þetta
leyti verið að taka við svokall-
aðri „acutevakt”, og þess vegna
hefði ef til vill verið talið ráðlegt
að hlifa honum sem mest.
Tveir gallar komu fram þegar
i stað, en það var skortur á
greinilegum merkingum hinna
slösuöu. Guðjón taldi, að ástæða
væri til þess að greiningarlækn-
ar gætu sett veifur hjá hinum
slösuðu, sem sýndu sjúkraflutn-
ingamönnum, hvaða tilfelli
væru bráðust og i hvaða röð
þyrfti að taka sjúklingana, og
mætti gera það með mismun-
andi litum flöggum. Hinn gall-
inn var sá, að sendibilar, sem
fengnir voru til sjúkraflutninga,
voru ekki auðkenndir á nokkurn
hátt, og fengu þess vegna engan
forgang i umferðinni. úr þvi
mætti lika bæta með þvi að hafa
viðeigandi merki tiltæk og setja
á bilana i neyðartilfellum.
Orn Bjarnason lagði áherzlu
á, hve góð samvinnan hefði ver-
ið við skátana 108, sem fengnir
voru i hlutverk hinna slösuðu.
Þeir hefðu allir verið stundvisir
og ekki hefði komið til neinnar
ringulreiðar meðan verið var að
undirbúa þá. Hlutverk sin hefðu
þeir svo rækt af mikilli prýði.
Hann sagði, að 44 hefðu leikið
hlutverk stórslasaðra. Þeir
þurftu allir að fá rétta með-
höndlun mjög fljótt. 32 voru
minna slasaðir, en þó mikið
meiddir, með beinbrot og þess
háttar. 32 i viðbót voru svo litiö
eða ekki meiddir, en sumir með
sjúkdóma. Til dæmis voru tvær
fæðandi konur, fjögur hjartatil-
felli, sex utan við sig með and-
legt áfall. Mikið reyndi á
björgunarmenn að bregðast rétt
við, meðal annars láta þetta fólk
rétt upp á börur, og var reynt að
fylgjast vel með þvi. örn sagði,
aö björgunarmenn hefðu upp til
hópa staðiðsig mjög vel og farið
rétt að, meðal annars i dæmum,
þar sem röng handtök hefðu
skilið milli lifs og dauða, hefði
verið um alvöru að ræða.
Bæði Orn og Guðjón lögðu
áherzlu á, hve vel áhorfendur
hefðu hegðað sér i þessu tilviki,
haldið sig utan við slysstaðinn
og sýnt tillitssemi. örn taldi þó,
að fréttamenn og ljósmyndarar,
sem snigluðust innan um slas-
aða og björgunarmenn, hefðu
gegnt þvi hlutverki að valda
ruglingi, eins og áhorfendur
gera venjulega, þegar um raun-
verulegt slys er að ræða.
Hann sagði jafnframt frá einu
dæmi, þar sem rétt viðbrögð
sjúkraliðsmanna hefðu bjargað
mannslifi, ef þetta hefði verið
alvöruslys. Þar var um að ræða
mann, sem var með ákafa blæð-
ingu, og voru gefnar tiu minútur
ólifaðar. Einn sjúkraliðsmann-
anna fann þennan mann þegar i
stað og gerði viðeigandi ráð-
stafanir af mikilli kunnáttu. 1
alvöruslysi hefðu viðbrögð
þessa manns haft úrslitaþýð-
ingu.
Orn lagði áherzlu á, að það
hefði ekki verið óviljandi, sem
nokkur timi leið frá þvi að
fyrstu sjúkrabilar komu, þang-
að til farið var að flytja slasaða.
Hann sagði, að athugun og um-
önnun á slysstaö væri mjög
þýðingarmikið atriði, og nauð-
synlegt að gera sér glögga grein
fyrir eðli slysanna og hvað gera
þyrfti i hverju tilfelli þegar i
stað, þvi á þvi ylti hvað hægt
væri að gera á eftir. Þvi mætti
ekki rjúka til þess að stafla
slösuðum inn i bila eftir þvi
hverjir væri hendi næstir. Með-
ferðog brottflutningur verða að
vera af yfirveguðu ráði.
— SIIH
Lœknanemar
undirbjuggu
þó sem
,slasaðir' voru
„Þú sprittar vel á þér liáls-
inn, og siðan limirðu þetta sár
hér á þig,” sagði einn lækna-
neminn við skáta, sem hann var
aö setja inn i hlutverk sitt. „Svo
verður tengd slanga við sárið,
og blaðran á endanum á slöng-
unni á að vera undir holhöndinni
á þér. Þegar læknir eða hjálpar-
maður nálgast, dælir þú mcð
Læknanemar undirbjuggu „slysatilfcllin” og limdu sár á skátana
með tilheyrandi málun. Siðan fylgdust þeir meö þvi út I gegnum
æfinguna, hvaða meöhöndlun tilfellin fengu. Ljósm. Bj.Bj.
Skátarnir léku margir óhugnanlega eðlilega, og svo var um þennan, sem var einn þeirra er „létust.”
Hann lá lengi þarna á steinunum og depiaði varla auga, svo viðstaddir voru jafnvel farnir að gefa þvi
gætur, hvort ekki væri annaöog meira en leikur á feröinni. Ljósm. Bj.Bj.
blöðrunni eins og þér sé að
blæða út, en ekki nema þegar
einhver er hjá þér, þvi þaö er
ekki svo mikið i blöðrunni. Ef þú
hefur ekki fengið rétta með-
höndlun eftir 25 minútur, ertu
dáinn. Skilurðu þetta?”
Það voru 10 læknanemar und-
ir stjórn Arnar Bjarnasonar
læknis, fulltrúa landlæknis,
sem undirbjuggu tilfellin, settu
skátana inn i hlutverk sin og
fylgdust siðan með þvi, hvort
hver og einn fengi rétta með-
höndlun. Þeir skiluðu siðan
skýrslu, sem leiðir i ljós, hvað
var rétt og vel gert og hvað var
miður.
— SliH