Vísir - 10.09.1975, Blaðsíða 7

Visir. Miðvikudagur 10. september 1975.
7
Að herða sultarólina
um tíma getur þýtt
eignaaukningu um
1,5 milljón á óri
— spjallað við Ragnar Tömasson lögfrœðing og fasteignasala
Markaðsverð á fast-
eignum í dag einkennist
mjög af því efnahags-
ástandi, sem nú er
ríkjandi, en þó með
öðrum hæfti en gerist og
gengur með aðra vöru og
þjónustu. Allt verðlag
hefur hækkað geysilega
mikið á síðustu misser-
um. En fasteignaverð
hefur nú sem fyrr verið
viðkvæmara f yrir
kaupgetu almennings,
þ.e. þegar kaupgeta
minnkar helzt fasteigna-
verðið óbreytt, þrátt
f yrir hækkanir á
byggingarkostnaði. En
aftur getur fasteignaverð
átt það til að hækka
mikið, þótt ekki séu
neinar umtalsverðar
hækkanir að ræða í
byggingarkostnaði,
vegna mikillar eftir-
spurnar.
Ekki er ótitt að fasteignasöl-
y um sé kennt um hátt fasteigna-
; verð, en ennþá biðum við eftir
; hrósi fyrir hið hóflega verð, sem
íj er á fasteignum i dag.
■
; Hvenær hækkar fast-
eignaverð aftur?
Hvenær fasteignaverð mun
hækka aftur verulega er ekki
l gott að segja um, en hitt er ljóst,
| að það er aðeins timaspursmál.
Það er ekki óskhyggja fast-
8 eignasala að verð hækki, en ekki
er hægt að loka augunum fyrir
þeirri staðreynd, að frá þvi 1.
marz 1974 hefur byggingarvisi-
j talan hækkað um 88.5% meðan
ibúðaverð hefur varla hækkað
nema um 40-50%, sem útaf fyrir
| sig er nokkuð hressileg hækkun.
Verðbólgan er ein höfuð
j uppspretta efnahags-
l legra verðmæta
1 á islandi
Fyrir okkur sem fylgjumst
| með fasteignamarkaðnum, get-
I ur það verið grátbroslegt að sjá
| allt atvinnulifið riða til falls i
hatrömmum verkföllum, þar
sem barist er um nokkur þúsund
krónur hækkun á mánaðarlaun-
um, sem engu virðast breyta
um það, hvernig mönnum geng-
ur að koma undir sig fótunum
fjárhagslega.
Staðreyndin er sú, að
verðbólgan er ein höfuð
j| uppspretta e.fnahagslegra
verðmæta á Islandi og gildir það
jafnt um einstaklinginn,
bóndann, útgerðarmanninn og
atvinnurekendur yfirleitt.
Það er t.d. ekki óhugsandi að
fyrirtæki sem rekið hefur verið
með tapi alla tið nái að mynda
verulegar eignir, hafi það fengið
lán til að fjárfesta i fasteign.
j Þetta stangast auðvitað á við
I alla ,,hagfræðilega skynsemi”
verði að aurum — og svo timum
við ekki að byggja yfir gamla
fólkið.
Lán til íbúðakaupa
meginforsenda efna-
hagslegs sjálfstæðis
einstaklingsins
Á sama tima og baldnar eru
tilfinningarikar ræður um \
launajafnrétti og kjarabætur ;
gleymist algerlega að lán til
ibúðakaupa eru, eins og nú |
háttar, megin forsenda efna- |
hagslegs sjálfstæþis I
einstaklinganna. Þó hart sé að '*
segja frá þvi, þá hefur það verið j
svo um langt árabil að sá sem til .
dæmis ætlar að safna af miklum
krafti fyrir útborgun i ibúð hef- |
ur i lok hvers árs orðið að j
horfast i augu við þá staðreynd, I
að útborgun i meðalibúð hefur :
oftast hækkað meira en honum
hefur tekist að spara á árinu. j
Ráðlegg ungu fólki að
safna fé í banka
Ungu fólki vildi ég benda á að ;
sparimerkin reynast mörgum
mikilvæg eign, þegar til ibúða-
kaupa kemur. Sjálfsagt er
einnig að ganga i lifeyrissjóð,
þvi þeir eru i rauninni gildásti
lánveitandinn á ibúða- !
markaðinum.
Þá tel ég það ráð að leggja
reglulega fyrir af laununum i
sparisjóðsbók hjá banka við-
komandi, þrátt fyrir það sem
áður segir um áhrif
verðbólgunnar á sparifé .
Þannig getur þetta unga fólk
vænzt lánafyrirgreiðslu hjá
bankanum, þegar til kastanna
kemur.
Hafi fólk verið búið að eignast
bil, þá hefur sala hans oft verið
ómetanlegur liður i þeirri erfiðu
þraut, sem kaup á fyrstu
ibúðinni óhjákvæmilega er.
Fáránlegt fyrirkomulag i
á úthlutun lána til kaupa
á eldra húsnæði
Tilfellið er, að eftir að fólk er
búið að eignast sina fyrstu ibúð,
þá verður áframhaldið léttara.
Ég myndi þess vegna ekki telja g
það neina goðgá að G-lán hús- |
næðismálastjornarinnar, sem |
er til kaupa á eldri húsnæði yrði
hækkað um helming. 1 dag nem-
ur það að meðaltali 300.000. Yrði
það aðeins lánað þeim, sem eru
að kaupa i fyrsta sinn. Þá myndi
virkilega muna um þessi lán.
Nú er alveg fáránlegt fyrir-
komulag á úthlutun þessara
lána. Enginn leið er að fá að vita
fyrirfram, hvort menn fá lánin,
þannig að reyndin er sú, að þau
eru öll veitt fólki, sem hefur
keypt sér ibúð án tillits til þess,
hvort það fengi lánið eða ekki.
Mér finnst þessi G-lán vera
tilvalið tækifæri fyrir þjóð-
félagið, til þess að hjálpa þeim
af stað, sem ekkert þak eiga yfir
höfuðið. Þar er þörfin brýnust
fyrir lánin. I stað þess að
mjaka fólki, er á i erfiðleikum,
inn i framkvæmdarnefndar- eða
borgaribúðir, sem gera það að
verkum, að það kemst aldrei
yfir eigin ibúð á hinum frjálsa
markaði.
-HE.
Tökum sem dæmi að tvær
fjölskyldur hefðu árið 1970 þurft
að taka afstöðu til þess hvort
þær ættu að festa kaup á ibúð
fyrir 1.500.000:-, mestan part
fyrir lifeyrissjóðslán og önnur
hliöstæð langtimalán. Þeirri
varkárari hefði boðið hugur við
háum afborgunum og vöxtum
en hin hefði afráðið kaupin.
Eginaaukning þeirrar siðar-
nefndu væri kr. 6.000.000:-, þ.e.
ibúðin seldist i dag fyrir kr.
7.500.000:- Ef að likum lætur
hefur fyrrnefndu fjölskyldunni
þó ekki auðnast að leggja mikið
til hliðar, a.m.k. sýnist manni
að sú sé reynslan. Það
sem hún kann að hafa geta
sparað er þá að mestu horfið i
verðbólguhitina.
Tíma ekki að byggja
yfir gamla fólkið
Þeir, sem spara,eru i raun að
gefa hinum, sem fá lánað.
Gamla fólkið sem hefur sparað
saman til elliáranna, verður að
horfa upp á það að krónur þess
og ekki nema von að hag-
fræðingar fái gæsahúð af að
stúdera islenzkt efnahagslif.
Einstaklingur, sem fær lán til
fasteignakaupa þarf yfirleitt
ekki að kviða framtiðinni fjár-
hagslega, þó hann verði fyrst
um sinn að herða sultarólina,
meðan verið er að komast yfir
erfiðasta hjallann vegna
kaupanna, svo framalega sem
lif hans og heilsa er i góðu lagi.
Þetta er staðreynd, allir sjá,
sem hana vilja sjá.