Lesbók Morgunblaðsins - 20.05.1945, Side 3

G. Er búðiuu kynjum kennt suin-
an cða ekki’
7. llvaða íramhaldsmenntun er
fáanleg?, og hve uiikill hluti
notar hana?
8. Á hve miklu aij bókasöi’num er
völ?
!). llve mikil er kennara mennt-
unin 1
10. Fcr hermeunsku kennsla fram
í sambandi við skólagönguna ?
11. llvaða áhrif hefir stríðið haft
á kennsluna?
12. Hvaða ráðstafanir eru fyrir-
hugaðar að stríðinu loknu?
Þessi bók mun vera íyrsta tilraun
sem(gerð hefir verið til að bera
saman fræðslu-ástand bjóðanna
og bregða upp mynd af alheims á-
standinu. Annað verkefni þessarar
alþjóða hreyfingar verðurvað rann-
saka kennslubækur og allt námsefni
og fræðslu um lönd og þjóðir, sjá
um að allt slíkt sje satt og rjett með
íarið.
Eftir upplýsingum, sem fram
kornu er misbrestur á slíku. Þá er
stóratriði, að þjóðir, sem hafa bar-
ist, hermi rjett frá söguatriðumjsvo
að nemendur fái rjettan skilning á
orsökunum, og verði vþá síður hægt
að ala á hatri til nágranna til imd-
irbúnings nýs ófriðar.
Eitt af störfunum mun verða, að
leita uppi allt hið besta í aðferðum,
námsefni, áhöldum, byggingum og
skólafyrirkomulagi og vekja á því
almenna athygli og hjálpa til að
dreii'a slíku úr einum stað í annan.
Um útvarp hefir mikið verið
rætt á samkomunum þremur. Hef-
ir oft verið bent á það, hve öflugt
og fljótvirkjt hugsana flutningstæki
slíkt er. Dæmið um það hvei’su stórj
virkt vopn það hefir verið í stríð-
inu, bendir glöggt á hve öflugt það
gæti ;'eynst í þarfir friðar og al-
[þjóðabræðralags. Meðan svo cr, að
mikill hluti mannkyus er ólæs, er
'jþó hægt að ná andlegu sambandi
LESBOK MORGUNBLAÐSINS I
við hanu með útvarpi. Lýðskóla-
menn, með Grundtvig að íoringja,
þaía löngum talað imi mátt hins
lifandi orðs. Sálfræðingar vita og
vel að innilegustu áhrifin berast
manni gegnum eyrað, og eftir að
aðrar skynjanir eru úr sögunni,
heldur heyrnin áfram að starfa, og
ú það bæði við sofandi menn og
deyjandi. Við endalok þessa stríðs
inun útvarp(girða fyrir, að eins farii
og í gamla heims-stríðinu, að blóðs-
uthellingar fari fram eftir að lýst
var vopnahljei. Þegar sjónvarpið
bætist við, þá mun hjer um að ræða
öflugri menningartækni .en áður
hafa þekkst. ,Með góðum samtökum
ætti að mega koma á alheims hugs-
ana samtökum til aukins skilnings
og samúðar meðal þjóða heimsins
á fljótari og öflugri hátt en nokk-
urn hefir áður dreymt um.
Eitt af verkefnunum verður að
koma á manna-skiftum milli landa,
nemenda-skiftum,,kennara og starfs
manna á mörgum sviðum. Af hverri
einstakri þjóð má mikið læra, Allar
geta þær bæði gefið og þegið, og
við það vex skilningur og samúð.
j>að er undir þjóðunum sjálfum
komið? ,hvort þær vilja halda áfram
að hatast og berjast, eða snúa við
blaðinu til framtíðar samvinnu og
bræðralags. Öllum ætti að finnast
hið síðarnefnda auðveldara og fyr-
irhafnarminna og sjálfsagðara.
Trúin á rótgróna illmennsku! þjóða,
og' óhjákvæmileg illindi er óholl og
skaðvænleg enda byggð á ósönnum
forsendum, því að öll saga mann-
kynsins liefir sýnt stígandi menii-
jngarþróun, þótt með ölduhreyfing-
um hafi verið. Þótt enn hafi lítið
miðað, bendir allt á óendanleg tæki
færi til að gera,líf manna göfugra,
fyllra og unaðslcgra,/og það án allsi
tillits mismunar cinstaklinganna.
i Með vitsmunum hcfir mannkynið
sigraði örugleikana, sem upp hafa
komið. Bjartsýni hefir reynst sann-
spárri, svo mun enn fara, ,þótt örð-
283
ug sýnist enn leiðin til stöðugs al-
heimsfriðar.
Nýir sigrar iæða nýja örðugleika.
Að samgönguörðugleikum sigruðum
koma sambúðar-örðugleikar, í ljós.
Þjóðirnar verða,nágrannar, án þess
að kunna að lifa saman. Þar er eng-
án reynsla á að byggja, slíkt hefir
aldrei áður hent. Þjóðirnar hafa
ekki cnn átt neina sameiginlcga
eign, nema sólskinið og loftið^ scm
þær anda að sjer, og sem ekki vct'ð-
ur um deilt.
lleili mannsins er merkastur alls
hins þekkta. Hann hefir beislað
öflin og klofið örðugleikana. Það
virðist ekki ósanngjarnt að hin
fyrsta sameiginlega alheimseign
verði nokkurskonar alheims heili,
menningarmiðstöð, þar sem bcstu
kraftar allra þjóða saiueinast um
að skapa hnettinum síbætta menn-
ingarframtíð og ráð ,við hverskon-
ar vandræðum.
Fulltrúar. sambandsþjóðanna mæt
ast 25. apríl þSan Franciseo. Mikill
undirbúuingur hefir verið um það
að þar verði samþykkt, að- koma
upp heimsmenniugarskrifstofu (Inter
national Office, for Edueation).Fund
ur sá er neíndur var í uppkaíi þcssa
máls, samþykkti einróma á&korumj
þess efnis. Dr. William G. Carr, sent -
hefir verið leiðtogi á hinum þrepi-
un árssamkomum var kosiun til að
fara til San Francisco og berjast
þar fyrir framgangi þessara mála.
Síðustu tvö ár hafa skólafrömuð-
ir í Bandaríkjunum unnið að sams-
konar undirbúningi. Foringjar 500
liáskóla hafa nú undirritað áskor-
un til alþjóðamótsins í San Franc-
isco um nauðsyn á alkeimsmiðstöð
uppeldismála. Fulltrúarnir frá hin-
lim 34 sarnbands löndum eru nú
,'einnig að leitast við,að fá stuðning
þeima þjóðanna þcssu máli til fram
gangs. Einkum'eru það háskólar og
kennarasanibönd, sem leitað er til.
Það eru aðallega tvö atriði, sem
Framh. bls. 29G.