Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.1944, Blaðsíða 4

436
LESBÓK MOROUNBLAÐSTNS
yfir þeim löngum gapti hann,
fátækum lítið gjörði sott.
gleymdi tíðum þeim kærleiks vott.
Líkaði Teiti illa grafskriftin, en
varð þó svo búið að hafa.
Aðrir eigna grafskriít þessa Jóni
Sigurðssyni, bróður Sæmundar
smiðs.
Það verkefni bíður, að rannsaka
nánar Sannfræði frásagnar Gísla,
en hún ber víða ærinn þjóðsagn-
ar keim.
n.
FYRSTA DVÖL SIGURÐAR I
REYKJAVÍK.
EINS og áður getur kom Sigurð-
ur til Reykjavíkur vorið 1822.
Stundaði hann þar beykisstörf og
aðra vinnu, og ,var í fyrstu „condi-.
tionerandi" hjá Sivertsen kaup-
manni, en síðar mun hann hafa
verið til heimilis í Brúnsbæ.
Fyrst kemur Sigurður við sögu
í Reykjavík á þann hátt, að 7.
mars 1823 kærir hann Jón Jónsson
frá Silfrastöðum i Skagafirði fyrir
Moltke stiftamtmanni. Stiftamtmað
ur sendi bæjarfógeta þessa kæru,
og tók mál Sigurðar til meðferðar.
Kærði Sigurður Jón fyrir að hafa
brugðið fyrir sig fæti á götu og
slegið sig. Við rannsókn málsins
upplýstist, að Jón hafði lánað Sig-
urði 1 ríkisdal í smákúranti, og
ábyrgðist Guðmundur Sveinbjörns-
son verslunarmaður greiðslu á lán-
inu. Stóðu efíir af skuldinni 90
skildingar, er hjer var komið, og
hafði Sigurður færst undan að
greiða í sömu mynt, en vildi greiða.
eftir vörureikningi.
Sunnudaginn ^3. febrúar 1823
hitti Jón Sigurð á förnum vegi og
krafði hann um skuldina. Sigurður
sagði, að nii væri ekki tími til að
tala um það, og hafði við einhver
illyrði, og setti hendina fyrir brjóst
Jóns, svo að hann var rjett fallinn
við. Jón var undir áhpifum áfengis
og reiddist. Sló hann Sigurð í höf-
uðið, svo að hattur hans dalaðist.
Einnig hjelt Sigurður því fram,
að Jón hefði brugðið fyrir sig fæti.
fjell dómur í máli þessu 10. mars
1823 á þá lund, að Jón var sýknað-
ur af kæru Sigurðar og skyldu
jafnast högg Jóns og illyrði Sig-
urðar, en ekki var talið, að .Tón
hefði viljandi brugðið fæti fyrir.
Sigiirð. Ilinsv. var Jón sektaður um
4 mörk til Reykjavíkur sakafalls-
kassa fyrir að vera drukkin á al-
mannafæri.
Síðar á sama ári hófst svonefnt-
Draugsmál, sem Sigurður kvað,
Draugsrímur um. Tildrög voru þau,
að þeir Sigurður, Tlannes Erlends-
son skósmiður, Guðmundur Ilann-
esson lausamaður og Sigmundur
Jónsson snikkari komu sjer saman
um það, að hræða Pjetur Pjeturs-
son beyki með draiigagangi til þess
að gefa þeim brennivín. Áttu þessir
merin allir heima í Brúnsbæ hjá
Ilannesi Erlendssyni skósmið.
Kærði Pjetur athæfi þeirra til
bæjarfógeta með kæru dags. 3. jan.
1824 og er aðalefni kærunnar á
þessa leið: Milli kl. 12 og 1 nótt-
ina 4. desember 1823 heyrði Pjetur
að komið var við gluggann á her-
hergi því, er þeir ITannes og hann
sváfu í. Voru þá allir í húsinu hátt-
aðii;, nema Ilannes Erlendsson,,
,,bödkerlærlingurinn“ Sigurður Ei-
ríksson og Guðmundur Ilannesson,
og voru þeir allir frammi í kokk-
húsinu. I því bili kom Ilannes inn,
en hann neitaði að hafa komið við
gluggann. TTannes fór til sængur
og heyrði Pjetur þá skark mikið
við gluggann. Slökkti hann þá Ijós-
ið, en sá þó engan úti f.vrir. Skark-
ið h.jelst um hríð, og heyrðist síðan
ýlfur mikið. Var þá komið við
herbergishurðina og barið giæini-
lega. ITannes fór þá ofan og spurði
hver þar væri, en ekkert svar kom.
Kallaði hann þá á Sigurð og bað
hann að flæma burtu þennan vonda
gest, sem og varð, og ekki kom
hann aftur þá nótt. Pjetur kvaðst
þ;» hafa verið svo hræddur, að hann
þorði ekki að sofa um nóttina.
Daginn eftir, þegar dimmt var
orðið, kallaði Guðmundur Ilannes-
son Pjetur á eintal, og kvaðst hafa
orðið var við einhverja veru fyrir
utan, sem hefði sagt, að hún væri
send til Pjeurs til þess að drepa
hann. Um kl. 7 um kvöldið byrjaði
draugurinn með líkri aðferð og áð-
ur. Kristján Jakobsson sá um kvöld
ið, er hann fór, einhverja ófreskju,
sem fór upp í sundið hjá Ullar-
stofunni. Vakti Pjetur einnig þessa
nótt, sakir óttá. Daginn eftir sagði
Sigurður, að þetta væri draugur
sendur einhverjum þeirra. Um kvöld
ið byrjaði draugagangurinn aftur.
Var nú barið og bramlað svo að
hurðin hrökk oft upp og munir
duttu niður. Lagsmenn Pjeturs
ræddu mikið um drauga. Síðan býð-
ur Sigurður, að hann skuli afmá
vofuna, ef hann fái einn pott af
brennivíni. Fjellst Pjetur á það,
og keypti brennivinið samstundis
og var það drukkið um kvöldið.
Sagði Sigurður, að erfitt væri að
ráða slíkar vofur af dögum, en
guð rjeði sínum lukkukjörum og
mundi styrkja sig. er hann væri að
gjöra miskunarverk. Síðan skrif-
aði Sigurður svokallaða drauga-
stefnu og nokkra stafi með blóði
og gekk fram í eldhús og Hannes
með hortum. Ileyrðust þaðan rysk-
ingar og spurði Sigurður vofuna
hvaðan hún væri og hvað hún vildi.
Ileyrðist óljóst uml. Síðan skipaði
Sigurður vofunni að koma kl. 11
komu þgir síðan báðir inn aftur
Sigurður og Hannes og voru mjög
dæstir. Um kl. 10 fjellu þeir hvor
af öðrum í óvit. Sigurður og ITannes
og hjálpaði Pjetur hinum að